Trong những năm gần đây, nhiều địa phương tại tỉnh Lai Châu đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ việc phát triển cây chè chuyên canh chất lượng cao. Loại cây này, với tiềm năng lớn và khả năng thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên của vùng núi Tây Bắc, đang trở thành “cây vàng” mang lại sinh kế bền vững và cải thiện đời sống cho người dân.
Cây chè – Di sản thiên nhiên và cơ hội phát triển kinh tế
Từ lâu, cây chè đã gắn bó với đời sống của người dân xã Hồng Thu, huyện Sìn Hồ. Những gốc chè cổ thụ tại đây, có tuổi đời hàng trăm năm, không chỉ là biểu tượng văn hóa mà còn được biết đến với những công dụng chữa bệnh, thanh lọc cơ thể. Nhận thấy giá trị kinh tế của cây chè, huyện Sìn Hồ đã triển khai mở rộng diện tích trồng chè shan tuyết và chè chất lượng cao. Hiện nay, xã Hồng Thu có hơn 270ha chè, với năng suất đạt 1,5 tấn/ha/năm. Thu nhập từ cây chè giúp nhiều hộ dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Điển hình, gia đình ông Mùa A Sinh ở bản Hồng Thu mỗi năm thu về gần 50 triệu đồng từ 2,5ha chè.
Các giống chè chủ lực tại Hồng Thu bao gồm chè cổ thụ, chè shan tuyết và chè ta. Trong đó, chè shan tuyết nổi bật với phương pháp canh tác hữu cơ, lá nhỏ, phủ lớp lông trắng như tuyết và hương vị thanh mát đặc trưng. Đây cũng là sản phẩm được doanh nghiệp hỗ trợ bao tiêu, giúp người dân an tâm sản xuất.
Lan tỏa mô hình phát triển chè sang các vùng khác
Không chỉ ở Hồng Thu, mô hình trồng chè đang được nhân rộng tại nhiều xã vùng cao khác như Nùng Nàng (huyện Tam Đường). Sau hơn 4 năm bén rễ, cây chè đã chứng minh khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, mang lại nguồn thu ổn định. Ông Sùng A Páo ở bản Xì Miền Khan chia sẻ rằng từ 9.000m² chè, năm nay gia đình ông thu hơn 20 triệu đồng. Nhiều hộ dân như anh Lý Páo Dê đã mạnh dạn đầu tư gần 1ha chè và thu được thu nhập trên 40 triệu đồng chỉ sau lứa thu hoạch đầu tiên.
Cùng với đó, xã Nùng Nàng đã tổ chức tập huấn kỹ thuật chăm sóc chè, hỗ trợ phân bón và phòng trừ sâu bệnh, giúp nâng cao năng suất và chất lượng chè. Những nỗ lực này không chỉ cải thiện đời sống người dân mà còn góp phần bảo tồn nguồn gen quý giá của giống chè shan tuyết, gắn với phát triển du lịch sinh thái.
Thương hiệu chè Lai Châu – Niềm tự hào vùng núi Tây Bắc
Xã Phúc Khoa, huyện Tân Uyên, cũng ghi dấu ấn với những đồi chè xanh bát ngát. Nơi đây đã hình thành chuỗi liên kết giữa người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp, xây dựng thương hiệu chè sạch chất lượng cao. Các sản phẩm từ chè shan tuyết, kim tuyên, PH8 không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước mà còn vươn xa ra thị trường quốc tế.
Gia đình anh Nguyễn Văn Chính ở bản Ngọc Lại là một trong những hộ điển hình. Với 3ha chè, anh Chính vừa bán chè búp tươi vừa đầu tư chế biến thành phẩm trà khô, thu nhập mỗi năm trên 250 triệu đồng. Các dự án phát triển nông nghiệp như CISDOMA cũng tích cực hỗ trợ người dân phục tráng giống chè cổ thụ, nâng cao giá trị sản phẩm và tạo sinh kế bền vững.
Tương lai bền vững với cây chè
Hiện tại, Lai Châu có hơn 9.800ha chè, sản lượng đạt 45.000 tấn búp tươi mỗi năm. Thành công của cây chè không chỉ nằm ở con số thu nhập mà còn ở sự thay đổi tích cực trong đời sống kinh tế, xã hội và môi trường. Với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững, tỉnh Lai Châu đang xây dựng các vùng chuyên canh chè gắn với ứng dụng khoa học kỹ thuật, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu.
Cây chè không chỉ là sản phẩm nông nghiệp chủ lực mà còn là niềm tự hào văn hóa của Lai Châu. Từ những triền đồi xanh mướt, cây chè đã và đang viết tiếp câu chuyện về sự đổi thay của vùng đất và con người nơi đây, mang đến hy vọng về một tương lai phát triển thịnh vượng và bền vững.