Trong văn hóa Việt Nam, việc sở hữu nhà đất luôn được coi là biểu tượng của sự thành đạt và ổn định. Thế hệ cha mẹ hiện tại thường có quan điểm rằng "có nhà mới có tổ ấm", và việc thuê nhà chỉ là giải pháp tạm thời cho đến khi có đủ điều kiện mua nhà riêng. Áp lực này đã ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của nhiều người trẻ, khiến họ cảm thấy bị "bắt buộc" phải sở hữu bất động sản càng sớm càng tốt.
Tuy nhiên, thế hệ trẻ hiện tại với tầm nhìn rộng mở và tiếp cận nhiều nguồn thông tin khác nhau đã bắt đầu đặt câu hỏi về sự hợp lý của quan điểm truyền thống này. Họ nhận ra rằng trong bối cảnh kinh tế hiện tại, việc ép buộc bản thân mua nhà có thể không phải là quyết định tài chính thông minh nhất. Thay vào đó, nhiều người trẻ chọn cách tiếp cận linh hoạt hơn, cân nhắc kỹ lưỡng giữa chi phí, lợi ích và mục tiêu cá nhân trước khi đưa ra quyết định.
Xu hướng người trẻ: Mua nhà ở thực hay tiếp tục thuê?
Một trong những yếu tố quan trọng nhất khiến người trẻ phải suy nghĩ lại về việc mua nhà chính là thực tế tài chính hiện tại. Với mức lương trung bình của người trẻ mới ra trường dao động từ 8-15 triệu đồng, trong khi giá bất động sản tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM vẫn ở mức cao, việc tích lũy đủ tiền để mua nhà trở thành một thách thức lớn.
Tính toán đơn giản cho thấy một căn hộ chung cư 2 phòng ngủ tại khu vực trung tâm có giá từ 3-5 tỷ đồng, có nghĩa là với mức lương hiện tại, một người trẻ cần tích lũy ít nhất 15-20 năm mới có thể mua được nhà mà không cần vay vốn. Nếu sử dụng khoản vay ngân hàng, áp lực trả nợ hàng tháng có thể chiếm tới 50-70% thu nhập, khiến cuộc sống trở nên túng thiếu và thiếu linh hoạt.
Trong khi đó, việc thuê nhà chỉ tốn khoảng 20-30% thu nhập, để lại nhiều không gian tài chính cho các khoản đầu tư khác, tiết kiệm hoặc chi tiêu cho các nhu cầu cá nhân. Điều này giúp người trẻ có thể duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn và có khả năng ứng phó với các biến cố tài chính bất ngờ.
Thế hệ trẻ ngày nay có lối sống và thang giá trị khác biệt so với thế hệ trước. Họ coi trọng trải nghiệm hơn là sở hữu, ưu tiên tự do và linh hoạt hơn là ổn định tuyệt đối. Nhiều người trẻ muốn có thể thay đổi nơi ở dễ dàng khi có cơ hội việc làm mới, du học hay khám phá cuộc sống ở các thành phố khác nhau.
Việc thuê nhà cho phép họ thử nghiệm sống ở nhiều khu vực khác nhau, từ đó hiểu rõ hơn về nhu cầu và sở thích của bản thân trước khi đưa ra quyết định mua nhà dài hạn. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời đại mà công việc và cơ hội nghề nghiệp có thể thay đổi nhanh chóng, đòi hỏi sự linh hoạt về mặt địa lý.
Bên cạnh đó, nhiều người trẻ ưu tiên đầu tư vào giáo dục, kỹ năng cá nhân, sức khỏe và các trải nghiệm sống thay vì "trói" toàn bộ tài chính vào một tài sản cố định. Họ nhận ra rằng trong thời đại kinh tế tri thức, việc đầu tư vào bản thân có thể mang lại lợi nhuận cao hơn và bền vững hơn so với việc sở hữu bất động sản.
Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy xu hướng thuê nhà trong giới trẻ là sự phát triển mạnh mẽ của thị trường cho thuê. Các dịch vụ cho thuê ngày nay không chỉ đơn thuần là việc cung cấp chỗ ở mà còn bao gồm nhiều tiện ích và dịch vụ kèm theo như bảo trì, bảo vệ, dọn dẹp và thậm chí là các tiện ích chung như phòng gym, không gian làm việc chung.
Các mô hình co-living và shared housing đang ngày càng phổ biến, đáp ứng nhu cầu của những người trẻ muốn có không gian sống hiện đại, tiện nghi nhưng với chi phí hợp lý. Những mô hình này không chỉ giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn tạo ra cộng đồng sống tích cực, phù hợp với nhu cầu kết nối xã hội của người trẻ.
Đồng thời, việc thuê nhà cũng giúp người trẻ tránh được các rủi ro liên quan đến sở hữu bất động sản như biến động giá cả, chi phí bảo trì, sửa chữa và các vấn đề pháp lý có thể phát sinh. Trong thời đại thông tin, nhiều người trẻ đã nhận thức được rằng sở hữu bất động sản không phải lúc nào cũng là khoản đầu tư sinh lời, đặc biệt khi tính đến chi phí cơ hội của việc "đóng băng" một khoản tiền lớn trong tài sản cố định.
Ảnh minh họa
Mặc dù có nhiều lý do hợp lý để tiếp tục thuê nhà, không có nghĩa là việc mua nhà hoàn toàn không phù hợp với người trẻ. Quyết định này phụ thuộc vào nhiều yếu tố cá nhân và hoàn cảnh cụ thể. Những người trẻ có thu nhập ổn định, đã xác định được nơi ở lâu dài và có kế hoạch tài chính rõ ràng vẫn có thể cân nhắc việc mua nhà.
Đặc biệt, trong bối cảnh lạm phát có thể kéo dài, bất động sản vẫn được xem là kênh đầu tư bảo toàn giá trị hiệu quả. Tuy nhiên, điều quan trọng là không nên vội vàng mua nhà chỉ vì áp lực xã hội hay gia đình mà phải cân nhắc kỹ lưỡng về khả năng tài chính và mục tiêu sống của bản thân.
Một số chuyên gia tài chính khuyến nghị rằng người trẻ nên mua nhà khi đã đáp ứng được các điều kiện cơ bản như có thu nhập ổn định trong ít nhất 2-3 năm, đã có quỹ dự phòng tài chính, không phải vay quá 70% giá trị bất động sản và khoản trả nợ hàng tháng không vượt quá 30% thu nhập.
Xu hướng ưa chuộng thuê nhà hơn mua nhà trong giới trẻ có thể sẽ tiếp tục phát triển trong những năm tới. Điều này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong tư duy tài chính mà còn thể hiện sự thích ứng với thực tế kinh tế xã hội hiện tại. Các nghiên cứu quốc tế cũng cho thấy xu hướng tương tự đang diễn ra ở nhiều nước phát triển, nơi người trẻ ngày càng ưu tiên tính linh hoạt và trải nghiệm hơn là sở hữu.
Tuy nhiên, xu hướng này cũng đặt ra những thách thức mới cho xã hội và chính sách. Thị trường cho thuê cần được phát triển một cách bền vững và minh bạch để đảm bảo quyền lợi cho cả người cho thuê và người thuê. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ để đảm bảo rằng việc không sở hữu nhà không ảnh hưởng đến an ninh xã hội lâu dài của người trẻ.
Cuối cùng, quyết định mua hay thuê nhà không có câu trả lời đúng sai tuyệt đối. Điều quan trọng là mỗi người trẻ cần đánh giá một cách khách quan hoàn cảnh tài chính, mục tiêu sống và ưu tiên cá nhân của mình để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất. Trong thời đại thay đổi nhanh chóng như hiện nay, sự linh hoạt và khả năng thích ứng có thể quan trọng hơn việc tuân theo các quy tắc truyền thống.
Hoàng Nguyễn