1. Trà
Trà Việt Nam là thức uống thiết yếu và là nét văn hóa rất riêng của người Việt từ bao đời nay . Từ thành thị đến nông thôn, trà được coi như một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân địa phương khi sum họp gia đình, gặp mặt, lễ kỷ niệm, lễ hội. Trà và các nghi thức đi kèm gắn liền với nhận thức về lòng hiếu khách, sự tôn trọng người lớn tuổi và sự hòa hợp với thiên nhiên ở Việt Nam.
Trong thời hiện đại, trà có thể được trải nghiệm theo nhiều phong cách. Mọi người có thể dành vài giờ trong những gánh hàng rong nhỏ (hay còn gọi là “quán cốc”) để thưởng thức trà nóng hoặc đá và tán gẫu về nhiều thứ trên đời.
Các bạn trẻ sáng tạo phiên bản trà của riêng mình mang tên “trà chanh” – trà dùng với đá, chanh và đường. Đây trở thành một trào lưu văn hóa đường phố hiện đại, thú vị của giới trẻ Việt Nam. Bên cạnh loại trà xanh phổ biến nhất, trà ướp hương sen tượng trưng cho quốc hồn của văn hóa trà Việt Nam bởi để có được loại trà sen hảo hạng đòi hỏi quy trình tỉ mỉ. Gần một nghìn bông sen mới làm được một cân trà sen.
2. Cà phê
Nhờ có đất đai thuận lợi và điều kiện khí hậu của một nước nhiệt đới, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia sản xuất và xuất khẩu cà phê lớn thứ hai trên thế giới. Dạo quanh các con phố khắp đất nước, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra người dân địa phương yêu thích cà phê như thế nào. Nhiều người ngồi trên những chiếc ghế nhựa thấp trên vỉa hè, nhấp một ngụm cà phê và nói chuyện với bạn bè. Hoặc một số thích những quán cà phê cao cấp mọc lên xung quanh các thành phố lớn. Mỗi nơi có thể phục vụ từ một đến nhiều loại cà phê để du khách dễ dàng tìm được loại cà phê phù hợp nhất.
Cà Phê Trứng là niềm tự hào của người Hà Nội bởi đây là loại cà phê độc nhất vô nhị trên thế giới. Loại cà phê lạ này được tạo nên bởi loại cà phê Việt Nam pha phin đậm đặc, đậm đà, phủ lên trên là lớp bọt ngọt nhẹ, xốp của lòng đỏ trứng và sữa đặc.
Đến Sài Gòn, bạn có thể thưởng thức một phiên bản cà phê khác: cà phê đá với sữa đặc có đường. Người dân địa phương tìm thấy những giây phút thư giãn của riêng mình trong những chiếc xe cà phê vỉa hè ở gần như mọi ngóc ngách của thành phố. Cà phê được pha bằng một dụng cụ gọi là “phin” theo cách truyền thống nhất. Cà phê xay nhỏ được pha với nước nóng, đi qua đáy phin rồi thả vào cốc. Cà phê nhỏ giọt sau đó được trộn với sữa đặc có đường và một ít đá viên. Loại cà phê này đòi hỏi nhiều thời gian và đó là một cách tận hưởng thời gian thư giãn khi bạn chờ đợi từng giọt hỗn hợp này.
Ngày nay, ngày càng có nhiều cửa hàng cà phê hòa tan được mở ra để đáp ứng nhu cầu của những người hiện đại với nhịp sống nhanh như Starbucks, Trung Nguyên, Highlands Coffee, v.v. Cho dù đó là loại cà phê nào, đừng quên thêm cà phê Việt Nam vào thức uống phải thử tại Việt Nam.
3. Bia
Ở các nước nhiệt đới như Việt Nam, bia là thức uống đầu tiên được cánh đàn ông nghĩ đến như một cách giải nhiệt cơn khát hiệu quả nhất trong những ngày hè oi bức. Hơn cả một thói quen hàng ngày, uống bia đã trở thành một nét văn hóa của người Việt Nam khi việc mời bia khi làm ăn hay mừng một sự kiện quan trọng nào đó được coi là phép lịch sự. Sẽ không khỏi bất ngờ khi bắt gặp những “quán bia vỉa hè” bàn ghế nhựa xếp dọc hai bên đường chật ních người thuộc mọi tầng lớp, nhất là trong tiết trời oi bức của những buổi chiều muộn.
