Từ những lá chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi, cô đã sáng tạo nên một sản phẩm mang tên "Trà Shan Tuyết ống lam", một thức trà không chỉ mang đậm hơi thở của núi rừng mà còn là sự giao thoa tinh tế giữa những giá trị truyền thống và tinh thần sáng tạo của thời đại mới.
Giấc mơ khởi nghiệp được nhen nhóm từ hương vị của những nương chè cổ thụ
Sinh ra và lớn lên ở bản Dao Phiêng Phung, tuổi thơ của cô gái trẻ này đã gắn liền với những buổi sớm mai theo chân gia đình lên rừng để thu hái những búp chè non. Những cây chè Shan Tuyết ở Phiêng Phung đã có một lịch sử tồn tại hàng trăm năm, với những thân cây to lớn đến mức hai người ôm mới xuể, và những búp lá non được phủ một lớp lông tơ trắng mịn như tuyết. Hương vị của loại trà này cũng vô cùng đặc biệt, với vị chát dịu ban đầu và một hậu vị ngọt ngào, đậm đà khó có thể nào quên.
Tuy nhiên, trong suốt nhiều năm qua, thứ "vàng xanh" quý giá ấy vẫn chỉ quanh quẩn trong phạm vi của bản làng. Người dân chủ yếu chỉ hái chè về để sao khô một cách thủ công, sau đó gác lên gác bếp để dùng dần trong gia đình, hoặc mang ra chợ bán với một mức giá rất rẻ, chỉ vài chục nghìn đồng cho mỗi cân. Nỗi trăn trở về một cuộc sống khó khăn của bà con và tiềm năng chưa được khai phá của cây chè quê hương đã thôi thúc cô phải tìm ra một hướng đi mới. Sau khi lập gia đình, cô đã quyết định trở lại quê hương, với một quyết tâm lớn lao là tìm cách thoát nghèo bằng chính cây chè Shan Tuyết.
Từ xưởng nhỏ giữa đại ngàn đến thương hiệu chinh phục không gian mạng
Với sự đồng lòng của người bạn đời, vợ chồng cô đã mạnh dạn vay 100 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để có thể mở một xưởng sản xuất nhỏ. Họ đã đầu tư vào việc mua các loại máy móc cơ bản như máy sao, máy vò, nhằm mục tiêu đưa khâu chế biến chè đi vào một quy trình bài bản và chuyên nghiệp hơn. Mỗi một công đoạn, từ việc lựa chọn thời điểm thu hái, kỹ thuật sao chè, cách vò chè cho đến việc bảo quản sản phẩm, đều được cô tỉ mỉ học hỏi và tuân thủ một cách nghiêm ngặt, với một mong muốn duy nhất là có thể giữ lại được trọn vẹn hương vị đặc trưng của núi rừng trong từng lá trà.
Khi sản phẩm đã được hoàn thiện, cô không dừng lại ở việc bán cho các thương lái như cách làm truyền thống. Thay vào đó, cô đã nhanh chóng nắm bắt các xu hướng kinh doanh mới của thời đại, mạnh dạn đưa sản phẩm chè Shan Tuyết của mình lên các sàn thương mại điện tử, đồng thời xây dựng các kênh truyền thông trên Facebook, Zalo, và TikTok. Cô thường xuyên thực hiện các buổi livestream để bán hàng, và quan trọng hơn cả, là để có thể chia sẻ một cách chân thực về hành trình khởi nghiệp của mình. Từ những đoạn video mộc mạc của một cô gái người Dao giữa khung cảnh mây núi hùng vĩ, sản phẩm chè Shan Tuyết của cô đã dần vượt ra khỏi ranh giới của bản làng, tìm được một chỗ đứng vững chắc trong lòng của những người tiêu dùng ở miền xuôi.
