Đây là một thói quen thưởng thức đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người, một nét văn hóa cà phê độc đáo của người Việt. Nhưng liệu sự kết hợp giữa hai loại đồ uống chứa caffeine phổ biến nhất thế giới này có đơn thuần chỉ là một thói quen về khẩu vị, hay đằng sau nó còn ẩn chứa những tác động cộng hưởng nào đối với sức khỏe? Các chuyên gia y tế và dinh dưỡng đã có những phân tích sâu sắc, hé lộ những lợi ích kép đầy bất ngờ của sự kết hợp này, đồng thời cũng đưa ra những cảnh báo quan trọng về việc sử dụng chúng một cách điều độ.
Sự cộng hưởng diệu kỳ: Tăng cường sự tập trung mà không gây ra cảm giác bồn chồn, lo lắng
Một trong những lợi ích tức thời và dễ cảm nhận nhất của việc kết hợp giữa cà phê và trà xanh chính là khả năng mang lại một trạng thái tỉnh táo, tập trung một cách cân bằng hơn. Cà phê, với hàm lượng caffeine cao, từ lâu đã được biết đến với tác dụng kích thích hệ thần kinh, giúp xua tan cơn buồn ngủ và duy trì sự tập trung. Trong khi đó, trà xanh lại chứa một loại axit amin quý giá có tên là L-theanine, một hoạt chất có khả năng làm dịu tâm trí, giảm bớt căng thẳng và mang lại cảm giác thư giãn mà không hề gây buồn ngủ.
Theo chuyên gia Sarah Jividen, người có chuyên môn về chấn thương thần kinh và đột quỵ tại Trung tâm Y tế Đại học Los Angeles, khi được sử dụng cùng nhau, hai hoạt chất caffeine và L-theanine sẽ bổ sung cho nhau một cách hoàn hảo. Caffeine đóng vai trò là "chân ga", giúp tăng cường sự tỉnh táo, trong khi L-theanine lại hoạt động như một "bộ giảm xóc", giúp làm dịu đi những tác động kích thích quá mức của caffeine. Kết quả là người uống có thể đạt được một trạng thái tập trung cao độ, cải thiện tâm trạng, nhưng lại hạn chế được cảm giác bồn chồn, lo lắng hay tim đập nhanh, những tác dụng phụ thường gặp khi tiêu thụ một lượng lớn cà phê.
"Lá chắn" kép giúp bảo vệ các tế bào và hỗ trợ sức khỏe trong một thời gian dài
Cả cà phê và trà xanh đều rất giàu các hợp chất chống oxy hóa, nhưng sự kết hợp giữa chúng có thể mang lại một hiệu quả bảo vệ mạnh mẽ hơn. Các hợp chất catechin có trong trà xanh được xem là những chất chống oxy hóa cực mạnh, có khả năng bảo vệ các tế bào của cơ thể khỏi những tổn hại do các gốc tự do gây ra. Các gốc tự do này được sinh ra từ các quá trình tự nhiên trong cơ thể cũng như từ các yếu tố bên ngoài như ô nhiễm môi trường, căng thẳng và quá trình lão hóa. Điều thú vị là, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng caffeine có trong cà phê có thể giúp cho cơ thể hấp thụ các hợp chất catechin từ trà xanh một cách hiệu quả hơn và giúp chúng hoạt động tốt hơn. Khi khả năng bảo vệ của các chất chống oxy hóa được tăng cường, nó sẽ góp phần quan trọng vào việc giúp cho cơ thể trở nên khỏe mạnh hơn và có khả năng chống chọi tốt hơn với các tác nhân gây bệnh.
Liên quan đến nguy cơ ung thư, một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã cho thấy rằng các hợp chất catechin trong trà xanh có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư phổi và ung thư dạ dày. Với vai trò hỗ trợ hấp thụ catechin của caffeine, sự kết hợp giữa cà phê và trà xanh có thể mang lại những tiềm năng tích cực trong việc phòng ngừa bệnh tật.
