Trong một bối cảnh mà người tiêu dùng ngày càng ưu tiên những trải nghiệm thoải mái, đa giác quan và tôn vinh các giá trị bản địa, ẩm thực Việt Nam, với sự tổng hòa tinh tế của truyền thống và sáng tạo, đang hội tụ đủ mọi yếu tố để có thể chinh phục những thực khách sành sỏi nhất. Đặc biệt, một xu hướng "ăn bằng mắt" độc đáo đang thúc đẩy toàn bộ ngành F&B trong nước phải không ngừng đổi mới, biến mỗi món ăn trở thành một tác phẩm nghệ thuật đầy cảm hứng.
Sự lên ngôi của "casual luxury" và những trải nghiệm đa giác quan
Báo cáo "The Future of Food 2026" (Tương lai của Ẩm thực 2026), vừa được tập đoàn Marriott International công bố, đã hé lộ năm xu hướng quan trọng đang định hình tương lai của ngành ẩm thực tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Báo cáo này được đúc kết từ những phân tích chuyên sâu của hơn 30 đầu bếp hàng đầu, các chuyên gia pha chế, các chuyên gia ẩm thực và các biên tập viên có ảnh hưởng, cùng với kết quả khảo sát từ đội ngũ ẩm thực tại 270 khách sạn Marriott thuộc 20 thị trường trong khu vực.
Một trong những xu hướng chủ đạo được chỉ ra là sự trỗi dậy của mô hình "Casual Luxury" (sự sang trọng trong không khí thoải mái). Thay vì những thực đơn nếm thử cầu kỳ, cứng nhắc và kéo dài hàng giờ, thực khách châu Á hiện nay lại ưu tiên sự thoải mái và linh hoạt khi trải nghiệm ẩm thực cao cấp. Họ không chỉ còn tìm kiếm những hương vị hoàn hảo, mà còn tìm kiếm một sự kết nối về mặt tinh thần và cảm xúc.
Bên cạnh đó, việc dùng bữa không chỉ còn dừng lại ở hương vị, mà nó đã trở thành một hành trình có khả năng đánh thức mọi giác quan, tập trung vào các yếu-tố tương tác, trình diễn và kể chuyện. Gần 48% đội ngũ ẩm thực của Marriott đã ghi nhận một nhu cầu tăng trưởng rõ rệt về các trải nghiệm mang tính tương tác và trình diễn ngay tại nhà hàng. Thực khách ngày nay khao khát được kết nối về mặt tinh thần, được tìm kiếm những câu chuyện về văn hóa, nghệ thuật thông qua không gian, món ăn và cả sự dàn dựng công phu của bữa tiệc. Cuối cùng, xu hướng bền vững và truy hồi nguồn gốc đang khiến cho các nguyên liệu bản địa trở thành trái tim của sự sáng tạo, khi có đến 85% các khách sạn Marriott International tại khu vực APAC đã đưa các nguyên liệu hoặc các món ăn bản địa vào trong thực đơn của mình.
Ẩm thực Việt Nam: Bước chuyển mình táo bạo từ đường phố đến các nhà hàng cao cấp
Trong bức tranh sôi động đó, Việt Nam, cùng với Indonesia, Philippines và Trung Quốc đại lục, đang ngày càng được cộng đồng quốc tế công nhận nhờ vào một nền văn hóa ẩm thực sôi động và vô cùng đa dạng. Báo cáo đã chỉ ra rằng, những điểm đến này đang tự tin bước lên sân khấu ẩm thực thế giới. Đặc biệt, Việt Nam đang được vinh danh là một trong những "thiên đường ẩm thực" mới nổi của châu Á, phần lớn nhờ vào một làn sóng các thực khách trẻ trung, sành điệu và có tinh thần ưa khám phá. Họ không chỉ mong muốn được thưởng thức những hương vị truyền thống, mà còn rất hào hứng trong việc trải nghiệm những bữa tiệc ẩm thực cao cấp, đầy mới lạ.
Ẩm thực Việt Nam là một bức tranh tổng hòa tuyệt đẹp của các yếu tố truyền thống và sự sáng tạo, một nơi mà các món ăn đường phố bình dị có thể tự tin đứng cạnh những bữa tối sang trọng được phục vụ trong những không gian tinh tế. Sự xuất hiện của những nhà hàng tiên phong như Quince, Ănăn Saigon, Gia Hanoi và T.U.N.G. Dining đã đánh dấu một bước chuyển mình đầy táo bạo của nền ẩm thực Việt Nam, nơi những di sản ẩm thực truyền thống được hòa quyện một cách nhuần nhuyễn với sự đổi mới và sáng tạo của ẩm thực đương đại. Đặc biệt, việc cẩm nang ẩm thực danh giá Michelin Guide chính thức ra mắt tại Việt Nam và vinh danh tới 181 nhà hàng đã càng khẳng định một cách vững chắc vị thế của Việt Nam trên bản đồ ẩm thực của thế giới.
