Sau bão và lũ lụt, giếng nước và bể chứa nước thường bị ô nhiễm bởi các vi sinh vật có hại. Do đó, cần phải tiến hành các biện pháp vệ sinh và khử trùng để đảm bảo nước sạch và an toan cho sinh hoạt. Quá trình này nên được thực hiện ngay sau khi nước rút, tuân thủ nguyên tắc: “Nước rút đến đâu, làm vệ sinh đến đó”.
1. Xử lý và khử trùng giếng khơi sau lũ lụt
Giếng khơi dù đã được đậy kín bằng nilon hoặc nắp nhưng nước vẫn có thể bị ô nhiễm. Các bước xử lý giếng nước bao gồm:
Bước 1: Thau rửa giếng
Khơi thông các vũng nước xung quanh giếng.
Tháo bỏ nắp đậy và nilon bịt giếng.
Dùng nước giếng để dội sạch đất cát, rác bám trên thành và sàn giếng.
Bước 2: Làm trong nước
Sử dụng phèn chua với liều lượng 50-100 gam cho mỗi mét khối nước tùy độ đục.
Hòa tan phèn chua vào nước, thả mạnh xuống giếng, kéo gàu nước lên xuống khoảng 10 lần.
Đợi 30 phút trước khi tiến hành khử trùng.
Bước 3: Khử trùng nước
Sử dụng Cloramin B với liều lượng 10g cho mỗi mét khối nước, hoặc có thể thay thế bằng Clorua vôi 20% (13g/m3) hoặc Clorua vôi 70% (4g/m3).
Hòa tan hóa chất vào một gàu nước, kéo gàu nước lên xuống trong giếng khoảng 10 lần, sau đó tưới nước này lên thành giếng để khử trùng.
Sau 30 phút, nước giếng cần đạt nồng độ Clo thừa từ 0,5-1,0 mg/lít và có mùi Clo nhẹ mới đảm bảo an toàn.
Nếu không ngửi thấy mùi Clo, có thể cho thêm một lượng Cloramin B nhỏ và khuấy đều. Nếu nồng độ Clo quá cao, đợi cho mùi Clo bay hết trước khi sử dụng.
Lưu ý: Nước sau khi khử trùng cần đun sôi mới uống được.
2. Xử lý giếng khoan
Giếng khoan cũng cần được xử lý sau lũ lụt theo các bước sau:
Tháo nilon và dây cao su bịt miệng giếng.
Cọ rửa vòi, cần và nền giếng khoan.
Khơi thông cống rãnh quanh giếng và bơm nước đục ra ngoài.
Nếu có điện hoặc máy bơm, nên hút cạn nước giếng và thau rửa. Nếu không thể thau vét, múc vài chục lít nước lên, đánh phèn và khử trùng từng mẻ.
Lưu ý: Ngay cả khi nước giếng không bị đục hoặc lụt không tràn vào, giếng vẫn cần khử trùng trước khi sử dụng.
3. Xử lý môi trường sau lũ
Sau khi nước rút, môi trường thường bị ô nhiễm nghiêm trọng bởi phù sa, xác động vật, côn trùng thối rữa. Để ngăn chặn ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cần:
Dọn vệ sinh nhà cửa và khu vực xung quanh.
Phơi khô quần áo và không để quần áo ẩm ướt làm nơi trú ẩn cho muỗi.
Khơi thông cống rãnh, lấp các vũng nước đọng và chôn lấp xác động vật theo đúng quy cách, tránh xa nguồn nước ít nhất 50m. Sau khi chôn xác, cần phun thuốc khử trùng hoặc rắc vôi bột.
Nếu không có vôi bột hoặc hóa chất, có thể đốt rác khô tại khu vực đó để tiêu diệt mầm bệnh.
Việc vệ sinh giếng nước, bể chứa và xử lý môi trường sau lũ lụt là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nếu không thực hiện đúng quy trình, nguồn nước có thể trở thành tác nhân gây bệnh nguy hiểm. Bằng việc áp dụng đúng các hướng dẫn vệ sinh và khử trùng, chúng ta có thể đảm bảo nước sạch, môi trường an toàn, từ đó giúp giảm thiểu nguy cơ bệnh tật và nhanh chóng ổn định cuộc sống sau thiên tai.