Bogawantalawa: "thung lũng vàng" của trà Ceylon
Một trong những vùng trồng trà chính và nổi tiếng nhất của Sri Lanka là Bogawantalawa. Nơi đây được mệnh danh là "Thung lũng Vàng" nhờ đất đai màu mỡ, giàu chất dinh dưỡng, tạo điều kiện lý tưởng cho cây trà phát triển. Dinesh De Silva, nhà tự nhiên học tại khách sạn boutique Camellia Hills của Teardrop Hotels, giải thích: "Đất ở đây rất giàu dinh dưỡng và là nơi lý tưởng để trồng trà. Ngành công nghiệp trà phát triển mạnh ở khu vực này, đó là lý do chính khiến chúng tôi gọi nơi đây là Thung lũng Vàng. Ngoài ra, 'Bogo' có nghĩa là thần và 'talawa' có nghĩa là 'thung lũng' hoặc 'đất'. Vì vậy, Bogawantalawa còn có nghĩa là 'vùng đất của Chúa'".
Ít ai biết rằng, Sri Lanka từng trải qua một thảm họa nông nghiệp nghiêm trọng vào cuối thế kỷ 19. Bệnh gỉ sắt cà phê (Hemileia vastatrix), một loại bệnh do nấm gây ra, đã tàn phá gần như toàn bộ các đồn điền cà phê của quốc gia này.
Trước tình hình đó, James Taylor, một người trồng trà đến từ Scotland, đã nhận ra tiềm năng của địa hình và khí hậu Sri Lanka để trồng trà. Ông bắt đầu thử nghiệm với cây trà và thành công của ông đã mở ra một chương mới cho ngành nông nghiệp của hòn đảo. Sri Lanka nhanh chóng chuyển mình, trở thành quốc gia sản xuất trà hàng đầu thế giới, và trà Ceylon trở thành một biểu tượng của chất lượng và hương vị đặc trưng.
Nghệ thuật thu hoạch trà thủ công: Bí quyết tạo nên chất lượng
Tại đồn điền trà Bogawantalawa, dù công nghệ đã phát triển vượt bậc, thao tác thu hoạch lá trà vẫn được thực hiện hoàn toàn thủ công. Buddika Weerasekera, bậc thầy về trà tại đồn điền, giải thích: "Chúng tôi vẫn hái lá bằng tay vì khi hái thủ công, bạn có thể chọn lọc những lá trà đạt chuẩn nhất. Nếu sử dụng máy, máy sẽ chỉ cắt, giống như việc cắt hàng rào. Bất cứ thứ gì mọc lên sẽ được cắt đi. Khi trải qua quá trình sản xuất, sản phẩm sẽ chứa nhiều chất xơ hơn vì cả thân cây trà cũng bị cắt. Nhiều chất xơ hơn đồng nghĩa với chất lượng trà sẽ giảm".
Theo truyền thống, công việc hái trà chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm. Họ mang trên đầu những chiếc giỏ có thể chứa tới 10kg lá trà. Để nhận được tiền công, họ cần hái ít nhất 20kg lá trà mỗi ngày, và có những khoản thưởng khuyến khích nếu họ hái được nhiều hơn. Một người hái trà có kinh nghiệm cần khoảng hai đến ba giờ để hái đầy một giỏ lá trà. Sau khi thu hoạch, lá trà được phân loại và làm héo qua đêm để giảm bớt hàm lượng nước. Tiếp theo, các máy cán công nghiệp sẽ nhẹ nhàng phá vỡ cấu trúc của lá. Lá trà sau đó được nghiền nhẹ và để lên men. Quá trình lên men này chỉ cần thiết đối với các loại trà lên men như trà đen hoặc trà ô long; trà xanh không cần phải lên men.
Sau khi lên men, trà được sấy khô và phân loại để chuẩn bị cho quá trình bán ra thị trường. Lúc này, trà đã sẵn sàng để pha và thưởng thức.
Nghệ thuật pha trộn trà: Bí quyết tạo nên hương vị đồng nhất
Tuy nhiên, trước khi trở thành những túi trà quen thuộc, trà còn phải trải qua một công đoạn quan trọng nữa: pha trộn. Các mẫu trà từ các đồn điền khác nhau được gửi đến để nếm thử và đánh giá chất lượng.