"Phở" và "nước mắm": Những "đại sứ" văn hóa đầy quyền lực trong các khách sạn 5 sao
Dấu ấn của ẩm thực Việt còn được thể hiện một cách mạnh mẽ ngay trong hệ thống các khách sạn Marriott tại Việt Nam. Một con số đáng kinh ngạc là có đến 96% các thực khách quốc tế đã lựa chọn các món ăn Việt Nam trong thực đơn, và có 80% các nhà hàng trong hệ thống này đang phục vụ các món ăn được nấu theo kiểu truyền thống. Món phở, "quốc hồn quốc túy" của dân tộc, chính là món ăn được gọi nhiều nhất trong các dịch vụ ăn uống tại phòng, vượt lên trên cả những lựa chọn phổ biến toàn cầu như sandwich hay burger. Đặc biệt, nước mắm của Việt Nam cũng đã vinh dự góp mặt trong tốp 3 loại gia vị phổ biến nhất được sử dụng tại các khách sạn trong khu vực, chỉ đứng sau nước tương và sốt cà chua.
Sự trân trọng đối với các giá trị bản địa còn được thể hiện qua cam kết về tính bền vững. Có đến 87% các nhà hàng và quầy bar tại các khách sạn của Marriott International ở Việt Nam đang nhấn mạnh vào việc sử dụng các nguyên liệu địa phương. Và cũng có 87% trong số đó đã áp dụng các mô hình ẩm thực bền vững như mô hình "từ nông trại đến bàn ăn". Con số này cao hơn một cách đáng kể so với mức trung bình của toàn khu vực là 63%, cho thấy một sự cam kết mạnh mẽ của các doanh nghiệp tại Việt Nam đối với xu hướng này.
"Ăn bằng mắt": Khi 93% thực khách Việt ưu tiên các món ăn đẹp để chia sẻ lên mạng xã hội
Một trong những đặc điểm nổi bật và khác biệt nhất của thị trường Việt Nam được báo cáo chỉ ra chính là xu hướng "thưởng thức bằng mắt". Theo đó, có đến 93% các thực khách Việt Nam cho biết rằng họ thường có xu hướng lựa chọn những món ăn hoặc đồ uống có hình thức được trình bày bắt mắt, với mục đích chính là để có thể đăng tải lên các trang mạng xã hội.
Xu hướng này đang tạo ra một động lực mạnh mẽ, thúc đẩy các nhà hàng và các quán cà phê tại Việt Nam phải không ngừng đổi mới về mặt thẩm mỹ, chú trọng hơn nữa đến việc trình bày các món ăn một cách sáng tạo. Nó đang biến mỗi một món ăn không chỉ còn là một trải nghiệm về mặt vị giác, mà còn phải là một khoảnh khắc có thể chia sẻ được, một nội dung đầy cảm hứng trên mạng xã hội. Thực tế này cho thấy, ẩm thực Việt Nam đang ngày càng được chú ý nhiều hơn trên bản đồ ẩm thực toàn cầu, không chỉ nhờ vào sự đa dạng, sự cân bằng trong hương vị và một bản sắc văn hóa rõ nét, mà còn nhờ vào khả năng bắt kịp các xu hướng hiện đại.
Nhiều món ăn truyền thống của Việt Nam đã trở thành những biểu tượng quen thuộc đối với du khách quốc tế. Giờ đây, các đầu bếp và các nhà hàng Việt Nam đang tiếp tục nỗ lực để có thể nâng tầm những trải nghiệm này thông qua cách trình bày sáng tạo hơn, các kỹ thuật chế biến hiện đại hơn và việc kể lại những câu chuyện văn hóa hấp dẫn đằng sau mỗi món ăn. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các giá trị truyền thống và sự sáng tạo của ẩm thực đương đại, cùng với làn sóng du lịch trải nghiệm ẩm thực đang ngày càng trở nên mạnh mẽ, đang mở ra một cơ hội rất lớn để ẩm thực Việt Nam có thể tiến gần hơn nữa tới các chuẩn mực toàn cầu, khẳng định vị thế là một trong những nền ẩm thực hấp dẫn và độc đáo nhất trên thế giới.
Bảo AN