Mô hình tổ đội đánh bắt xa bờ “Tiến lên” ở Sơn Trà (Đà Nẵng) là mô hình vừa hợp tác, tạo sinh kế bền vững, vừa góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của các ngư dân cùng tham gia đánh bắt xa bờ.
Nếu đi riêng lẻ, mỗi con tàu, mỗi gia đình ngư dân dễ dàng bị sóng gió hay sự cố bất ngờ làm chùn bước. Nhưng khi cùng nhau thành lập tổ đội, gắn bó bằng kỷ luật và tình đồng đội, những chiếc tàu trở thành một khối thống nhất, đủ sức đối mặt với thử thách. Từ vài chiếc ban đầu, nay “Tiến lên” đã có gần 20 tàu công suất lớn, thường xuyên duy trì liên lạc, tương trợ nhau giữa biển khơi. Những câu chuyện cứu nhau trong bão tố, chia sẻ ngư trường, đưa thuyền viên bị nạn vào bờ an toàn… đã cho thấy sức mạnh của đoàn kết để ngư dân đứng vững trước cả thiên tai lẫn những thủ đoạn quấy nhiễu từ bên ngoài.
Ngư dân bám biển không chỉ vì tôm cá. Mỗi chuyến ra khơi còn là một “cột mốc sống” khẳng định chủ quyền. Khi phát hiện tàu lạ xâm phạm vùng biển, tổ đội “Tiến lên” ghi hình, thông tin cho lực lượng chức năng, đồng thời kết thành đội hình để bảo vệ nhau. Chính sự kiên cường ấy đã giúp họ nhiều lần báo cáo kịp thời các vụ việc, góp phần giữ vững an ninh trên biển. Không súng ống, không quân hàm nhưng sự hiện diện kiên định của ngư dân trên ngư trường chính là lớp “lá chắn thép” nơi đầu sóng ngọn gió.
Kinh nghiệm từ “Tiến lên” cho thấy, sức mạnh cộng đồng khi được tổ chức chặt chẽ luôn tạo nên hiệu quả vượt trội. Có sự đồng hành của chính quyền, bộ đội biên phòng và hội nông dân, ngư dân không còn đơn độc. Họ có thêm niềm tin, động lực để vươn khơi dài ngày, nâng cao thu nhập, góp phần phát triển kinh tế biển bền vững. Mô hình này đã chứng minh rằng khi ngư dân cùng chung nhịp bước, họ không chỉ làm chủ ngư trường mà còn góp phần giữ gìn hòa bình, ổn định.
Kinh nghiệm từ các tổ hợp tác “Tiến lên” tại Sơn Trà (Đà Nẵng) cho thấy, sức mạnh cộng đồng khi được tổ chức chặt chẽ luôn tạo nên hiệu quả vượt trội.
Điều đáng nói, từ thực tiễn tổ đội “Tiến lên”, nhiều kinh nghiệm quý đã được đúc rút. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa sản xuất và bảo vệ chủ quyền, giữa lợi ích kinh tế và lợi ích cộng đồng. Ngư dân hỗ trợ nhau về nhiên liệu, nhu yếu phẩm khi tàu bạn gặp nạn; chia sẻ thông tin về luồng cá, về biến động thời tiết để tránh rủi ro; thay phiên nhau đưa sản phẩm vào bờ tiêu thụ, giảm chi phí vận hành. Nhờ vậy, hiệu quả sản xuất được nâng cao, ngư dân yên tâm bám biển lâu dài. Đây cũng là gợi mở quan trọng để nhiều địa phương ven biển cả nước nhân rộng mô hình tổ đội đánh bắt xa bờ, tiến tới xây dựng lực lượng ngư dân vừa sản xuất hiệu quả vừa có khả năng tự bảo vệ trên biển.
Trong Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, mục tiêu gắn phát triển kinh tế với bảo vệ chủ quyền đã được khẳng định. Để hiện thực hóa điều đó, ngoài lực lượng chấp pháp chuyên trách, chính những ngư dân kiên cường như thành viên tổ đội “Tiến lên” là lực lượng nòng cốt. Họ hiện diện ở những ngư trường xa, tạo thành thế trận nhân dân trên biển, góp phần cùng các lực lượng chức năng bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia.
Bộ đội Biên phòng và chính quyền địa phương tặng Cờ Tổ quốc, động viên ngư dân tổ đội "Tiến lên" yên tâm bám biển.
Từ thực tiễn này, có thể thấy rõ trách nhiệm của các cấp chính quyền trong việc tiếp sức để những mô hình kiểu “Tiến lên” không chỉ dừng lại ở vài địa phương đơn lẻ. Cần có chính sách hỗ trợ ngư dân tiếp cận vốn vay ưu đãi đóng mới, nâng cấp tàu công suất lớn; đầu tư cơ sở hạ tầng nghề cá, nhất là cảng cá và dịch vụ hậu cần nghề cá; đẩy mạnh ứng dụng khoa học- công nghệ trong khai thác, bảo quản sản phẩm. Song song đó, cần xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa ngư dân với lực lượng kiểm ngư, biên phòng, hải quân để tăng hiệu quả giám sát, bảo vệ ngư trường.
Khi Nhà nước tạo hành lang pháp lý và chính sách đủ mạnh, các địa phương tổ chức tốt mô hình cộng đồng và ngư dân đồng lòng tham gia thì tổ đội kiểu “Tiến lên” sẽ có điều kiện phát triển rộng khắp dọc bờ biển Việt Nam. Đây không chỉ là giải pháp cho sinh kế bền vững mà còn là phương thức hữu hiệu để xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc trên biển.
Mỗi khi tiếng còi tàu “Tiến lên” vang vọng giữa biển trời, ta lại thấy rõ ý chí bất khuất của ngư dân Việt Nam: dẫu sóng gió hay hiểm nguy, họ vẫn kiên cường bám biển, vẫn một lòng khẳng định chủ quyền thiêng liêng. Đó không chỉ là sinh kế mà còn là trách nhiệm, là tình yêu nước nồng nàn chảy trong huyết quản của mỗi người con đất Việt./.