Các cuộc đấu giá trà diễn ra sôi nổi, với sự tham gia của các nhà môi giới đại diện cho các đồn điền và những người mua cạnh tranh để giành được những loại trà ngon nhất. Sau khi giá thầu được chấp nhận, trà sẽ được phân phối cho người mua, đóng gói và vận chuyển đi khắp thế giới.
Các đồn điền như Bogawantalawa sẽ đóng gói các túi trà để vận chuyển đến các quốc gia khác nhau trên thế giới. Ông Weerasekera cho biết, các bậc thầy về trà có thể nếm thử tới 2.000 mẫu trà mỗi ngày.
"Chúng tôi nếm thử nước trà bằng thìa để có đánh giá tốt nhất. Với kinh nghiệm của mình, chúng tôi có thể hiểu và cảm nhận ngay khi nếm thử. Đầu tiên, chúng tôi quan sát màu sắc của nước trà bằng mắt thường. Sau đó, chúng tôi chú ý đến độ sáng của nước trà, xem có bất kỳ màu sắc hay tạp chất nào từ các vật liệu khác không. Những thông tin này sẽ được ghi lại cụ thể. Và cần phải có kinh nghiệm để đưa ra đánh giá chính xác", Weerasekera chia sẻ.
Hương vị trà có thể thay đổi đáng kể, ngay cả khi lá trà đến từ cùng một vùng. Đây là lý do tại sao các bậc thầy về trà phải nếm thử rất nhiều mẫu trà mỗi ngày và điều chỉnh các hỗn hợp để đảm bảo những tách trà được pha tại nhà có hương vị thơm ngon và đồng nhất quanh năm.
Ẩm thực Sri Lanka: Khi trà không chỉ là thức uống
Với nguồn trà chất lượng cao và dồi dào, nhiều đầu bếp ở Sri Lanka đã khéo léo kết hợp trà vào các món ăn của họ, tạo nên một nét ẩm thực độc đáo và tinh tế.
Sumudu Kadawata, bếp trưởng điều hành của Teardrop Hotels, nơi có 80% nguyên liệu được lấy từ địa phương, chia sẻ: "Chúng tôi muốn mang hương vị trà Sri Lanka vào món ăn, vì vậy chúng tôi cố gắng cân bằng các loại gia vị và nguyên liệu để làm nổi bật hương vị trà. Chúng tôi cũng muốn mang đến cho khách hàng trải nghiệm hương vị trà ngon nhất".
Tại Camellia Hills, một trong những món khai vị đặc sắc là cá ngừ áp chảo kết hợp với lá trà. Kadawata giải thích: "Đối với món cá ngừ, chúng tôi sử dụng một trong những loại lá trà đắt nhất ở Sri Lanka. Chúng tôi cân bằng hương vị bằng một chút sốt xoài, vì đây là một loại trái cây được trồng tại địa phương. Và sau đó, chúng tôi có thêm một ít salad rau tươi để làm mới hương vị". Hương vị trà không chỉ làm tăng thêm hương vị của cá ngừ mà còn đưa những đặc điểm nổi bật nhất của món cá lên phía trước.
Một món ăn nổi bật khác trong thực đơn trà của Camellia Hills là cá nấu với sốt pesto trà. Kadawata chia sẻ: "Món ăn này xuất hiện trong đầu tôi khi tôi đang đi du lịch quanh đồn điền trà Bogawantalawa và muốn tạo ra một thứ gì đó đặc trưng của vùng này. Tôi đã chọn trà ô long Bogawantalawa để làm sốt pesto, vì hương vị trái cây tuyệt vời của nó giúp cân bằng vị đậm đà của cá".
Thực đơn của nhà hàng còn có nhiều món ăn sáng tạo khác, chẳng hạn như thịt bò bít tết ướp trà đen, hoặc bí ngô nướng dành cho người ăn chay ướp trà quế. Điều này không có gì ngạc nhiên, vì Sri Lanka cũng là quốc gia sản xuất quế lớn nhất thế giới.
Hành trình của trà Ceylon, từ những đồn điền xanh mướt ở Bogawantalawa đến những tách trà thơm ngon trên khắp thế giới, là một câu chuyện về sự nỗ lực, sáng tạo và đam mê. Trà không chỉ là một thức uống, mà còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa, lịch sử và ẩm thực của Sri Lanka. Sự kết hợp độc đáo giữa trà và các món ăn đã tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc sắc, phản ánh tinh hoa của đất nước và con người nơi đây.
Bảo Anh