Vì sao giới ẩm thực lại ưa chuộng thực phẩm ủ?

Từ xưa đến nay, quan niệm rằng thực phẩm cần được sử dụng ngay khi tươi mới để giữ trọn hương vị đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, một số loại thực phẩm cần phải trải qua quá trình ủ trong một khoảng thời gian nhất định mới có thể bộc lộ đầy đủ hương thơm, vị ngon và lợi ích sức khỏe. Việc ủ không chỉ là kỹ thuật bảo quản mà còn là cách để nâng tầm trải nghiệm ẩm thực, từ trái cây, đồ ăn quen thuộc, cho đến các loại thức uống như cà phê và trà.

Từ trái cây đến các món ăn quen thuộc

Hình ảnh người bà, người mẹ ủ trái cây trong thùng gạo đã trở thành ký ức quen thuộc của nhiều thế hệ. Trái cây sau khi được ủ trong thùng gạo sẽ chín đều hơn, ngọt mềm và được bảo quản lâu hơn. Nếu để trái cây chín tự nhiên ngoài không gian mở, có nhiều yếu tố như vi khuẩn hoặc môi trường bên ngoài có thể làm hỏng quả hoặc khiến trái cây chín không đều. Trong khi đó, môi trường kín của thùng gạo giúp hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn, đồng thời đẩy nhanh quá trình chín một cách tự nhiên.

Một ví dụ khác là kim chi, món ăn truyền thống của Hàn Quốc đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Kim chi nếu ăn ngay sau khi muối sẽ có vị cay xộc và hăng nồng, chưa đạt độ "chín" hoàn hảo. Tuy nhiên, khi được ủ trong thời gian hợp lý, kim chi sẽ trở nên mềm, vị đậm đà, hòa quyện và không còn quá gắt. Kỹ thuật ủ trong thực phẩm giúp các món ăn đạt được sự cân bằng về hương vị và cấu trúc, góp phần tạo nên những món ăn nổi tiếng như kim chi hay các loại dưa muối.

Cà phê ủ lạnh

Không chỉ có thức ăn, việc ủ còn được áp dụng vào các loại thức uống, điển hình là cà phê. Gần đây, cà phê ủ lạnh, hay còn gọi là "cold brew coffee", đã trở thành xu hướng ưa chuộng tại Việt Nam – đất nước nổi tiếng với cà phê phin pha nóng. Cà phê ủ lạnh được chiết xuất bằng cách ngâm bột cà phê với nước lạnh trong thời gian từ 4 đến 24 tiếng. Phương pháp này giúp giữ lại những tinh chất tốt nhất của cà phê, tạo ra một hương vị dịu nhẹ, ít chua và ít đắng hơn so với cà phê pha bằng nước nóng. Quá trình ủ lạnh còn giúp loại bỏ các hợp chất gây khó chịu do nhiệt độ cao tạo ra, mang lại cho người uống trải nghiệm hương vị mượt mà và dễ chịu hơn.

Trà ủ lạnh

Tương tự như cà phê, trà cũng đã được cải tiến với kỹ thuật ủ lạnh. Trà từ lâu đã được pha chế với nước nóng, nhưng khi được ủ lạnh, trà mang lại một trải nghiệm mới lạ. Các tầng hương ẩn giấu trong lá trà dần được khai phóng trong quá trình ủ, giảm bớt vị đắng và lượng caffein, đồng thời hương vị trà trở nên thanh tao và ngọt ngào hơn. Quá trình ủ lạnh không chỉ giúp bảo quản trà trong thời gian dài mà còn giữ được sự tươi mới và đầy đủ các dưỡng chất.

Việc ủ thực phẩm, dù là trái cây, đồ ăn hay thức uống, đã trở thành một phần không thể thiếu trong nghệ thuật ẩm thực hiện đại. Không chỉ giúp bảo quản, quá trình ủ còn góp phần làm dậy lên hương vị tinh tế và độc đáo của từng loại nguyên liệu. Sự phát triển của các kỹ thuật ủ như cold brew coffee hay trà ủ lạnh đã minh chứng cho khả năng sáng tạo không ngừng của con người trong việc khám phá và hoàn thiện trải nghiệm ẩm thực. Từ đó, những món ăn, thức uống qua quá trình ủ không chỉ thỏa mãn vị giác mà còn mang lại giá trị dinh dưỡng và cảm giác dễ chịu cho sức khỏe người sử dụng.