Hình ảnh góc nhỏ bình dị, dân dã, một nét văn hoá làng quê Việt đang sống mạnh mẽ trong lòng thành phố. Những quán cóc bên vỉa hè, thường được gọi một cách dân dã là trà đá vỉa hè, thậm chí vài người còn đặt cho nó là “ Văn hoá trà đá – Văn hoá vỉa hè”.
Quán nhỏ đơn sơ tồn tại giữa một thành phố sầm uất
Có lẽ không ở đâu trên thế giới người ta lại thích ngồi vỉa hè uống trà đá như ở Việt Nam và có lẽ cũng không ở đâu lại có nhiều quán trà đá như ở nơi đây. Ngồi uống trà đá ven đường, vỉa hè, công viên… dường như đã trở thành nếp sinh hoạt văn hóa rất riêng của người dân. Quán trà đá xuất hiện nhiều nhất, phổ biến nhất so với mọi loại quán xá khác ở Hà Nội và một số thành phố. Dù là lề đường, vỉa hè, hay tận những hang cùng ngõ hẻm, những quán trà đá lúc nào cũng thu hút được rất đông khách qua đường.
Trà đá không phải là thức uống cao sang, cũng chẳng nằm trong “danh mục” nghệ thuật trà của Việt Nam, tuy vậy trà đá lại có mặt khắp nơi trên mọi nẻo đường đất nước. Với người Hà Nội, trà đá vỉa hè như một phần không thể thiếu, nó trở thành thói quen thường trực làm nên nét văn hóa bình dân độc đáo.
Đương nhiên, ngồi trà đá, rẻ là một ưu thế. Nhưng quan trọng là phải sự thoải mái. Họ thể nói chuyện thoải mái, không sợ ai phàn nàn như vào các quán cà phê sang trọng. Và đây là điểm mà các bạn trẻ tâm đắc nhất với các quán trà đá kiểu này.
Những quán trà vỉa hè đã trở thành một điểm đến không cần hẹn trước của bất kỳ một lứa tuổi nào. Không cứ gì vỉa hè, hàng rong, trà đá còn len lỏi có mặt tại rất nhiều quán ăn, thậm chí nhà hàng sang trọng. Người Hà Nội vẫn cầu kỳ trong cách ăn uống, nếp sống, vậy mà không hiểu sao trà đá vẫn được ưa chuộng đến thế? Người ta tìm đến trà đá như một thói quen, nhấm nháp vị chan chát, rồi ngọt dần trong miệng mát xuống tận ruột, hòa mình trong những chuyện “không đầu-không cuối”….
Không kén chọn hình thức, không gian của quán trà đá chỉ cần phích nước, một bình trà, một vài chiếc ghế, không cầu kỳ trong cách pha chế, không kén chọn khách uống, trà đá vỉa hè thân thiện, bình dị mà giản đơn đến không ngờ.
Trà đá vỉa hè xuất hiện từ sáng sớm đến tận đêm khuya. Buổi sáng, bên bữa quà sáng còn nghi ngút khói, ly trà đá trong xanh cho một ngày làm việc tỉnh táo. Trưa đến, sau bữa cơm, dân văn phòng không kể trai gái, già trẻ bao giờ cũng phải rủ nhau ngồi tếu táo cùng ly trà đá, kẹo lạc. Rồi sau giờ tan tầm hay tối đến, trong những cuộc hẹn gặp bạn bè, ly trà đá mộc mạc với đĩa hạt tí tách cho tình cảm thêm gần gũi hơn.
Chỉ cần vài đồng lẻ là khách hàng có thể ngồi uống nước, tán chuyện hàng giờ đồng hồ mà không bị nhắc nhở, thậm chí còn được các bà, các chị chủ quán nhiệt tình, xởi lởi tiếp chuyện trên giời dưới biển.
Người ta thích trà đá còn vì nó tiện, vì trà đá không câu nệ, không khách sáo, chẳng có quán trà đá chứng khoán, không trà đá sinh viên, chẳng ai ôm nhau ở hàng trà đá…Có thể mặc bộ vest vài triệu, cũng có thể quần đùi áo phông bạc màu, dép lê rách. Có thể tấp ôtô sang trọng vào ngồi nếu chỗ rộng, cũng chỉ là xe đạp thồ hay đi bộ trên đôi dép tổ ong ngả vàng vì vôi vữa.
Giản dị vậy thôi nhưng thói quen trà đá vỉa hè lại là nỗi nhớ, niềm thương của những người con xa Hà Nội, là sự tò mò thôi thúc khám phá với những du khách khi đến với mảnh đất ngàn năm văn hiến này...
Cũng không ít ý kiến cho rằng trà đá vỉa hè không phải là "nét văn hóa" gì cho cam, đó chỉ là sự nhếch nhác, bệ rạc và ý thức bừa bãi cần loại bỏ. Tuy vậy, vấn đề nào cũng là đa chiều, tùy vào góc nhìn của mỗi người để đánh giá nhận xét, kẻ yêu người ghét là chuyện thường tình.