Thay vì chạy theo sản lượng với ba, bốn vụ thu hái như thông thường, một số nhà sản xuất tâm huyết đã lựa chọn một con đường khác biệt: chỉ thu hoạch trà vào hai mùa duy nhất trong năm là mùa xuân và mùa thu. Lựa chọn này không chỉ là một chiến lược kinh doanh, mà còn là một triết lý, một sự trân trọng tuyệt đối đối với những khoảnh khắc mà cây chè có thể chắt lọc được những gì tinh túy nhất của tự nhiên.
Mùa xuân – Sự tinh khôi và nguồn năng lượng khởi nguyên được gói trọn trong từng búp trà non
Trà vụ xuân, đặc biệt là những búp chè được thu hái trong đợt đầu tiên, luôn được ví như "nàng thơ" của những người yêu trà. Người ta có thể phải đợi, phải chờ, phải mong ngóng suốt cả một năm dài chỉ để có thể được thưởng thức hương vị độc đáo và tinh khiết của nó. Mùa xuân là mùa của sự khởi đầu, của sự tái sinh của vạn vật sau một quãng thời gian dài "ngủ đông". Cây cối và đất trời được đánh thức bằng một không khí se se lạnh, trong lành và một độ ẩm đặc trưng của riêng mùa xuân.
Chính trong thời điểm "ngàn vàng" này, những cây chè Shan Tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi trên các vùng núi cao bắt đầu vươn mình, đón nhận nguồn năng lượng mới và hứng trọn những gì tinh hoa nhất của đất trời thuở khởi nguyên để đâm chồi, nảy lộc. Những mầm xanh non mơn mởn, từng nõn trà săn chắc, mang trong mình một chút vẻ đẹp xuân sắc, quyến rũ, và ẩn chứa bên trong là những nội chất tuyệt hảo đã được tích tụ suốt cả mùa đông.
Chính vì được nuôi dưỡng trong điều kiện thời tiết chậm rãi và mát mẻ, những búp trà xuân thường có hàm lượng các axit amin, đặc biệt là L-theanine, rất cao. Đây là hoạt chất chính tạo nên vị ngọt dịu, vị ngon (umami) sâu lắng cho trà. Ngược lại, hàm lượng các hợp chất polyphenol, vốn tạo ra vị chát, lại tương đối thấp hơn. Kết quả là, trà vụ xuân hầu như không có vị đắng gắt. Nó thiên về một hương vị vô cùng tinh tế, với một chút dư vị ngọt ngào, thanh mát và một màu nước xanh trong mà khó có một mùa nào trong năm có thể sánh kịp. Thưởng thức một tách trà xuân không chỉ là thưởng thức hương vị, mà còn là cảm nhận cả một nguồn năng lượng tươi mới, trong trẻo của đất trời.
Mùa thu – Khi hương thơm hội tụ nồng nàn và kết tinh lại trong từng lá trà
Nếu như trà mùa xuân chinh phục người uống bằng vị ngọt thanh và sự tươi mới, thì trà mùa thu lại mang đến một sức quyến rũ hoàn toàn khác, một sức quyến rũ đến từ chiều sâu của hương thơm. Thời tiết mùa thu, với không khí trong lành, mát mẻ và sự chênh lệch nhiệt độ rõ rệt giữa ngày và đêm, được cho là điều kiện lý tưởng để cây chè có thể tổng hợp và tích lũy các hợp chất tạo hương. Do đó, trà được thu hái vào mùa thu thường có hàm lượng các loại tinh dầu thơm cao hơn, tạo nên một mùi hương đặc trưng, nồng nàn và phức hợp, thường được những người sành trà gọi là "hương thơm mùa thu".
Hương thơm của trà thu không chỉ đơn thuần là một mùi hương dễ chịu, mà nó còn có khả năng kể một câu chuyện về vùng đất, về thổ nhưỡng và về sự trưởng thành của cây chè sau một mùa hè đầy nắng gió. Đó có thể là hương của hoa lan rừng, hương của mật ong ngọt ngào, hay hương của trái cây chín mọng. Sự phong phú và đa dạng trong các tầng hương này đã tạo nên một sức hấp dẫn đặc biệt, mang lại một trải nghiệm thưởng trà sâu sắc và đầy chiêm nghiệm.
Vậy, giữa trà mùa xuân và trà mùa thu, loại trà nào sẽ ngon hơn? Đây là một câu hỏi, một cuộc tranh luận dường như không có hồi kết trong giới những người yêu trà. Thực tế là, không có một câu trả lời nào là hoàn toàn chính xác và tuyệt đối. Việc đánh giá loại trà nào ngon hơn thường phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thời tiết cụ thể của từng năm và đặc biệt là vào sở thích, khẩu vị cá nhân của mỗi người.
Chất lượng của trà trong mỗi mùa vụ không phải là một hằng số bất biến. Nó chịu ảnh hưởng rất lớn từ các yếu tố thời tiết của năm đó. Một năm có mùa xuân với điều kiện thời tiết hoàn hảo, mưa thuận gió hòa, có thể sẽ cho ra đời những lô trà xuân hảo hạng, với vị ngọt và hương thơm vượt trội. Ngược lại, một năm có mùa thu kéo dài, với tiết trời khô ráo và mát mẻ, lại có thể tạo nên những ấm trà thu có hương thơm nồng nàn, quyến rũ đến lạ thường. Do đó, việc so sánh chất lượng giữa hai mùa trà cần phải được xem xét trong bối cảnh của từng năm cụ thể.
Bên cạnh đó, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sở thích cá nhân. Có những người yêu thích sự tươi mới, thanh khiết và vị ngọt dịu của trà xuân. Họ tìm thấy trong đó sự sảng khoái và một nguồn năng lượng trong trẻo. Nhưng cũng có những người lại say mê sự nồng nàn, sâu lắng và phức hợp trong hương thơm của trà thu. Họ tìm thấy trong đó sự trưởng thành, sự ấm áp và những tầng ý nghĩa sâu sắc hơn. Cuối cùng, việc lựa chọn giữa trà xuân và trà thu không phải là để tìm ra một "người chiến thắng", mà là để khám phá và trân trọng sự đa dạng, phong phú mà cây chè có thể mang lại.
Có thể thấy, triết lý "Mùa nào trà nấy" không chỉ là một kinh nghiệm dân gian, mà còn là một sự đúc kết sâu sắc về mối liên hệ mật thiết giữa cây chè và thiên nhiên. Mỗi mùa trong năm đều mang đến cho lá trà những đặc tính riêng biệt, tạo nên những hương vị không thể lặp lại. Việc các nhà sản xuất tâm huyết quyết định chỉ thu hoạch trà vào hai mùa xuân và thu là một sự lựa chọn thể hiện sự trân trọng đối với những quy luật tự nhiên và một cam kết mạnh mẽ về việc mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm trà có chất lượng cao nhất.
Đối với người thưởng trà, việc lựa chọn trà theo mùa không chỉ giúp cho trải nghiệm vị giác trở nên phù hợp và thú vị hơn, mà còn là một cách để chúng ta có thể kết nối sâu sắc hơn với thiên nhiên và với chính bản thân mình. Đó là hành trình lắng nghe những thay đổi tinh tế của đất trời, cảm nhận sự khác biệt trong từng hương vị, và qua đó, tìm thấy được sự hài hòa và bình yên trong tâm hồn.
Bảo An