Dự án đầu tiên của Công ty TNHH VSIP Nghệ An được khởi công từ năm 2015. Trong mười năm qua, liên doanh giữa Tổng Công ty Becamex IDC (Việt Nam) và nhóm nhà đầu tư Singapore do Tập đoàn Sembcorp Development dẫn đầu đã phát triển ba khu công nghiệp tại Nghệ An với tổng diện tích hơn 1.431 ha. Trong đó, VSIP Nghệ An 1 được xây dựng tại TP Vinh và huyện Hưng Nguyên với quy mô 750 ha, bao gồm 367,6 ha đất khu công nghiệp và 382,4 ha khu đô thị – dịch vụ. VSIP Nghệ An 2 tọa lạc tại huyện Diễn Châu với diện tích 500 ha. Dự án thứ ba, VSIP Nghệ An 3, có quy mô hơn 181 ha, được trao quyết định chủ trương đầu tư vào tháng 3/2025 tại Singapore dưới sự chứng kiến của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Singapore Lawrence Wong. Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra bước đột phá mới cho phát triển công nghiệp của tỉnh.
Hình ảnh Khu VSIP I được đâutư xây dựng ở Hưng Nguyên
Tổng vốn đầu tư đăng ký cho ba dự án VSIP tại Nghệ An đạt hơn 576 triệu USD, trong đó số vốn đã giải ngân là khoảng 295 triệu USD. Kết quả thu hút đầu tư tại các KCN VSIP hết sức khả quan khi đã có 56 dự án thứ cấp được triển khai, với tổng vốn đầu tư đạt 64.880 tỷ đồng, trong đó có 36 dự án FDI với tổng vốn khoảng 3,17 tỷ USD. Các lĩnh vực sản xuất chủ yếu bao gồm công nghiệp điện, điện tử và cơ khí chính xác chiếm khoảng 79%, tiếp theo là ngành hợp kim, may mặc, kho bãi, vật liệu xây dựng, nội thất, linh kiện ô tô, hàng tiêu dùng và thực phẩm. Nhiều tập đoàn lớn như Luxshare – ICT, Evewin, Radiant, Innovation đã chọn KCN VSIP làm địa điểm đầu tư và phát triển hệ sinh thái sản xuất.
Nhờ các dự án này, hơn 28.000 việc làm đã được tạo ra với mức thu nhập bình quân gần 8 triệu đồng/người/tháng, góp phần cải thiện đời sống người dân và đóng góp quan trọng vào ngân sách nhà nước. Năm 2024, VSIP trở thành một trong 10 đơn vị đóng góp ngân sách lớn nhất tỉnh Nghệ An. Nhờ những đóng góp này, Nghệ An đã ba năm liên tiếp nằm trong top 10 tỉnh, thành phố thu hút FDI lớn nhất cả nước.
Dù đạt được nhiều thành công, các dự án của VSIP vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là những vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và triển khai hạ tầng kỹ thuật. Tại VSIP Nghệ An 1, hiện còn 4,28 ha đất chưa được giải phóng, chủ yếu là khu vực đất nghĩa trang và nơi có móng cột điện. Các tuyến đường dây điện cao thế và trạm biến áp nằm trong phân khu đô thị vẫn chưa được di dời, làm chậm tiến độ thi công các giai đoạn tiếp theo. Ở VSIP Nghệ An 2, còn 15,52 ha chưa được bàn giao mặt bằng, trong khi hệ thống thoát nước ngoài hàng rào chưa thể triển khai do gặp vướng mắc trong việc bàn giao đất. Hệ thống đường điện cao thế tại khu vực này cũng chưa được di dời.
Ngoài vấn đề mặt bằng, thách thức lớn nhất hiện nay chính là nhu cầu lao động. Dự kiến trong năm 2025, các doanh nghiệp trong các KCN VSIP cần tuyển khoảng 42.500 lao động, riêng Luxshare ICT cần tới 33.000 người. Tuy nhiên, nguồn cung lao động tại chỗ không đáp ứng đủ nhu cầu, điều này nếu không được giải quyết kịp thời có thể ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của tỉnh.
Trước thực trạng đó, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, ông Lê Hồng Vinh, nhấn mạnh rằng VSIP đã và đang đóng vai trò quan trọng trong thu hút đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội và là biểu tượng cho mối quan hệ hợp tác hiệu quả giữa Việt Nam và Singapore. Tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương tập trung xử lý dứt điểm những khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, xây dựng hệ thống trạm biến áp, đường dây và các công trình hạ tầng ngoài hàng rào theo đúng quy định và thời hạn. UBND TP Vinh, huyện Hưng Nguyên và huyện Diễn Châu được giao nhiệm vụ phối hợp chặt chẽ, hoàn tất các thủ tục và đảm bảo bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ nhà đầu tư, đặc biệt trong công tác cung ứng lao động. Đồng thời, đề nghị Công ty TNHH VSIP Nghệ An phối hợp cùng chính quyền địa phương hỗ trợ các doanh nghiệp thứ cấp, nhất là trong việc xây dựng giải pháp phát triển nguồn nhân lực. Một số đề xuất như xem xét giảm giá thuê đất để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng thu nhập cho người lao động, phối hợp cùng các sở, ngành để sớm triển khai xây dựng hạ tầng xã hội, trong đó có nhà ở cho công nhân theo đúng quy hoạch cũng được đưa ra. Chủ tịch UBND tỉnh cũng đề nghị các doanh nghiệp trong KCN cần chú trọng nâng cao tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm, cải thiện chế độ đãi ngộ để thu hút nguồn lao động không chỉ tại địa phương mà còn từ các khu vực lân cận.
Diễm Phước