Với sự đa dạng về chủng loại và hương vị, từ trà đen, trà xanh, matcha đến các loại trà thảo mộc làm từ gừng, hoa cúc hay bạc hà, trà mang lại nhiều lợi ích sức khỏe như giúp thư giãn tinh thần và hỗ trợ hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, việc uống trà không đúng thời điểm hoặc với liều lượng không phù hợp có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt cho cơ thể, chẳng hạn như gây mất ngủ hoặc làm giảm khả năng hấp thu các dưỡng chất quan trọng từ thức ăn. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất chính là: liệu việc uống trà khi bụng đói có thực sự gây hại cho cơ thể hay không?
Sự thật về việc uống trà khi chưa ăn: Lợi ích và nguy cơ phụ thuộc vào từng loại trà cụ thể
Theo chuyên gia dinh dưỡng người Anh, bà Lauren Manaker, câu trả lời cho câu hỏi này không hoàn toàn là "có" hoặc "không". Bà cho biết: "Việc uống trà khi bạn chưa ăn có thể vừa mang lại những lợi ích nhất định, vừa ẩn chứa những nguy cơ tiềm ẩn, và điều này phụ thuộc rất nhiều vào từng loại trà cụ thể mà bạn lựa chọn". Điều này có nghĩa là, để có thể tận dụng tối đa những lợi ích của trà và tránh được các tác dụng không mong muốn, chúng ta cần phải hiểu rõ về đặc tính của từng loại trà và cách chúng tương tác với cơ thể, đặc biệt là khi dạ dày đang trống rỗng.
Các loại trà có nguồn gốc từ cây trà (Camellia sinensis) như trà đen, trà xanh, trà ô long, trà matcha hay trà hoa nhài đều có chứa caffeine và một số loại axit tự nhiên. Chính những thành phần này khiến chúng không phải là lựa chọn thích hợp để uống vào lúc bạn đang đói. Khi dạ dày của bạn trống rỗng, việc nạp vào các loại đồ uống có tính axit có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dẫn đến các cảm giác khó chịu như buồn nôn, khó tiêu hoặc thậm chí là làm trầm trọng thêm tình trạng trào ngược axit ở những người có tiền sử bệnh này.
Bên cạnh đó, chuyên gia Manaker cũng giải thích thêm rằng, hàm lượng caffeine có trong trà đen và trà xanh cũng có thể kích thích các phản ứng tương tự nếu bạn uống chúng khi chưa có đồ ăn trong dạ dày. Caffeine có thể làm tăng tiết axit dịch vị, gây ra cảm giác cồn cào và khó chịu. Ngoài ra, một yếu tố khác cũng cần được cân nhắc là sự hiện diện của các hợp chất polyphenol, đặc biệt là tanin, trong các loại trà này. Các polyphenol này có khả năng ảnh hưởng đến việc hấp thu sắt của cơ thể, bao gồm cả sắt có nguồn gốc từ thực vật (có trong các loại đậu, hạt, rau màu xanh đậm) và sắt từ động vật. Khi uống trà trong bữa ăn hoặc ngay sau bữa ăn, các hợp chất này có thể liên kết với sắt, làm giảm khả năng hấp thu của khoáng chất quan trọng này. Do đó, thời điểm tốt nhất để có thể thưởng thức các loại trà xanh và trà đen là sau các bữa ăn. Việc uống trà vào lúc này không chỉ giúp tránh được tình trạng kích ứng dạ dày mà còn không làm ảnh hưởng đến khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt, từ thực phẩm mà bạn đã ăn.
Trà thảo mộc: Một lựa chọn dịu nhẹ và an toàn hơn cho một khởi đầu ngày mới
Trái ngược với các loại trà chứa caffeine, các loại trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà bạc hà, trà gừng, trà atiso, hay trà dâm bụt lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Những loại trà này chủ yếu được làm từ các loại hoa, quả, rễ hoặc lá của các loài thực vật không chứa caffeine. Do đó, chúng thường có tính chất dịu nhẹ hơn và ít có khả năng gây kích ứng cho dạ dày. Chuyên gia dinh dưỡng người Anh, bà Jessica Strawn, cho biết: "Trà hoa cúc có thể giúp làm dịu dạ dày trong khi trà bạc hà lại có tác dụng hỗ trợ làm giảm cảm giác đầy hơi. Đây là những loại trà thường rất dịu nhẹ, không gây ra cảm giác khó chịu nếu bạn uống chúng vào buổi sáng khi chưa ăn". Trong khi đó, trà gừng, với đặc tính làm ấm và kích thích tiêu hóa, có thể giúp làm giảm cảm giác đầy hơi bằng cách tăng cường nhu động của đường ruột. Tuy nhiên, để có thể phát huy tốt nhất tác dụng hỗ trợ tiêu hóa này, trà gừng nên được uống sau bữa ăn. Do hoàn toàn không chứa caffeine, các loại trà thảo mộc cũng là một lựa chọn rất thích hợp để uống trước khi đi ngủ, giúp cơ thể thư giãn, tinh thần thoải mái và mang lại một giấc ngủ ngon và sâu hơn.
Liều lượng tiêu thụ trà hợp lý: Chìa khóa để tận dụng tối đa lợi ích và tránh các tác dụng phụ
Dù là loại trà nào, việc sử dụng với một liều lượng hợp lý luôn là yếu tố quan trọng nhất. Theo trang tin Real Simple, liều lượng uống trà được xem là lý tưởng mỗi ngày là khoảng từ 2 đến 3 tách. Với mức tiêu thụ này, bạn có thể tận dụng được tối đa những lợi ích sức khỏe mà trà mang lại mà không gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn. Ví dụ, việc uống 2 cốc trà xanh hoặc trà đen mỗi ngày được cho là có thể cung cấp đủ lượng flavonoid cần thiết (khoảng 400-600 mg) để hỗ trợ sức khỏe tim mạch, giúp điều hòa huyết áp và kiểm soát đường huyết. Hầu hết mọi người có thể dùng đến 3-4 tách trà (tương đương 710-950 ml) mỗi ngày mà không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu vượt quá mức đó, bạn có thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị khó tiêu, mất ngủ hoặc giảm khả năng hấp thu sắt từ thực phẩm.
Việc uống trà khi đói có thể có cả lợi và hại, tùy thuộc vào loại trà bạn chọn. Các loại trà chứa caffeine như trà xanh và trà đen tốt nhất nên được thưởng thức sau các bữa ăn để tránh gây kích ứng dạ dày và ảnh hưởng đến việc hấp thu sắt. Trong khi đó, các loại trà thảo mộc không chứa caffeine lại là một lựa chọn dịu nhẹ và an toàn hơn, có thể được sử dụng vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, kể cả khi bụng đói vào buổi sáng. Điều quan trọng nhất là hãy luôn lắng nghe cơ thể của mình. Mỗi người có một cơ địa khác nhau, và phản ứng của cơ thể đối với các loại trà cũng có thể khác nhau. Hãy lựa chọn loại trà và thời điểm uống mang lại cho bạn cảm giác thoải mái và dễ chịu nhất, đồng thời luôn ghi nhớ nguyên tắc về sự điều độ để trà thực sự trở thành một người bạn đồng hành tốt cho sức khỏe của bạn.
Bảo An