Tại Việt Nam, theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cứ 10 người mất bởi nguyên nhân bất kỳ, có 3 ca do các bệnh liên quan ăn thừa muối.
Muối có thành phần chính là Natri, yếu tố chủ yếu gây tăng huyết áp, dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim và nhiều bệnh tim mạch khác. Ngoài ra, ăn thừa muối còn làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và những rối loạn khác cho sức khỏe.
WHO khuyến cáo mỗi người trưởng thành không nên ăn quá 5g muối/ngày để phòng, chống bệnh tật, bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, hiện trung bình 1 người trưởng thành ở Việt Nam tiêu thụ tới 9,4g muối/ngày, gần gấp đôi so với khuyến cáo.
Năm 2016, ước tính gần 82.000 trường hợp tử vong do tai biến mạch máu não, gần 68.000 ca tử vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ. Tổng hai bệnh lý này chiếm 27% số ca tử vong toàn quốc.
Ông Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, nói rằng mỗi năm 4,1 triệu người tử vong trên toàn thế giới do ăn thừa muối. Hiện tại, 75 nước trên thế giới có chiến lược giảm tiêu thụ muối theo khuyến cáo của WHO. Nhiều nước đã thành công giảm lượng muối cho người dân như Trung Quốc, Nhật Bản, Anh, Phần Lan, Mỹ.
"Nếu thực hiện đúng khuyến cáo giảm ăn muối, mỗi năm cứu được 2,5 triệu người thoát nguy cơ tử vong", ông Kidong Park nói.
Khác với các nước phát triển, tiêu thụ muối của Việt Nam chủ yếu là ở các gia đình, khi chế biến nấu ăn, chấm/trộn mắm, muối, gia vị trên bàn ăn. Do đó, Bộ Y tế khuyến cáo cần giảm một nửa lượng muối ăn hàng ngày bằng cách "cho bớt muối khi nấu ăn; chấm nhẹ tay khi ăn; giảm đồ mặn khi lựa chọn thực phẩm, khi nấu nướng và khi ăn".
Để giảm muối trong gia đình, Bộ Y tế đã đưa ra quy tắc: “Cho bớt muối, chấm nhẹ tay, giảm ngay đồ mặn” để hướng dẫn người dân. Mỗi quy tắc tương ứng với một nhóm hành vi cụ thể giúp giảm dần lượng muối tiêu thụ.
Trước hết, bạn cho bớt muối và gia vị chứa nhiều muối vào thực phẩm khi sơ chế, tẩm ướp và nấu bằng các cách giảm từ từ lượng muối và gia vị nhiều muối khi chế biến món ăn; không cho muối hoặc gia vị chứa nhiều muối vào nước luộc rau. Đồng thời, bạn sử dụng các gia vị khác như tiêu, ớt, tỏi... để ăn ngon hơn mà không cần dùng nhiều muối; tự nấu ăn ở nhà để có thể kiểm soát được lượng muối cho vào món ăn.
Bên cạnh đó, mọi người cần giảm lượng muối từ thói quen chấm gia vị khi dùng bữa. Người dân nên hạn chế để muối và nước chấm trên bàn/mâm khi ăn; không chấm ngập thực phẩm vào nước chấm và gia vị nhiều muối; pha loãng nước mắm để chấm khi ăn.
Bên cạnh đó, bạn không chấm các món ăn đã mặn (kho/rim/rang, dưa/cà muối...) vào muối; không ăn trái cây chấm với muối và gia vị nhiều muối; không rưới nước mắm, nước kho cá/thịt, nước sốt vào cơm. Khi ăn các món phở, bún, miến, không nên cố uống hết nước dùng.
PV