Bức tranh toàn cảnh về thị trường chè Đài Loan
Đài Loan với văn hóa trà đạo lâu đời và sự ưa chuộng các loại trà chất lượng cao, là một thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng không kém phần cạnh tranh. Theo số liệu từ Cơ quan Hải quan Đài Loan, năm 2024, thị trường này nhập khẩu tổng cộng 29,57 nghìn tấn chè (mã HS 0902) và các chế phẩm từ chiết xuất tinh chất của chè (mã HS 210120), với tổng giá trị 93,72 triệu USD. Mặc dù con số này cho thấy sự giảm nhẹ so với năm 2023 (giảm 1,2% về lượng và 2,4% về giá trị), đây vẫn là một thị trường có quy mô đáng kể và là điểm đến quan trọng của nhiều quốc gia xuất khẩu chè trên thế giới.
Đi sâu vào từng loại chè, nhập khẩu chè đen (mã HS 090230 và 090240) vào Đài Loan đạt 18,70 nghìn tấn, trị giá 48,64 triệu USD. Dù giảm so với năm trước, giá trung bình nhập khẩu chè đen vẫn tăng nhẹ, đạt 3.170 USD/tấn, cho thấy người tiêu dùng Đài Loan sẵn sàng chi trả cho các sản phẩm chè đen chất lượng.
Trong khi đó, chè xanh (mã HS 090201 và 090202) lại có sự tăng trưởng về lượng nhập khẩu, đạt 9,03 nghìn tấn, dù giá trị nhập khẩu giảm nhẹ. Điều này cho thấy sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng, với việc chè xanh ngày càng được ưa chuộng. Giá trung bình nhập khẩu chè xanh đạt 3.281 USD/tấn.
Ngoài ra, các chế phẩm từ chiết xuất tinh chất của chè (mã HS 210120) cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, đạt 1,84 nghìn tấn, trị giá 15,47 triệu USD. Điều này phản ánh sự đa dạng trong nhu cầu của thị trường và tiềm năng phát triển cho các sản phẩm chè chế biến sâu.
Sự trở lại đầy ấn tượng
Trong bức tranh toàn cảnh về thị trường chè Đài Loan, Việt Nam nổi lên như một "ngôi sao" với sự trở lại đầy ấn tượng. Sau bốn năm liên tiếp chứng kiến sự sụt giảm thị phần, năm 2024, chè Việt Nam đã có một cú "lội ngược dòng" ngoạn mục, giành lại vị thế là một trong những nhà cung cấp chè hàng đầu tại thị trường này.
Đối với chè đen, Việt Nam là nguồn cung lớn nhất cho Đài Loan. Điều đáng chú ý là trong khi nhập khẩu chè đen từ các đối thủ cạnh tranh chính như Sri Lanka, Ấn Độ, Indonesia... giảm liên tục, nhập khẩu từ Việt Nam lại tăng trưởng trở lại, đạt 7,97 nghìn tấn, trị giá 12,47 triệu USD. Sự tăng trưởng này không chỉ về lượng mà còn cả về giá trị, khẳng định chất lượng và uy tín của chè đen Việt Nam.
Với chè xanh, Việt Nam và Nhật Bản là hai nhà cung cấp chính, chiếm tới 95% tổng lượng nhập khẩu của Đài Loan. Tuy nhiên, trong khi Nhật Bản, vốn nổi tiếng với các loại trà xanh cao cấp, chứng kiến sự sụt giảm sau nhiều năm tăng trưởng liên tục, thì Việt Nam lại vươn lên mạnh mẽ. Sau hai năm giảm liên tiếp, lượng chè xanh nhập khẩu từ Việt Nam vào Đài Loan đã tăng trở lại, chiếm tới 76,5% thị phần, bỏ xa Nhật Bản với 18,7%.
Đối với các chế phẩm từ chiết xuất tinh chất của chè, mặc dù thị phần của Việt Nam còn khiêm tốn (dưới 1%), nhưng mức tăng trưởng ấn tượng trong năm 2024 (tăng 39,9% về lượng và 21,4% về giá trị) cho thấy tiềm năng phát triển lớn trong tương lai.
Những yếu tố tạo nên thành công
Sự trở lại của chè Việt Nam tại thị trường Đài Loan không phải là một sự tình cờ mà là kết quả của nhiều yếu tố.
Trước hết, đó là chất lượng chè Việt Nam. Trong những năm gần đây, ngành chè Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, từ khâu trồng trọt, chăm sóc, thu hái đến chế biến. Nhiều vùng chè đã áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất an toàn, hữu cơ, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường.
Thứ hai, sự nỗ lực của các doanh nghiệp xuất khẩu chè Việt Nam. Các doanh nghiệp đã chủ động tìm kiếm thị trường, tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế, xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm. Họ cũng không ngừng cải tiến mẫu mã, bao bì, đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Thứ ba, sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước. Các chính sách hỗ trợ về xúc tiến thương mại, thông tin thị trường, đào tạo nguồn nhân lực... đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp chè phát triển.
Thách thức và triển vọng
Mặc dù đã đạt được những thành công đáng kể, ngành chè Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Sự cạnh tranh trên thị trường chè quốc tế ngày càng gay gắt, không chỉ từ các đối thủ truyền thống mà còn từ các quốc gia mới nổi. Bên cạnh đó, các yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc... ngày càng cao, đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng nỗ lực để đáp ứng.
Tuy nhiên, với những lợi thế về điều kiện tự nhiên, kinh nghiệm sản xuất lâu đời, và sự quyết tâm của cả người nông dân, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý, ngành chè Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua những thách thức này và tiếp tục phát triển bền vững.
Triển vọng của chè Việt Nam tại thị trường Đài Loan nói riêng và thị trường quốc tế nói chung là rất lớn. Với sự tăng trưởng trở lại của thị phần, chè Việt Nam đã chứng minh được sức cạnh tranh của mình. Việc tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng thương hiệu mạnh, và đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại sẽ là chìa khóa để chè Việt Nam chinh phục những đỉnh cao mới.
Câu chuyện về chè Việt Nam tại Đài Loan không chỉ là câu chuyện về một sản phẩm nông nghiệp mà còn là câu chuyện về sự nỗ lực, sáng tạo và khát vọng vươn lên của người Việt. Đó là một hành trình đầy cảm hứng, và chúng ta có quyền tin tưởng rằng chè Việt Nam sẽ tiếp tục tỏa sáng trên bản đồ chè thế giới.
Bảo An