Thực tiễn sản xuất trước đây ở Hà Tĩnh chủ yếu là nhỏ lẻ, manh mún, đất đai phân tán, khiến việc cơ giới hóa và thu hút doanh nghiệp đầu tư gặp nhiều trở ngại. Trước tình hình đó, Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU với mục tiêu tập trung, tích tụ ruộng đất gắn liền với xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021 – 2025 và những năm tiếp theo. Nghị quyết được triển khai quyết liệt, đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, nhanh chóng lan tỏa thành phong trào rộng khắp trong toàn tỉnh.
Việc tích tụ ruộng đất tạo điều kiện thuận lợi để đưa cơ giới hóa vào sản xuất
Nghị quyết không chỉ tạo cú hích thay đổi tư duy sản xuất mà còn là tiền đề để hình thành các vùng sản xuất quy mô lớn, đồng bộ về giống, mùa vụ và quy trình kỹ thuật. Tại xã Thiên Cầm, hơn 400 ha đất nông nghiệp đã được dồn đổi thành công, tạo ra những vùng sản xuất tập trung quy mô từ 30 đến 60 ha. Việc tích tụ ruộng đất tại đây đã nhận được sự đồng thuận cao từ nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi để đưa cơ giới hóa vào sản xuất như sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc, bón phân hay máy cấy lúa tự động.
Toàn tỉnh Hà Tĩnh đến nay đã tích tụ được hơn 13.000 ha đất nông nghiệp, đạt hơn 87% chỉ tiêu đề ra. Trong đó, nhiều địa phương như Lộc Hà, Cẩm Xuyên và Can Lộc đã có những cách làm linh hoạt, hiệu quả, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng đất. Hơn 85% số hộ nông dân sau khi chuyển đổi đã sử dụng đất tập trung vào một thửa, qua đó khắc phục tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường.
Không chỉ dừng lại ở việc mở rộng quy mô canh tác, quá trình tích tụ ruộng đất tại Hà Tĩnh đang từng bước gắn với đổi mới mô hình sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng nền nông nghiệp sinh thái và phát triển theo chuỗi giá trị. Một số mô hình nổi bật đã được hình thành như sản xuất lúa hữu cơ tại xã Kỳ Anh, lúa chất lượng cao của Hợp tác xã Hạ Vàng (xã Can Lộc) được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, hay mô hình sản xuất lúa tập trung của Hợp tác xã Đồng Tiến (phường Trần Phú).
Việc dồn điền đổi thửa tạo điều kiện thuận lợi cho việc canh tác của người dân cũng như ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất
Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, quá trình tập trung, tích tụ ruộng đất tại Hà Tĩnh vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế: vùng sản xuất quy mô lớn chưa nhiều, liên kết doanh nghiệp còn yếu, chính sách hỗ trợ giải ngân chậm, trong khi đầu tư hạ tầng chưa đồng bộ. Nguyên nhân vừa từ khách quan - điều kiện tự nhiên, dịch bệnh, thời tiết - vừa từ chủ quan: một số địa phương thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, kế hoạch chưa rõ ràng, nhận thức của cán bộ và người dân về tích tụ ruộng đất còn hạn chế.
Để khắc phục, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao vai trò và trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, doanh nghiệp và người dân, gắn với Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ, hướng tới sản xuất sinh thái, tuần hoàn và bền vững. Đồng thời, tỉnh sẽ hoàn thiện chính sách hỗ trợ, linh hoạt các hình thức chuyển nhượng, góp đất, cho thuê đất, đầu tư hạ tầng đồng ruộng phục vụ cơ giới hóa, và thu hút doanh nghiệp tham gia vào nông nghiệp công nghệ cao, xây dựng mô hình liên kết theo chuỗi giá trị.
Chủ trương tích tụ ruộng đất theo Nghị quyết 06-NQ/TU đang biến chiến lược thành thực tiễn, tạo ra những cánh đồng liền vùng, liền thửa, ứng dụng công nghệ và mô hình liên kết doanh nghiệp. Đây là lời giải căn cơ cho sản xuất manh mún lâu năm, đồng thời mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp hàng hóa, sinh thái và hiện đại. Dù chặng đường phía trước còn nhiều thử thách, sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của hệ thống chính trị cùng sự đồng thuận của người dân sẽ giúp nông nghiệp Hà Tĩnh trở thành trụ cột vững chắc trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn.
Diễm Phước