Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia giàu văn hóa và truyền thống, đã làm say đắm lòng người không chỉ bằng những cảnh quan hùng vĩ mà còn qua những nét văn hóa đặc sắc, trong đó nổi bật nhất là văn hóa trà. Vào tháng 12 năm 2022, UNESCO đã công nhận văn hóa uống trà Thổ Nhĩ Kỳ là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, một minh chứng cho tầm quan trọng của trà trong đời sống người dân nơi đây. Trà không chỉ là thức uống mà là biểu tượng của sự hiếu khách, tình bạn và thói quen gắn liền với cuộc sống hàng ngày.
Những cánh đồng trồng chè ở thành phố Rize – nơi trồng chè lớn nhất và nổi tiếng nhất Thổ Nhĩ Kỳ.
Văn hóa trà trong cuộc sống người Thổ Nhĩ Kỳ
Đối với người Thổ Nhĩ Kỳ, trà là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. Khác với những quốc gia khác, người Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ uống trà vào buổi sáng mà là cả ngày, từ sáng sớm cho đến tận đêm khuya. Họ thưởng thức trà trong mọi hoàn cảnh, từ lúc làm việc, tiếp khách cho đến những phút giây thư giãn sau một ngày dài. Trà, hay còn gọi là “çay” trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, đã trở thành món quà không thể thiếu trong các cuộc gặp gỡ, thể hiện lòng hiếu khách, sự tôn trọng và tình bạn chân thành.
Khi đến thăm bất kỳ gia đình hay cửa hàng nào tại Thổ Nhĩ Kỳ, bạn chắc chắn sẽ được mời một ly trà. Truyền thống mời trà còn đặc biệt mạnh mẽ đến mức, nếu bạn từ chối lời mời trà, người Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cảm thấy bị xúc phạm. Điều này không phải chỉ là một hành động xã giao mà là một phần trong cách người Thổ Nhĩ Kỳ thể hiện sự quan tâm, quý mến và tôn trọng khách mời. Trà không đơn thuần là một thức uống, mà là cầu nối kết nối mọi người lại gần nhau hơn.
Người Thổ Nhĩ Kỳ pha trà bằng Caydanlik gồm hai ấm pha xếp chồng lên nhau và uống trà trong ly hình hoa tulip.
Trà Thổ Nhĩ Kỳ: Một hành trình văn hóa độc đáo
Văn hóa uống trà ở Thổ Nhĩ Kỳ gắn liền với những hình ảnh đặc trưng như chiếc ly hình hoa tulip, những quán trà dành riêng cho nam giới và những vườn trà rộng lớn. Trà được pha trong chiếc ấm truyền thống gọi là Caydanlik, bao gồm hai chiếc ấm chồng lên nhau. Nước được đun sôi trong chiếc ấm dưới, trong khi lá chè được pha trong chiếc ấm trên. Khi nước sôi, người Thổ Nhĩ Kỳ sẽ rót trà đặc vào ly hình hoa tulip, sau đó pha loãng bằng nước sôi từ ấm dưới. Cách pha trà này không chỉ giúp tạo ra một tách trà đậm đà, thơm ngon mà còn phản ánh sự tinh tế trong nghệ thuật pha trà của người Thổ Nhĩ Kỳ.
Trà đen là loại trà chủ yếu được sử dụng trong văn hóa Thổ Nhĩ Kỳ. Một điều đặc biệt là trà ở đây thường được uống ngọt, đôi khi rất ngọt, với một viên đường nhỏ được thả vào ly. Người Thổ Nhĩ Kỳ không pha trà với sữa hay chanh như nhiều nơi khác, điều này tạo ra hương vị đặc trưng, phù hợp với thói quen uống trà suốt cả ngày.
Trà và phong cách sống
Không chỉ là một thức uống, trà còn là một phần của phong cách sống ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trà không chỉ có mặt trong gia đình, văn phòng mà còn xuất hiện tại các quầy bán hàng ở chợ. Tại các khu chợ, người bán hàng thường mời trà cho khách để giữ chân họ lâu hơn, tạo ra không khí thân thiện và mời gọi. Người Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng, “trò chuyện mà không có tách trà giống như bầu trời đêm không trăng”. Câu nói này thể hiện sự gắn bó mật thiết của trà đối với đời sống xã hội nơi đây, không chỉ là một thức uống mà là cầu nối tình cảm, là phương tiện để gắn kết con người lại gần nhau.
Tập quán uống trà còn phản ánh sự phân biệt giới tính trong xã hội Thổ Nhĩ Kỳ. Trái ngược với quán cà phê nơi phụ nữ và nam giới đều có thể tụ tập, quán trà ở Thổ Nhĩ Kỳ thường là nơi dành riêng cho nam giới. Đây là không gian để họ gặp gỡ bạn bè, chơi cờ bàn và nhấm nháp trà. Những người phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ ít khi tham gia vào những cuộc gặp gỡ này, vì quán trà được xem là không gian của đàn ông. Dù vậy, việc thưởng thức trà vẫn là hoạt động chung và được tất cả mọi người yêu thích.
Trà Thổ Nhĩ Kỳ: Sản phẩm nông nghiệp đặc sắc
Trà Thổ Nhĩ Kỳ có một lịch sử tương đối ngắn so với nhiều quốc gia khác, mặc dù người dân nơi đây đã buôn bán và tiêu thụ trà từ năm 400 trước Công nguyên. Trà chỉ thực sự trở nên phổ biến tại Thổ Nhĩ Kỳ từ những năm 1900, khi việc trồng chè bắt đầu được thử nghiệm ở vùng Bursa. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của ngành trà chỉ thực sự diễn ra vào năm 1924 khi cây chè được trồng thành công ở khu vực ven Biển Đen.
Ngày nay, Thổ Nhĩ Kỳ là một trong năm quốc gia sản xuất chè lớn nhất thế giới, với hơn 700 triệu m2 đất trồng chè. Điều đặc biệt ở Thổ Nhĩ Kỳ là vùng đất này không cần sử dụng thuốc trừ sâu để bảo vệ cây chè, nhờ vào phương pháp trị vi khuẩn tự nhiên từ lượng tuyết rơi hàng năm tại vùng ven Biển Đen. Trà Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ nổi bật với hương vị đặc biệt mà còn với sự an toàn và tinh khiết trong sản xuất.
Văn hóa trà Thổ Nhĩ Kỳ là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần và xã hội của người dân nơi đây. Trà không chỉ là thức uống mà còn là một phần trong cách thể hiện tình cảm, sự hiếu khách và tình bạn. Thưởng thức trà ở Thổ Nhĩ Kỳ là một trải nghiệm đặc biệt, không chỉ về hương vị mà còn về những giá trị văn hóa, xã hội sâu sắc mà nó mang lại. Trà không chỉ kết nối con người mà còn làm phong phú thêm những giây phút sum vầy, ấm áp trong cuộc sống. Chính vì vậy, trà Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ là một thức uống mà là một phần của văn hóa, của cuộc sống hàng ngày và là di sản đáng tự hào của đất nước này.