Việc giữ cây chè làm cây trồng chủ lực không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn phản ánh cam kết của Lào Cai trong phát triển nông nghiệp bền vững, gắn với văn hóa bản địa và bảo vệ môi trường. Nghị quyết 11-NQ/TU mở ra cơ hội để Lào Cai hình thành những vùng chè chất lượng cao, phát triển công nghiệp chế biến hiện đại và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Nếu chính sách được triển khai đồng bộ cùng sự tham gia tích cực của doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân, ngành chè Lào Cai hoàn toàn có tiềm năng trở thành ngành hàng tỷ đô – tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng của địa phương.
Hộ nông dân điển hình như ông Nguyễn Hữu Lý ở xã Phú Nhuận là minh chứng sống động cho hiệu quả của cây chè. Với đồi chè 3 ha, ông Lý đã tiên phong trồng giống năng suất cao từ năm 2003. Năm nay, gia đình thu hoạch hơn 60 tấn búp tươi, tạo việc làm cho 10–15 lao động thời vụ, đồng thời duy trì thu nhập ổn định từ sản phẩm chè chất lượng cao.
Vườn chè xanh mướt trải dài trên những triền đồi ở Lào Cai, thể hiện tiềm năng phát triển nông nghiệp bền vững và sản xuất chè chất lượng cao. Cảnh quan nông thôn hài hòa cùng thiên nhiên góp phần khẳng định vị thế ngành chè trong phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường địa phương.
Theo báo cáo Sở Nông nghiệp và PTNT Lào Cai 2024, tổng diện tích chè tập trung đến hết năm 2023 đạt 8.295 ha, gần đạt mục tiêu Nghị quyết 10 và vượt 118% so với mục tiêu Đề án. Năng suất bình quân đạt 87,64 tạ/ha, sản lượng thu hoạch 44.540 tấn búp tươi, giá trị sản xuất đạt 350 tỷ đồng. Diện tích trồng mới trong năm 2023 đạt 880 ha, tập trung chủ yếu tại Mường Khương và Bắc Hà.
Chè chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ đang được phát triển tại nhiều vùng như Bảo Yên, Bắc Hà và Lợi Sơn Điền, với một phần sản phẩm xuất khẩu trực tiếp sang Đài Loan và các thị trường châu Âu. Giá trị sản xuất bình quân của sản lượng chè tươi toàn tỉnh tăng từ 236 tỷ đồng năm 2020 lên hơn 274 tỷ đồng năm 2022, nhờ năng suất cao và sự mở rộng thị trường chất lượng cao.
Lãnh đạo cấp cao cùng các doanh nghiệp và đại biểu tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm tại sự kiện kết nối, xúc tiến phát triển ngành chè Lào Cai. Buổi gặp gỡ thể hiện sự quan tâm, đồng hành của chính quyền với doanh nghiệp và người dân trong hành trình phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao giá trị sản phẩm chè truyền thống.
Hiện Lào Cai có 12 doanh nghiệp chế biến lớn cùng hàng trăm cơ sở hộ gia đình, với tổng công suất chế biến trên 180 tấn búp tươi/ngày. Sản phẩm chè xuất khẩu sang Pakistan, Đài Loan và châu Âu chiếm phần lớn, trong khi thị trường nội địa vẫn chiếm gần 50% sản lượng. Tiềm năng tăng giá trị xuất khẩu còn lớn nếu cải thiện chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và mẫu mã.
Để xây dựng chè thành ngành hàng chủ lực và thương hiệu tỉnh, việc nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu, áp dụng tiến bộ kỹ thuật và thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân là điều thiết yếu. Chính quyền các cấp cần tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn và giám sát thực hiện các hợp đồng liên kết sản xuất – tiêu thụ, nhằm phát triển ngành chè bền vững, ổn định và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Vi An