Tác động tích cực đến quá trình trao đổi chất của cơ thể và sức khỏe của não bộ
Sự kết hợp giữa cà phê và trà xanh cũng mang lại những lợi ích đối với quá trình trao đổi chất và việc quản lý cân nặng. Caffeine từ lâu đã được biết đến với khả năng có thể thúc đẩy tốc độ trao đổi chất của cơ thể, giúp đốt cháy năng lượng một cách nhanh hơn. Trong khi đó, các hợp chất catechin trong trà xanh cũng được chứng minh là có tác dụng hỗ trợ cho quá trình chuyển hóa chất béo. Do đó, sự kết hợp của hai yếu tố này có thể tạo ra một tác động cộng hưởng, hỗ trợ cho việc giảm cân nếu được đi kèm với một chế độ ăn uống cân bằng và một lối sống vận động hợp lý.
Đối với sức khỏe não bộ, sự kết hợp này cũng mang lại những tác động kép. Caffeine trong cà phê giúp cải thiện sự tỉnh táo và các chức năng nhận thức trong ngắn hạn. Về lâu dài, các hợp chất catechin và L-theanine có trong trà xanh lại có thể mang lại những tác dụng bảo vệ các tế bào não và giúp làm giảm những tác động tiêu cực của tình trạng căng thẳng mãn tính.
Nguy cơ từ việc lạm dụng caffeine và những khuyến cáo quan trọng từ chuyên gia
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích kép, nguy cơ chính của việc kết hợp giữa cà phê và trà xanh chính là nguy cơ tiêu thụ quá nhiều caffeine. Bởi vì bản thân trà xanh cũng chứa một lượng nhỏ caffeine, việc uống cả hai loại đồ uống này với số lượng lớn có thể dễ dàng đẩy tổng lượng caffeine nạp vào cơ thể vượt qua ngưỡng an toàn. Theo Tiến sĩ - dược sĩ Kristie Reed, một thành viên của Hội đồng y khoa Mỹ, việc tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như cảm giác bồn chồn, lo lắng, tăng nhịp tim, gây ra các rối loạn về giấc ngủ và các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa.
Theo trang tin sức khỏe Verywell Health, các chuyên gia khuyến nghị rằng chúng ta nên cố gắng duy trì tổng lượng caffeine nạp vào cơ thể dưới mức 400 miligam mỗi ngày. Để có thể đạt được mức này, bạn chỉ nên uống từ 2 đến 3 tách cà phê mỗi ngày và không nên vượt quá 4 tách. Đồng thời, cũng không nên uống quá nhiều trà xanh bên cạnh đó. Ngoài ra, một lời khuyên quan trọng là hãy luôn lắng nghe cơ thể của mình để có thể điều chỉnh lượng tiêu thụ sao cho phù hợp với phản ứng của cơ thể. Đồng thời, nên tránh việc uống cùng lúc quá nhiều cả trà và cà phê trong một khoảng thời gian ngắn.
Đối với một số nhóm đối tượng đặc biệt như phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, những người có tiền sử mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp cao, hay các chứng rối loạn lo âu, việc uống cà phê cùng với trà cần phải được thực hiện một cách hết sức cẩn trọng, và tốt nhất là nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi duy trì thói quen này.
Thói quen uống cà phê kèm với một ly trà của người Việt không chỉ đơn thuần là một nét văn hóa về khẩu vị, mà nó còn có những cơ sở khoa học đáng ngạc nhiên về những lợi ích cộng hưởng mà sự kết hợp này mang lại. Từ việc mang đến một sự tỉnh táo cân bằng hơn, tăng cường khả năng bảo vệ tế bào, đến việc hỗ trợ quá trình trao đổi chất, sự kết hợp này thực sự có thể là một lựa chọn tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để có thể tận hưởng được những lợi ích này một cách trọn vẹn chính là sự điều độ. Bằng cách kiểm soát lượng caffeine nạp vào cơ thể trong giới hạn cho phép và luôn lắng nghe những tín hiệu từ chính cơ thể mình, chúng ta hoàn toàn có thể biến một thói quen văn hóa độc đáo này trở thành một công cụ hữu hiệu, giúp tăng cường sức khỏe và sự minh mẫn trong cuộc sống hàng ngày.
Bảo An