Việt Nam tự hào sở hữu những vùng đất chè trứ danh như Thái Nguyên, Hà Giang, Lâm Đồng, với điều kiện tự nhiên lý tưởng cho cây chè sinh trưởng. Tuy nhiên, ngành chè vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Hiện nay, phần lớn sản lượng chè xuất khẩu (hơn 94%) vẫn thuộc phân khúc thấp, chưa qua chế biến sâu, mang lại giá trị kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy ngành chè Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Phần lớn sản lượng chè xuất khẩu vẫn thuộc phân khúc thấp, chưa qua chế biến sâu, khiến giá trị kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng. Vậy đâu là đòn bẩy để doanh nghiệp Việt bứt phá trong thị trường chè cao cấp đầy tiềm năng này?
Xu hướng cao cấp hóa: Nhu cầu tất yếu của thời đại
Sự trỗi dậy của tầng lớp trung lưu tại các thị trường lớn như châu Á, cùng với xu hướng sống xanh, sống khỏe tại châu Âu đã thúc đẩy nhu cầu về các sản phẩm chè cao cấp. Người tiêu dùng không chỉ đơn thuần tìm kiếm một thức uống giải khát, mà còn mong muốn trải nghiệm những giá trị tinh tế về hương vị, sức khỏe và văn hóa.
Báo cáo "Tổng quan thị trường chè, thách thức và cơ hội đối với doanh nghiệp Việt Nam" của Cục Phát triển Doanh nghiệp đã chỉ ra rằng thị trường chè toàn cầu dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới, đặc biệt là phân khúc chè thảo mộc và chè xanh. Việt Nam, với điều kiện khí hậu đa dạng, thổ nhưỡng phong phú và truyền thống trồng chè lâu đời, hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu này bằng những sản phẩm chè hữu cơ, chè đặc sản chất lượng cao.
Khai phá tiềm năng, nâng tầm giá trị
Để tận dụng cơ hội vàng này, các doanh nghiệp chè Việt Nam cần tập trung vào những yếu tố then chốt sau:
- Đổi mới công nghệ chế biến: Nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa chủng loại, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường. Đầu tư vào dây chuyền sản xuất hiện đại, chế biến sâu, tạo ra những sản phẩm giá trị gia tăng cao như matcha, chè hòa tan, chiết xuất chè...
- Xây dựng thương hiệu mạnh: Khai thác những câu chuyện độc đáo về nguồn gốc, văn hóa, truyền thống của chè Việt, kết hợp với chiến lược quảng bá hiệu quả trên các nền tảng số. Xây dựng thương hiệu gắn liền với chất lượng, uy tín, tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng trong nước và quốc tế.
- Đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế: Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, sản xuất bền vững... Chứng nhận VietGAP, GlobalGAP sẽ là "tấm vé thông hành" giúp chè Việt Nam chinh phục những thị trường khó tính.
Hành trình chinh phục thị trường cao cấp
Bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp, sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức nghiên cứu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy ngành chè Việt Nam phát triển bền vững. Cần có những chính sách khuyến khích đầu tư, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm...
Thị trường chè cao cấp không chỉ là "miếng bánh" kinh tế hấp dẫn, mà còn là cơ hội để Việt Nam quảng bá hình ảnh đất nước, con người, văn hóa đến với bạn bè quốc tế. Tin rằng với sự nỗ lực không ngừng, chè Việt Nam sẽ vươn lên trở thành thương hiệu quốc gia, mang hương thơm đặc trưng của đất nước đến khắp năm châu.
Bảo An