Vào cuối năm 2023, khi đã nhận thấy được tiềm năng to lớn của cây chè cổ thụ quê hương, cô gái này đã mạnh dạn thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp Xanh Bình An, quy tụ nhiều thanh niên và phụ nữ tại địa phương cùng nhau tham gia vào quá trình sản xuất và chế biến. Hợp tác xã đã rất chú trọng vào việc cải tiến kỹ thuật và đa dạng hóa các dòng sản phẩm, cho ra đời các loại như Trà Shan Tuyết 1 tôm 1 lá, 1 tôm 2 lá, bạch trà, hồng trà, và đặc biệt nhất là sản phẩm trà lam gác bếp. Tất cả các sản phẩm này đều được chế biến từ một nguồn nguyên liệu hữu cơ hoàn toàn, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hay các loại phân bón hóa học. Nhờ vào sự ra đời và hoạt động hiệu quả của hợp tác xã, nhiều hộ dân trong bản đã có được việc làm ổn định hơn và thu nhập cũng được cải thiện một cách rõ rệt.
"Trà lam gác bếp": Sự sáng tạo độc đáo mang đậm dấu ấn văn hóa của người Dao
Sản phẩm đã làm nên thương hiệu và sự khác biệt cho cô gái trẻ này chính là "Trà lam gác bếp" – một thứ trà được gói gọn một cách khéo léo bên trong những ống nứa tươi, một phương pháp không chỉ giúp giữ lại trọn vẹn hương vị của thiên nhiên mà còn mang đậm dáng dấp của văn hóa vùng cao. Ý tưởng này đã đến với cô trong một chuyến đi học hỏi kinh nghiệm tại tỉnh Tuyên Quang. "Tôi đã nghĩ rằng, người Dao của mình có núi, có rừng, có cả cây nứa, tại sao mình không thử kết hợp chúng lại với nhau để có thể tạo ra một thứ gì đó thật đặc trưng?" – cô nhớ lại.
Khi những búp chè Shan Tuyết tươi được nhồi chặt vào trong các ống lam, nhờ vào quá trình lên men tự nhiên diễn ra bên trong, hương vị của trà lại càng trở nên đậm đà, hậu vị ngọt ngào và hương thơm cũng dịu nhẹ hơn. Đặc biệt, những ống trà lam sau đó còn được để trên gác bếp củi trong một khoảng thời gian nhất định, để cho trà có thể từ từ khô lại và quyện thêm một chút hương vị đặc trưng của khói bếp. Sản phẩm này có thể được bảo quản trong một thời gian rất lâu, và càng để lâu, hương vị lại càng trở nên ngon hơn. Mỗi một ống trà lam nhỏ gọn, chứa khoảng từ 2,5 đến 3 lạng chè, được bán với giá từ 120.000 đến 150.000 đồng, rất phù hợp để làm một món quà tặng độc đáo và ý nghĩa cho các du khách khi đến với vùng đất này. Từ năm 2022 đến nay, đã có hơn 2.000 ống trà lam được bán ra thị trường. Không chỉ vậy, vào năm 2023, dự án "Chế biến trà lam gác bếp từ chè Shan tuyết" của cô còn vinh dự giành được giải Khuyến khích tại Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Thanh niên nông thôn của tỉnh Bắc Kạn (cũ), và đã lọt vào vòng Chung kết của cuộc thi Dự án khởi nghiệp xanh toàn quốc lần thứ 9.
Sản phẩm "Trà lam gác bếp", một thứ trà tưởng chừng như rất giản dị, nhưng đã "gói" trọn trong mình cả hồn cốt của núi rừng, sự khéo léo của bàn tay người phụ nữ Dao và cả một khát vọng vươn xa của thế hệ trẻ vùng cao. Khi được nhấp một chén trà có màu nước vàng óng, với một hương thơm thoang thoảng như mùi khói bếp, người ta không chỉ cảm nhận được vị ngọt hậu đặc trưng của chè Shan Tuyết, mà còn có thể thấy được cả một câu chuyện về nghị lực, về tình yêu quê hương và một niềm tin vào một tương lai "xanh" hơn của vùng đất Phiêng Phung. Bởi vì đối với cô gái người Dao này, trà không chỉ đơn thuần là một thức uống, mà nó chính là linh hồn của núi rừng được gói trọn trong từng ống lam, với một mong muốn gửi gắm đến khắp mọi miền của Tổ quốc và còn xa hơn nữa trong tương lai.
Bảo An