Nằm ở vùng trung du miền núi tỉnh Phú Thọ, xã Minh Đài đơn vị hành chính mới thành lập từ ngày 1/7/2025 sau khi sáp nhập ba xã Minh Đài, Mỹ Thuận và Văn Luông, đang nhanh chóng khẳng định vị thế là điểm sáng trong phát triển nông nghiệp đặc thù. Với điều kiện tự nhiên ưu đãi, truyền thống canh tác lâu đời cùng định hướng chiến lược rõ ràng, Minh Đài đặt mục tiêu đưa cây chè trở thành trụ cột kinh tế, đồng thời kiến tạo chuỗi giá trị bền vững gắn với chế biến sâu và xây dựng thương hiệu đặc sản vùng cao.
Với hơn 2.172 ha chè, Minh Đài nhanh chóng khẳng định vai trò “thủ phủ chè xanh” mới của Phú Thọ.
Cây chè – Nền kinh tế chủ lực
Hiện nay, toàn xã có hơn 2.172 ha chè, trong đó trên 2.100 ha đang cho thu hoạch. Năng suất bình quân đạt 13,72 tấn/ha, mang lại tổng sản lượng hằng năm khoảng 29.000 tấn. Trong vòng 5 năm gần đây, cây chè đã đóng góp hơn 580 tỷ đồng cho kinh tế địa phương, không chỉ nâng cao thu nhập cho người dân mà còn tạo việc làm ổn định, giảm nghèo và thúc đẩy quá trình phát triển nông thôn miền núi bền vững.
Thành công bước đầu cho thấy Minh Đài đã tận dụng tốt lợi thế tự nhiên: đất đồi màu mỡ, khí hậu ôn hòa, nguồn nước dồi dào. Song điều quan trọng hơn cả, theo lãnh đạo xã, chính là chuyển đổi tư duy phát triển từ “nông nghiệp sản lượng” sang “nông nghiệp chất lượng và giá trị cao”.
Tái canh, đổi mới giống và phương thức canh tác
Để xây dựng vùng chè chất lượng cao, Minh Đài triển khai tái canh những diện tích chè già cỗi, đồng thời mở rộng trồng các giống chè đặc sản như Shan tuyết, Bát tiên và một số giống bản địa có khả năng chống chịu sâu bệnh, thích nghi tốt với biến đổi khí hậu.
Cùng với đó, xã khuyến khích nông hộ áp dụng quy trình sản xuất an toàn, canh tác hữu cơ, giảm tối đa việc sử dụng hóa chất. Việc nhân rộng các mô hình đạt chuẩn VietGAP và OCOP không chỉ góp phần tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cho sức khỏe mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận các thị trường trong và ngoài nước. Đây chính là nền móng để chè Minh Đài xây dựng thương hiệu lâu dài.
Liên kết vùng nguyên liệu, chế biến và tiêu thụ
Điểm nhấn quan trọng trong chiến lược phát triển cây chè tại Minh Đài là xây dựng chuỗi liên kết khép kín. Hiện trên địa bàn đã có nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư dây chuyền chế biến hiện đại, nâng tầm giá trị sản phẩm.
Tiêu biểu là Công ty TNHH TEA PARIS Việt Nam, doanh nghiệp chuyên sản xuất chè, trà dược thảo và trà đóng chai. Với vai trò “hạt nhân” chế biến, công ty không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm chè tại chỗ mà còn tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động địa phương, với thu nhập bình quân 7–9 triệu đồng/tháng. Đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc kết nối nông dân – doanh nghiệp trong chuỗi giá trị chè.
Song song với doanh nghiệp, nhiều cơ sở sản xuất nông hộ cũng đang góp phần tạo dựng thương hiệu chè Minh Đài. Điển hình là ông Nguyễn Văn Kính, chủ cơ sở chè Kính Nữ Hoàng Văn. Gần 40 năm gắn bó với cây chè, ông Kính đã mạnh dạn chuyển đổi từ cách làm truyền thống sang quy trình VietGAP, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Với quan niệm “Mỗi búp chè là kết tinh của công sức, đất đai, khí hậu và tâm huyết người trồng”, sản phẩm chè của ông đã đạt chuẩn OCOP 3 sao, mỗi năm cung cấp hơn 20 tấn chè tươi và hơn 1 tấn chè khô, doanh thu đạt trên 300 triệu đồng.
Hướng đến thương hiệu chè vùng cao
Theo đồng chí Hoàng Anh Nghĩa, Chủ tịch UBND xã Minh Đài, mục tiêu đến năm 2030 là duy trì diện tích ổn định khoảng 2.200 ha chè, trong đó 600–700 ha đạt chuẩn an toàn, hữu cơ; năng suất bình quân nâng lên 15 tấn/ha, sản lượng đạt 32.000 tấn/năm, giá trị kinh tế từ chè ước trên 800 tỷ đồng giai đoạn 2025–2030.
Để đạt được mục tiêu này, Minh Đài đang chú trọng ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất: quản lý vùng nguyên liệu bằng bản đồ số, truy xuất nguồn gốc sản phẩm qua QR code, thúc đẩy chuyển đổi số trong chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ. Đồng thời, xã khuyến khích việc đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, tiếp cận thị trường hiện đại và hướng tới xuất khẩu.
Cùng với đó là nỗ lực kêu gọi doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp tục đầu tư, liên kết với nông dân, hình thành vùng nguyên liệu lớn, ổn định, bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây là con đường để chè Minh Đài không chỉ giữ vững vai trò sản phẩm chủ lực, mà còn vươn ra thị trường toàn cầu.
Từ truyền thống đến đổi mới
Cây chè vốn gắn bó với người dân Minh Đài qua nhiều thế hệ. Nhưng nay, chè không chỉ đơn thuần là một loại cây trồng truyền thống, mà đang trở thành biểu tượng của tư duy đổi mới trong phát triển nông nghiệp miền núi.
Trên nền tảng tự nhiên thuận lợi, truyền thống canh tác lâu đời, cùng tầm nhìn chiến lược của cấp ủy, chính quyền và sự đồng lòng của nhân dân, Minh Đài đang kiến tạo thành công chuỗi giá trị chè xanh vùng cao, nơi lưu giữ hồn cốt chè bản địa, đồng thời khẳng định khát vọng xây dựng thương hiệu nông sản tầm quốc gia trong thời kỳ hội nhập.