Đẩy mạnh xúc tiến thương mại các mặt hàng vải, nhãn

Nhằm xúc tiến các mặt hàng từ quả vải và nhãn, chiều 31/5 tại Hà Nội, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 5/2023.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải chia sẻ: Hội nghị với chủ đề "Xúc tiến thương mại các mặt hàng quả vải và nhãn" được tổ chức trong bối cảnh nhiều địa phương ở khu vực miền Bắc đang bước vào vụ thu hoạch vải, nhãn chín rộ (tập trung cao điểm trong 2 tháng 6 và 7) là rất quan trọng.

Vải, nhãn là cây ăn quả chủ lực tại các tỉnh miền Bắc, với tổng diện tích khoảng 98,3 nghìn ha; chiếm 27% tổng diện tích cây ăn quả toàn miền. Trong đó, vải 58,8 nghìn ha, nhãn 39,5 nghìn ha, tập trung tại một số tỉnh khu vực trung du miền núi phía bắc và đồng bằng sông Hồng.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải phát biểu tại Hội nghị
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải phát biểu tại Hội nghị

Trồng vải, nhãn cũng là sinh kế lâu dài của nhiều bà con nông dân, mang lại nguồn thu quan trọng cho các địa phương như Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương, Sơn La,... tạo nên thương hiệu, góp phần thu hút đầu tư, du lịch không chỉ cho địa phương mà còn cho sự phát triển chung của vùng.

Vải, nhãn còn là đại diện tiêu biểu của ngành rau quả Việt Nam chinh phục thị trường thế giới. Sản phẩm vải tươi nước ta đã được xuất khẩu tới 30 thị trường khác nhau: Trung Quốc, Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, các quốc gia trong ASEAN, Trung Ðông... và đang tiếp tục được mở rộng. Riêng trái nhãn, thị trường tiêu thụ vẫn ở trong nước là chủ yếu nhưng cũng đã bước đầu được xuất đi Nhật Bản và EU.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, các tỉnh Bắc Giang, Hưng Yên, Hải Dương, Sơn La đã triển khai nhiều dự án nhằm nâng cao chất lượng, giá trị vùng trồng, đầu tư ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nâng cao năng suất, bảo đảm sản phẩm chất lượng và an toàn, phục vụ tiêu dùng trong nước cũng như đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện để xuất khẩu. Nhờ vậy, sản lượng thu hoạch vải và nhãn được duy trì hoặc tăng đều qua các năm.

Theo Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng trái cây cả nước trong quý II/2023 ước đạt trên 2,6 triệu tấn. Trong đó, vải thiều đạt 330.000 tấn, nhãn 110.000 tấn. Ngoài ra, hàng trăm nghìn tấn dứa, xoài, cam, thanh long cũng vào vụ thu hoạch. Nguồn cung trái cây dồi dào đang đặt ra áp lực lớn về tiêu thụ khi xuất khẩu ở nhiều thị trường giảm mạnh, nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng hạn chế.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại các mặt hàng vải, nhãn - Ảnh 1

Từ thực tế thị trường tiêu thụ trái vải nhiều năm nay vẫn chủ yếu là Trung Quốc cũng như cơ hội xuất khẩu vào thị trường Mỹ cho giá trị cao, ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho rằng: "Chúng ta nên tạo điều kiện thuận lợi cho các thương nhân Trung Quốc họ qua Việt Nam để mua bán hoặc là thoả thuận hợp đồng, tạo điều kiện viza dễ dàng, phương tiện đi lại thuận lợi để cho họ mua bán.

Cái quan trọng nhất vẫn là chất lượng. Thứ hai nữa là nếu đi Mỹ thì cần có tính tới việc ưu tiên như thế nào đó về lệ phí máy bay để chuyển vào Nam để chiếu xạ và xuất khẩu đi các nước như Mỹ, Úc… hoặc là có thể đàm phán với phía Mỹ thực hiện việc xử lý trái vải nó giống như Nhật, tức là sử dụng Methyl Bromide… để xử lý thay vì phải chở vào Nam để chiếu xạ…".

