Trà đen, loại trà được oxy hóa hoàn toàn từ lá trà xanh, có một lịch sử lâu đời và phong phú. Được chế biến từ những lá trà già với hàm lượng tannin cao, trà đen có màu nâu đỏ đặc trưng và hương thơm đậm của hoa quả chín, đôi khi pha lẫn chút vị khói. Loại trà này có vị đậm, một số loại khác còn có chút đắng chát, đem lại trải nghiệm thưởng thức mạnh mẽ và đầy thách thức cho vị giác người thưởng trà.
Trong khi nhiều người lầm tưởng trà đen có nguồn gốc từ Ấn Độ, thì thực tế, lịch sử của nó bắt nguồn từ Trung Quốc, đặc biệt là ở các tỉnh phía Nam như Vân Nam, An Huy và Phúc Kiến, nơi trà đen đã được sản xuất từ thế kỷ XVIII. Tuy nhiên, khi nhắc đến trà đen trên thị trường quốc tế, sẽ không thể bỏ qua một tên tuổi lớn: Trà đen Ceylon đến từ đảo quốc Sri Lanka.
Sri Lanka, trước đây có tên gọi là Ceylon, là một hòn đảo nằm tại Ấn Độ Dương, nổi tiếng với khí hậu nhiệt đới ẩm và những đồi núi xanh mướt. Với nhiệt độ trung bình từ 28-30°C và mùa mưa kéo dài do ảnh hưởng của gió mùa từ Ấn Độ Dương và vịnh Bengal, Sri Lanka có những điều kiện lý tưởng để phát triển cây trà. Vào năm 1824, người Anh mang cây trà từ Trung Quốc về trồng ở Ceylon, mở ra thời kỳ vàng son cho ngành sản xuất trà tại đây. Đến giữa thế kỷ XIX, đồn điền trà mọc lên khắp Sri Lanka, với phần lớn công nhân là người Tamil, một bộ tộc được thực dân Anh đưa từ Ấn Độ đến nơi đây để làm việc. Trà đen Ceylon đã nhanh chóng trở thành một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Sri Lanka, đặc biệt từ cuối thế kỷ XIX khi ngành trà phát triển mạnh mẽ và trà bắt đầu được xuất khẩu với sản lượng lớn. Sau khi Sri Lanka giành được độc lập từ Anh năm 1948, chính quyền mới tiếp tục duy trì ngành trà như một ngành kinh tế chính, và quốc gia này nhanh chóng vươn lên trở thành một trong những nước xuất khẩu trà lớn nhất thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc, Ấn Độ và Kenya.
Trà đen Ceylon được trồng chủ yếu tại các vùng đồi núi ở Sri Lanka, nơi độ cao và khí hậu mát mẻ giúp tạo ra những lá trà chất lượng cao. Những vườn trà nổi tiếng nhất nằm tại tỉnh Nuwara Eliya, nơi các vườn trà có độ cao trên 1.200m so với mực nước biển. Đặc biệt, các vườn trà ở vùng này được hưởng lợi từ sự kết hợp của mưa lớn và độ ẩm cao, giúp cây trà phát triển tốt. Lá trà Ceylon sau khi chế biến có màu nâu đỏ đậm, khi pha lên có màu hổ phách đẹp mắt. Trà mang hương thơm mạnh mẽ, đậm đà, thường có hương trái cây từ vùng nhiệt đới, cùng chút vị chát nhẹ và hậu ngọt ngào. Mùi vị đặc trưng này biến trà đen Ceylon trở thành một loại trà được yêu thích trên khắp thế giới, đặc biệt tại Nga, các quốc gia thuộc Liên Xô cũ, Iran, Iraq và Syria – những thị trường tiêu thụ trà lớn nhất của Sri Lanka. Hương vị của trà đen Ceylon có thể thay đổi tùy thuộc vào khu vực và độ cao nơi trà được trồng. Trà từ những vùng cao như Nuwara Eliya thường có hương vị nhẹ nhàng, tinh tế hơn, trong khi trà từ những vùng thấp hơn có hương vị đậm đà, mạnh mẽ. Bên cạnh đó, người Sri Lanka cũng sáng tạo trong cách thưởng thức trà. Họ thường pha trà đen với quế, mật ong, hoặc sữa để làm dịu vị đậm của trà, tạo ra những tách trà không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm nét văn hóa truyền thống.
Việc sản xuất trà đen Ceylon đòi hỏi sự chăm chút tỉ mỉ trong từng khâu. Theo truyền thống, những búp trà non nhất sẽ được hái bằng tay theo kỹ thuật “một búp hai lá” để đảm bảo chất lượng cao nhất. Phương pháp này tuy mất thời gian và tốn nhiều chi phí, nhưng nó giúp giữ nguyên vẹn hương vị tự nhiên của trà. Vì vậy, các loại trà cao cấp từ Sri Lanka vẫn luôn được thu hoạch và chế biến theo phương pháp này, đảm bảo sự tinh tế và độ tinh khiết trong từng lá trà. Trà đen Ceylon từ lâu đã là biểu tượng cho chất lượng và hương vị trên thị trường quốc tế. Cái tên "Ceylon" gắn liền với trà đen đến mức dù Sri Lanka đã đổi tên vào năm 1972, nhưng trà từ quốc gia này vẫn tiếp tục được bán dưới cái tên "Ceylon" để duy trì thương hiệu và danh tiếng. Điều này chứng minh tầm quan trọng và giá trị của trà Ceylon đối với ngành công nghiệp trà toàn cầu.
Trà đen Ceylon không chỉ là một sản phẩm nổi bật về hương vị mà còn là biểu tượng văn hóa và lịch sử của Sri Lanka. Từ những đồi trà xanh mướt trải dài đến các kỹ thuật sản xuất truyền thống, trà Ceylon đã vượt ra ngoài biên giới quốc gia, chinh phục người yêu trà khắp thế giới. Với hương vị đậm đà, mùi thơm trái cây và hậu ngọt ngào, trà đen Ceylon chắc chắn là một trong những lựa chọn hàng đầu cho những ai muốn thưởng thức nghệ thuật trà đích thực.