Giữa lòng huyện Phú Lương (tỉnh Thái Nguyên), có một vùng đất nhỏ mang tên Khe Cốc, nơi những đồi chè trải dài như những tấm thảm xanh bất tận. Ở đây, thiên nhiên không chỉ ban tặng điều kiện khí hậu tuyệt vời, mà còn gửi gắm vào lòng đất, dòng nước những tinh túy riêng biệt. Chính sự giao hòa ấy, cùng với bàn tay và tâm huyết của người dân bản địa, đã làm nên danh trà Khe Cốc một trong “tứ đại danh trà” của xứ Thái, khiến bao người yêu trà say đắm.
Là một trong tứ đại danh trà của Thái Nguyên, trà Khe Cốc lấy đặc trưng hương vị và yếu tố sạch để phát triển thương hiệu rộng rãi. Mỗi năm, cụm làng chè Khe Cốc thu hoạch khoảng 100 tạ trà/hecta.
Vùng chè Khe Cốc nằm nép mình bên con suối cùng tên, bắt nguồn từ núi Chín Tầng nơi những dòng nước trong vắt len lỏi qua đá núi, mạch ngầm, tưới mát cho gần 300ha đồi chè quanh năm xanh tốt. Dòng nước này không chỉ là nguồn sống của dân bản địa mà còn là linh hồn tạo nên chất chè đặc trưng nơi đây. Từng ngụm trà Khe Cốc mang theo vị của đất trời, của hương núi gió ngàn, của khí sạch và tinh khiết đến lạ thường.
Không giống những nơi khác, chè ở Khe Cốc không chỉ ngon nhờ thổ nhưỡng, mà còn bởi cách người ta nâng niu từng búp chè như một báu vật. Vào mùa xuân, khi đồi chè bắt đầu khoác lên mình tấm áo non mơn mởn, người dân Khe Cốc đã chuẩn bị cho một mùa thu hái mới. Họ bắt đầu hái từ tờ mờ sáng lúc mặt trời còn chưa nhô khỏi dãy núi, khi sương sớm còn đọng như giọt mỡ gà trên từng búp non. Theo kinh nghiệm được truyền đời này sang đời khác, đó là thời điểm chè cho hương vị ngon nhất dịu nhẹ, thanh khiết và ngọt hậu.
Với người Khe Cốc, trà ngon nhờ vào hai yếu tố. Đó là cái trời cho gồm đất, nước, không khí sạch thuần khiết và nhờ bàn tay con người giữ, truyền cho hậu nhân bí quyết khi làm trà.
Hái xong, chè được làm héo ngay trong ngày, phân loại kỹ càng rồi đem vò, sấy. Nhưng công đoạn được xem là "linh hồn" của trà Khe Cốc chính là khâu “lên hương”. Khác với sản xuất công nghiệp lạnh lùng, ở Khe Cốc, trà chỉ được lên hương khi người làm có tinh thần phấn chấn, vui vẻ. Một bí quyết tưởng như lạ kỳ, nhưng lại là nguyên tắc vàng đã làm nên sự khác biệt của trà nơi đây. Người già trong làng vẫn dặn dò con cháu rằng: "Trà không ưa buồn phiền. Phải vui, thì trà mới thơm."
Trà Khe Cốc có nhiều loại từ đinh tâm (chỉ một tôm), đinh ôm (một tôm và một lá nhỏ kề bên), tôm nõn (một tôm hai lá) cho tới trà móc câu. Mỗi loại là một vẻ riêng, nhưng đều giữ chung một điểm: nước xanh trong, sợi trà dài, đều, màu nhạt nhưng sáng. Khi pha, trà Khe Cốc cho vị chát dịu êm, không gắt, hậu vị ngọt sâu lan tỏa nơi cuống họng, dư âm kéo dài như lời thì thầm của núi rừng.
Không chỉ dừng lại ở những sản phẩm trà truyền thống, người Khe Cốc còn sáng tạo thêm kẹo trà xanh, bột trà để phục vụ nhiều đối tượng, đồng thời đưa trà tiến gần hơn tới đời sống hiện đại. Tuy vậy, dù thay đổi hình thức, cốt lõi của trà Khe Cốc vẫn không đổi: sạch, tự nhiên và đầy tính nhân văn.
Hơn nửa thế kỷ tồn tại, vùng chè Khe Cốc đã trở thành niềm tự hào của người dân Phú Lương nói riêng và Thái Nguyên nói chung. Mỗi năm, khu vực này cho sản lượng khoảng 100 tạ trà trên mỗi hecta một con số ấn tượng với mô hình nông nghiệp hữu cơ truyền thống. Nhưng điều làm nên thương hiệu Khe Cốc không phải là số lượng, mà là chất lượng một chất lượng gói gọn trong hương trà, trong tâm thế người làm, trong cách con người trân quý thiên nhiên và gìn giữ từng bí quyết cha ông để lại.
Chè Khe Cốc không chỉ là một sản phẩm đó là kết tinh của đất, của nước, của bàn tay và cả tấm lòng người nghệ nhân. Ở nơi ấy, từng ngọn chè không chỉ lớn lên bằng ánh nắng và mưa gió, mà còn được dưỡng nuôi bằng niềm tin rằng: thiên nhiên luôn trả ơn những ai biết lắng nghe và trân trọng. Và vì thế, trà Khe Cốc mãi là món quà từ đất tinh khiết, thanh cao và đậm đà như chính con người vùng đất ấy.