Trước thực tế ùn ứ tại nhiều cửa khẩu xuất khẩu sang Trung Quốc thời gian qua mỗi khi mùa vụ rau quả, trái cây chín rộ, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục XTTM, Bộ Công Thương cho rằng, đối với trái vải thì mùa vụ rơi vào tháng 6 và trái nhãn thì đến cuối tháng 8 nên không quá lo ngại. Quan trọng vẫn là tìm kiếm thị trường cho giá trị cao.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu sẽ tăng trưởng trở lại do thị trường tiêu thụ chính là Trung Quốc đã dỡ bỏ chính sách zero-Covid, mở cửa trở lại, việc xúc tiến tiêu thụ sang các thị trường khác cũng được Bộ Công Thương cùng các cơ quan, đơn vị liên quan, địa phương và doanh nghiệp tích cực thực hiện. Cùng với xuất khẩu ra nước ngoài, Bộ Công Thương cũng rất chú trọng tới thị trường nội địa.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng nhận định: Bên cạnh những mặt thuận lợi, nguồn cung dồi dào đang đặt ra áp lực lớn về tiêu thụ khi xuất khẩu ở nhiều thị trường giảm mạnh, nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng hạn chế. Thị trường xuất khẩu luôn biến động và tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt đối với mặt hàng quả vải, nhãn tươi, sản lượng tập trung lớn, thời gian bảo quản và tiêu thụ ngắn. Thị trường truyền thống và có nhu cầu lớn nhất là Trung Quốc ngày càng gia tăng yêu cầu về chất lượng, kiểm dịch, nhãn mác, đóng gói cũng như quy định liên quan về truy xuất nguồn gốc, bảo quản, vận chuyển, thanh toán…

Tại các thị trường khác, bên cạnh nhiều rào cản phi thương mại khắt khe, chúng ta còn phải đối mặt với thực tế là sức mua giảm sút do tình hình lạm phát cao, nỗ lực giảm giá thành sản phẩm của chúng ta chưa đáp ứng được xu hướng khả năng chi trả của người tiêu dùng giảm.

Năm 2023, để chung tay, góp sức cùng các địa phương xúc tiến tiêu thụ, đẩy mạnh xuất khẩu, góp phần tạo nên một niên vụ vải, nhãn thành công cho bà con nông dân và doanh nghiệp, chúng ta cần đa dạng hóa thị trường và sản phẩm xuất khẩu, đa dạng các kênh phân phối truyền thống và hiện đại trong đó có thương mại điện tử xuyên biên giới vẫn là giải pháp hữu hiệu trước mắt cũng như lâu dài. Đối với các thị trường tiềm năng nhưng khó tính như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Úc… lại cần cách tiếp cận bài bản, phân khúc sản phẩm cao cấp, nhấn mạnh vào chất lượng, an toàn thực phẩm, công nghệ chế biến và câu chuyện thương hiệu.

Bên cạnh đó, hoạt động hỗ trợ xuất khẩu cần kịp thời và đi vào thực chất. Cần tiếp tục làm tốt công tác cung cấp thông tin thị trường, chính sách thương mại, tiêu chuẩn, quy định đối với sản phẩm nhập khẩu, nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng và thông tin có tính dự báo về những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm quả vải, nhãn Việt Nam.

“Về dài hạn, để triển khai những giải pháp có tính căn cơ, bền vững, Bộ Công Thương cũng sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Bộ, ngành liên quan và các địa phương định hướng chính sách, có cơ chế khuyến khích hình thành và nhân rộng mô hình chuỗi giá trị nông nghiệp từ sản xuất đến tiêu thụ gắn với nhu cầu của thị trường, sản xuất theo đúng quy hoạch, số lượng, chất lượng nông sản”- Thứ trường Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Hoài Anh