Sự kiện này, được tổ chức tại Bắc Kinh, Trung Quốc, không chỉ là một cuộc thi mà còn là một diễn đàn uy tín, nơi hội tụ những tinh hoa trà đạo và các chuyên gia hàng đầu. Với 5 giải vàng và 2 giải bạc, chè Tuyên Quang đã có một màn ra mắt đầy ấn tượng, khẳng định đanh thép về chất lượng và hương vị độc đáo của mình, mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho thương hiệu trà của vùng đất này trên trường quốc tế. Thành công này không phải là một sự may mắn ngẫu nhiên, mà là kết quả của một quá trình nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc bảo tồn, phát triển và nâng cao giá trị cây chè, đặc biệt là những vùng chè cổ thụ quý hiếm.
Khẳng định chất lượng từ một cuộc thi danh giá
Cuộc thi trà châu Á-Thái Bình Dương không phải là một sự kiện nhỏ lẻ. Được khởi xướng bởi Ủy ban công nghiệp trà của Hiệp hội thúc đẩy hợp tác nông nghiệp quốc tế Trung Quốc và được tổ chức bởi các tổ chức trà từ 20 quốc gia, cuộc thi này đã xây dựng được uy tín vững chắc trong suốt một thập kỷ qua, trở thành một trong những hoạt động đánh giá trà chuyên nghiệp và khắt khe nhất. Năm nay, sức nóng của cuộc thi càng tăng lên khi thu hút tới 342 mẫu trà tinh túy đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ có truyền thống trà lâu đời như Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).
Quá trình đánh giá kéo dài và công phu, diễn ra từ tháng 5 đến cuối tháng 10 năm 2025, cho thấy sự kỹ lưỡng và nghiêm túc của ban giám khảo. Các sản phẩm được phân loại và chấm chọn khắt khe theo ba nhóm chính: trà xanh, trà đen và các loại trà khác. Trong một bối cảnh cạnh tranh gay gắt như vậy, việc Tuyên Quang mang về tới 7 giải thưởng, trong đó có 5 giải vàng, là một kỳ tích. Điều này chứng tỏ các sản phẩm chè của tỉnh hoàn toàn có thể cạnh tranh sòng phẳng về chất lượng, hương vị và tiêu chuẩn kỹ thuật với những thương hiệu trà lớn và lâu đời nhất trong khu vực.
'Vàng' từ những búp chè cổ thụ
Trong số các sản phẩm được vinh danh, cái tên nổi bật giành giải vàng là chè Ho Thau Silver Ta. Tên gọi này, cùng với những thông tin về vùng nguyên liệu, đã gợi mở về nguồn gốc phi thường của thứ đặc sản này. Rất có thể, "vàng" mà Tuyên Quang gặt hái được đến từ chính những búp chè non tơ, mập mạp của những cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi nằm sâu trong các cánh rừng thuộc các xã vùng cao như Nậm Dịch.
Đây là một tài sản vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho Tuyên Quang. Những cây chè này sinh trưởng tự nhiên trên núi cao, hút trọn tinh túy của đất trời, sương mây, tạo nên một hương vị mà không loại chè công nghiệp nào có thể sao chép được. Quá trình chăm sóc và thu hái của người dân địa phương, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, vẫn giữ được nét truyền thống, hoàn toàn thủ công. Họ trân trọng từng búp chè, coi đó là món quà của rừng. Chính sự kết hợp giữa điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, giống chè cổ quý hiếm và phương thức canh tác thuận tự nhiên đã tạo nên chất lượng thượng hạng, thuyết phục được những chuyên gia nếm thử trà khó tính nhất tại Bắc Kinh.
