Để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai, cần hội tụ nhiều yếu tố: tiềm lực tài chính, năng lực dự báo, tư duy phòng chống và khả năng ứng phó trong từng tình huống cụ thể. Nhiều năm qua, Việt Nam đã đạt những bước tiến tích cực trong công tác phòng, chống thiên tai: quy hoạch phân vùng, cải tạo, gia cố và xây dựng đê kè, hồ đập; trồng rừng tự nhiên, rừng ngập mặn; ứng dụng khoa học công nghệ trong xây đê chắn sóng, quai đê lấn biển; trồng rừng chống xâm thực…
Tuy nhiên, với diễn biến bất thường của thời tiết và biến đổi khí hậu cực đoan ngày càng tăng, rủi ro thiên tai ngày càng lớn, sức tàn phá mạnh mẽ, những nỗ lực hiện nay vẫn chưa đủ và đôi khi còn gặp thách thức trước các tình huống xảy ra nhanh, bất ngờ.
Ảnh minh họa
Từ đầu năm 2025 đến nay, Việt Nam đã phải ứng phó 10 cơn bão liên tiếp, trung bình khoảng 3 cơn bão mỗi tháng – một tình huống chưa từng có trong thế kỷ qua. Những tổn thất về người và cơ sở hạ tầng như giao thông, điện, trường học… thường xuyên xảy ra, đặt ra thách thức lớn cho công tác phòng, chống thiên tai.
Nhờ tâm thế chủ động và sử dụng triệt để thông tin dự báo từ hệ thống khí tượng trong nước và quốc tế, các cơ quan chức năng đã triển khai đối phó kịp thời, linh hoạt, sáng tạo, dưới sự chỉ đạo chặt chẽ từ trung ương đến địa phương. Nguyên tắc 4 tại chỗ tiếp tục được duy trì, huy động lực lượng vũ trang, quân đội và chính quyền địa phương để sơ tán, di dời người dân, bảo đảm an toàn tính mạng.
Năm 2025, Trung ương Đảng giao Ban Bí thư trực tiếp chỉ đạo công tác phòng, chống thiên tai, với sự tham mưu của Văn phòng Trung ương Đảng và trách nhiệm trực tiếp của Bí thư, Chủ tịch các tỉnh, thành. Việc phân cấp, phân quyền trong vận hành chính quyền hai cấp giúp tăng cường hiệu quả chỉ đạo, triển khai các phương án phòng, chống.
Qua 9 cơn bão vừa qua, nhiều bài học quý được rút ra, giúp nâng cao khả năng xử lý tình huống bất ngờ. Thông tin chính thống, kịp thời được truyền tải đến người dân, tạo niềm tin và khuyến khích tinh thần “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, dân sát cánh”, giúp cộng đồng chủ động thích ứng. Phương châm hiện nay là sống chung với thiên tai, chủ động phòng, chống, không sợ hãi và không chịu khuất phục trước sức tàn phá của thiên nhiên.