Đây không phải là một loại ngũ cốc thông thường, mà là phần tinh túy nhất của nhụy hoa, nơi chứa đựng trọn vẹn và thuần khiết nhất linh hồn hương thơm của cả đóa sen. Thưởng thức trà gạo sen không đơn thuần là uống một tách trà, mà là một hành trình cảm nhận sự tinh túy của đất trời, sự kỳ công của con người và một nét đẹp văn hóa đã được gìn giữ qua nhiều thế hệ.
Khám phá bản chất của trà gạo sen
Để hiểu đúng giá trị của loại trà này, trước hết cần phân biệt rõ gạo sen với các bộ phận khác của hoa. Gạo sen chính là tập hợp hàng ngàn túi phấn nhỏ li ti có màu trắng ngà, nằm trên những sợi chỉ vàng của nhụy hoa. Chúng có hình dáng tựa như những hạt gạo tí hon, và đây cũng chính là nguồn gốc cho tên gọi mộc mạc của nó.
Khác với tim sen (mầm xanh trong hạt sen) thường có vị đắng và công dụng dược tính mạnh, gạo sen lại mang trong mình hương thơm thanh khiết, dịu ngọt và là bộ phận quý giá nhất để ướp trà hoặc pha uống trực tiếp. Do số lượng trong mỗi bông hoa rất hạn chế và việc thu hoạch đòi hỏi sự tỉ mỉ tuyệt đối, gạo sen được xem là một trong những sản vật đắt giá và hiếm có bậc nhất, là đỉnh cao của nghệ thuật thưởng trà Việt Nam.
Quy trình chế tác thủ công đầy kỳ công
Giá trị của trà gạo sen không chỉ nằm ở bản thân nguyên liệu mà còn ở quy trình chế tác hoàn toàn thủ công, một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và kinh nghiệm bậc thầy của các nghệ nhân. Để thu được loại gạo sen chất lượng nhất, người ta phải chọn những bông sen Bách Diệp được trồng tại vùng Hồ Tây, nơi có thổ nhưỡng đặc biệt tạo nên hương thơm không nơi nào sánh bằng. Thời điểm thu hái sen phải là vào lúc sáng sớm tinh mơ, khi những búp sen vẫn còn e ấp ngậm sương, chưa hé nở để đảm bảo hương thơm được cô đọng và vẹn nguyên nhất.
Sau khi hái về, người nghệ nhân phải thực hiện công đoạn tách gạo sen một cách vô cùng nhẹ nhàng và khéo léo. Từng búp sen được nâng niu, tách từng lớp cánh để lấy phần nhụy hoa bên trong, sau đó dùng dụng cụ chuyên biệt để sàng lọc, lấy ra những hạt gạo sen nhỏ bé. Để làm ra một kilôgam trà gạo sen thành phẩm, cần đến hàng ngàn bông hoa và rất nhiều giờ lao động miệt mài. Thành quả của quá trình kỳ công đó là một thức trà mang hương vị độc đáo, là sự kết tinh của hương hoa, vị đất và cái tình của người nghệ nhân.
Hương vị thanh tao và những giá trị cho sức khỏe
Trà gạo sen mang đến một trải nghiệm thưởng thức vô cùng tinh tế. Khi pha, nước trà có màu vàng trong veo, tỏa ra một làn hương dịu nhẹ, thanh khiết mà sâu lắng, không nồng gắt mà thoang thoảng, quyến rũ. Nhấp một ngụm trà, người uống sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh tự nhiên nơi đầu lưỡi, một vị ngọt rất nhẹ nhàng, tinh khôi, hòa quyện cùng hương sen lan tỏa trong khoang miệng, để lại một dư vị lưu luyến khó quên. Thức trà này không chỉ đánh thức các giác quan mà còn mang lại cảm giác thư thái, an nhiên đến lạ kỳ.
Bên cạnh trải nghiệm về hương vị, các thành phần dược tính tự nhiên có trong cây sen còn mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sức khỏe người dùng. Khả năng xoa dịu tinh thần và đưa con người vào giấc ngủ sâu một cách tự nhiên là một trong những công dụng được trân quý nhất, rất phù hợp cho những người lớn tuổi hay những ai thường xuyên bị căng thẳng. Đối với hệ tim mạch, các hợp chất trong sen góp phần vào việc điều hòa huyết áp thông qua cơ chế làm thư giãn thành mạch máu, từ đó giảm bớt tình trạng hồi hộp hay tim đập nhanh.
Đặc tính thanh nhiệt, giải độc của sen cũng giúp cơ thể thanh lọc hiệu quả, hỗ trợ giảm các vấn đề về mụn nhọt hay rôm sảy, đặc biệt trong những ngày nóng bức. Hơn nữa, với hàm lượng chất xơ và các hoạt chất đặc biệt, trà sen còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi hơn, đồng thời giúp kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn chặn sự hấp thu chất béo, qua đó góp phần vào việc duy trì vóc dáng cân đối. Các chất chống oxy hóa dồi dào trong sen cũng là một vũ khí lợi hại giúp bảo vệ làn da khỏi các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và cải thiện vẻ rạng rỡ cho làn da.
Bảo An