Cú hích cho thương hiệu và cơ hội thị trường
Chiến thắng tại một cuộc thi quốc tế uy tín như vậy mang lại ý nghĩa lớn lao, vượt xa giá trị của những tấm huy chương. Đây chính là "bảo chứng vàng" cho chất lượng, là một công cụ tiếp thị vô giá giúp thương hiệu chè Tuyên Quang cất cánh. Từ lâu, một trong những điểm yếu của nông sản Việt Nam nói chung là thiếu thương hiệu mạnh và thường phải xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô với giá trị thấp. Giờ đây, các doanh nghiệp và hợp tác xã chế biến chè trong tỉnh có trong tay một câu chuyện thuyết phục để kể với thế giới.
Giải thưởng này là một cú hích mạnh mẽ, tạo đà cho việc xây dựng thương hiệu, thiết kế bao bì chuyên nghiệp và định vị sản phẩm ở phân khúc cao cấp. Đây là cơ hội lớn để thoát khỏi cái bóng của việc bán nguyên liệu, thay vào đó là xuất khẩu những sản phẩm thành phẩm tinh tế, mang lại giá trị gia tăng cao hơn nhiều lần. Các thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản, hay Bắc Mỹ, vốn rất coi trọng các giải thưởng và câu chuyện về nguồn gốc, sẽ mở rộng cánh cửa hơn với chè Tuyên Quang.
Gắn kết giá trị chè với du lịch và văn hóa
Tầm vóc của chiến thắng này còn mở ra một hướng đi bền vững và thông minh: kết hợp phát triển sản phẩm nông nghiệp với du lịch sinh thái và trải nghiệm văn hóa. Tuyên Quang không chỉ có chè ngon, mà còn sở hữu những đồi chè cổ thụ kỳ vĩ, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và một nền văn hóa bản địa đặc sắc. Ngành nông nghiệp và du lịch tỉnh có thể bắt tay xây dựng các tour trải nghiệm độc đáo.
Thay vì chỉ mua một hộp trà, du khách có thể đến tận nơi, leo núi thăm những "cụ" chè hàng trăm năm tuổi, tự tay hái những búp chè non, tham gia vào quy trình sao sấy thủ công cùng người dân bản địa và thưởng thức tách trà nóng hổi ngay tại nơi nó được sinh ra. Mô hình này không chỉ tạo ra nguồn thu nhập kép cho người dân, từ cả nông nghiệp và dịch vụ, mà còn thúc đẩy ý thức bảo tồn các vùng chè cổ, bảo tồn văn hóa truyền thống. Cây chè, lúc này, không chỉ là một sản phẩm kinh tế mà còn trở thành một đại sứ văn hóa, một lý do hấp dẫn để du khách tìm đến Tuyên Quang, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội toàn diện của địa phương.
Để thành công không chỉ là nhất thời, Tuyên Quang cần một chiến lược phát triển ngành chè dài hơi và bài bản. Niềm tự hào về các giải thưởng phải được chuyển hóa thành hành động cụ thể. Ngành nông nghiệp tỉnh đã nhận thức rõ điều này và đang tham mưu xây dựng chiến lược phát triển ngành chè theo hướng hiện đại, bền vững. Trọng tâm của chiến lược này là việc ứng dụng khoa học công nghệ, nhưng không phải để công nghiệp hóa ồ ạt làm mất đi bản sắc, mà là để tối ưu hóa quy trình sản xuất và chế biến sâu. Công nghệ sẽ giúp chuẩn hóa chất lượng, đảm bảo sự đồng đều giữa các lô hàng, phát triển các kỹ thuật bảo quản sau thu hoạch để giữ trọn hương vị nguyên bản của búp chè. Song song đó, việc xây dựng thương hiệu mạnh phải được đầu tư nghiêm túc, bao gồm cả việc đăng ký chỉ dẫn địa lý, thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Chỉ khi kết hợp được giá trị truyền thống độc đáo của chè cổ thụ với tư duy quản lý và công nghệ hiện đại, thương hiệu chè Tuyên Quang mới có thể duy trì sức cạnh tranh và đứng vững trên thị trường quốc tế trong nhiều năm tới, biến tiềm năng thành lợi thế thực sự.
Bảo An