Hà Nội với những con phố cổ kính và nhịp sống sôi động, là nơi giao thoa của những giá trị truyền thống và xu hướng hiện đại. Dạo quanh các con phố, không khó để bắt gặp những quán trà, quán cà phê với đủ phong cách, từ cổ điển đến hiện đại. Trong menu của những quán trà kiểu mới, bên cạnh những cái tên quen thuộc như trà xanh, trà sen, ta còn bắt gặp vô vàn những biến tấu đầy sáng tạo: trà vải nha đam, trà cam sả, trà gừng mật ong… Những ly trà được pha chế cầu kỳ, kết hợp với trái cây, thảo mộc, sữa, kem… mang đến một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt so với chén trà mạn truyền thống.
Sự xuất hiện của những loại trà “hiện đại” này phản ánh một xu hướng tiêu dùng mới, đặc biệt là trong giới trẻ. Họ tìm đến trà không chỉ để thưởng thức hương vị, mà còn để tận hưởng không gian, giao lưu với bạn bè, và thể hiện phong cách cá nhân. Một chủ một quán cà phê kết hợp trà tại Hà Nội, chia sẻ: “Quán tôi thường sử dụng trà nhúng vì tiện lợi và phù hợp với nhịp sống nhanh của giới trẻ. Trà mạn vẫn có, nhưng chủ yếu dành cho các cụ, các bạn trẻ hầu như không chọn.” Rõ ràng, sự tiện lợi và tính đa dạng của các loại trà pha chế đã thu hút một lượng lớn khách hàng trẻ tuổi, những người luôn tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ và phù hợp với lối sống năng động của mình.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là trà truyền thống hoàn toàn bị lãng quên. Vẫn còn đó những người trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa trà đạo xưa. Để pha một ấm trà truyền thống đúng điệu, cần sự tỉ mỉ và tinh tế trong từng công đoạn. Từ việc lựa chọn loại trà, nhiệt độ nước, đến cách rót trà, thưởng trà, tất cả đều tuân theo những quy tắc nhất định. Trà nương Nguyễn Thùy Linh, chủ một quán trà chuyên về trà đạo, chia sẻ: “Khi pha trà, điều quan trọng là phải chú ý đến loại trà để chọn nhiệt độ nước phù hợp. Cần tránh rót tràn nước, tránh để trà cụ va chạm vào nhau, và đặc biệt là phải giữ cho tâm trạng thư thái để có thể truyền tải được hết tinh túy của trà đến người thưởng thức.”
Trong văn hóa Việt Nam, trà không chỉ là một thức uống, mà còn là một phần của cuộc sống hàng ngày. Từ buổi sáng sớm, nhiều người đã bắt đầu ngày mới với một tách trà nóng, giúp tinh thần tỉnh táo và sảng khoái. Trong những buổi gặp gỡ bạn bè, người thân, hay khách quý, trà luôn là thức uống không thể thiếu. Chén trà kết nối mọi người, tạo nên không gian ấm cúng để trò chuyện, chia sẻ, và thấu hiểu lẫn nhau. Trà cũng là cầu nối giữa các thế hệ, giữa quá khứ và hiện tại, giúp con người nhớ về cội nguồn và trân trọng những giá trị truyền thống.
Nghệ nhân Nguyễn Việt Bắc, người đã dành nhiều năm nghiên cứu về trà Việt cổ, chia sẻ: “Trong vô vàn thức uống trên đời, hiếm có loại nào có thể uống cả ngày mà vẫn mang lại những giá trị tốt đẹp cho sức khỏe như trà. Về mặt tinh thần, trà là biểu tượng của những giá trị truyền thống phương Đông, có khả năng xoa dịu những nỗi đau tinh thần trong cuộc sống bộn bề.” Anh cũng mong muốn trà sẽ trở nên gần gũi hơn với mọi người, trở thành một phần của lối sống lành mạnh.
Việt Nam - một trong những quốc gia xuất khẩu trà hàng đầu thế giới, là cái nôi của cây chè. Tuy nhiên, sự du nhập của các loại trà pha chế từ nước ngoài cũng đặt ra những thách thức cho việc bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của trà Việt. Dù vậy, những giá trị cốt lõi của trà vẫn luôn bền vững theo thời gian, gắn liền với lịch sử và văn hóa của dân tộc.
Vậy, khi trà không chỉ là trà, liệu chúng ta có đang đánh mất điều gì? Câu trả lời có lẽ nằm ở cách chúng ta tiếp cận và thưởng thức trà. Dù là trà truyền thống hay trà hiện đại, điều quan trọng là chúng ta cần hiểu được giá trị văn hóa và tinh thần mà trà mang lại. Trà không chỉ là một thức uống, mà còn là một phần của di sản văn hóa, là cầu nối giữa con người với nhau và với chính mình. Hãy trân trọng và gìn giữ những giá trị đó, để trà mãi là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa Việt Nam.
Bảo An