Trong ba loại bia phổ biến tại Việt Nam: bia tươi, bia chai/lon và bia thủ công; bia tươi là loại được yêu thích nhất và rẻ nhất. Bia hơi được ủ trong khoảng 7 – 10 ngày, có hương vị thơm ngon do không sử dụng chất bảo quản trong quá trình lên men và nấu bia. Sau đó, nó sẽ được giữ trong thùng và làm mát bằng khí carbon dioxide. Bia tươi sau khi được gọi sẽ được rót từ keg vào cốc có đá viên. Một cốc bia hơi chỉ có giá 10.000 đồng. Loại bia này được phục vụ tốt nhất với đồ ăn nhẹ: đậu phộng, bánh gạo Việt Nam, đậu phụ chiên, khoai tây chiên, phô mai que; hay cả những món ngon như đại tiệc như: ếch chiên xù, chân gà rang muối, giò sống lên men…
Đối với những người thích bia chai/lon có thể tìm thấy nhiều thương hiệu địa phương trên khắp Việt Nam: Bia Hà Nội, Bia Huda, Bia Sài Gòn. Hay các khẩu vị khác của các thương hiệu ngoại nhập: Heineken, Tiger, Budweiser, Sapporo cũng có thể tìm thấy ở các nhà hàng vỉa hè cũng như cao cấp.
4. Rượu gạo
Trong văn hóa uống rượu của người Việt, sẽ là thiếu sót nếu không nhắc đến rượu gạo. Rượu gạo là rượu được chưng cất từ gạo lên men. Rượu gạo ở Việt Nam có thể được phân thành ba loại chính:
+ Rượu gạo thường được gọi bằng tiếng Việt là “rượu gạo” ở miền Bắc và “rượu đế” ở miền Nam. Gạo mới thu hoạch được nấu chín và nghiền nát. Sau đó, hỗn hợp gạo xay, nước và men được để trong vại gốm từ vài ngày đến vài tuần để lên men. Chất lỏng kết quả có thể được sử dụng để tiêu thụ ngay lập tức.
+ Rượu ủ trong chum gốm lớn gọi là rượu cần do người dân tộc miền núi làm trong những dịp đặc biệt. Khác với rượu gạo thông thường, rượu cần không được chưng cất mà tất cả các nguyên liệu (nếp đen, mật ong, sả, các hương liệu tự nhiên khác) được cho vào hũ gốm lớn và lên men trong khoảng vài tuần. Thành quả cuối cùng sẽ được tiêu thụ thông qua ống hút tre dài.
+ Rượu thuốc hay rượu thuốc là rượu chưng cất có tẩm các loại dược liệu, cây cỏ, động vật, gọi là rượu thuốc. Người dân địa phương tin rằng loại rượu này có thể giúp chữa nhiều bệnh về thể chất và cải thiện bản lĩnh đàn ông.
Trong nhiều thế kỷ, rượu gạo đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày cũng như các hoạt động truyền thống của địa phương. Ở nông thôn, đàn ông uống một chút rượu trước khi ra đồng hoặc trong bữa ăn hàng ngày. Trong những dịp đặc biệt như: lễ tết, ma chay, cưới hỏi, cơm rượu cũng giữ một vị trí quan trọng. Dù được thưởng thức trong dịp lễ hội hay thông thường hàng ngày, được uống đơn thuần, kết hợp với các loại thảo mộc, hoặc thậm chí với rắn và các động vật nhỏ khác, rượu gạo đã trở thành tâm điểm của mọi bữa tiệc.
5. Nước ép trái cây và sinh tố
Việt Nam được mệnh danh là thiên đường của trái cây nhiệt đới nhờ vị trí địa lý và điều kiện khí hậu nhiệt đới thuận lợi. Không có lý do gì khi đến thăm Việt Nam mà không thử một ly nước trái cây hay sinh tố mát lạnh, được làm từ trái cây tươi địa phương trộn với đá bào, sữa đặc và/hoặc đường. Loại đồ uống ngon và tốt cho sức khỏe này phổ biến ở Việt Nam đến nỗi các quầy bán nước ép có thể được tìm thấy trên mọi con đường và ngõ hẻm hay bất cứ nơi nào gần trường học, chợ và công viên công cộng. Quầy bán nước trái cây bên đường nhỏ, đơn giản nhưng ngăn nắp: một máy ép trái cây, một máy xay sinh tố, một máy ép. Phía trước gian hàng là không gian trưng bày các loại trái cây tươi theo mùa như: xoài, bơ, cam, chanh leo, hồng xiêm, cà rốt, dừa, táo… Người bán chỉ cắt trái cây khi khách gọi đồ uống xong.
Bên cạnh khả năng kết hợp các loại trái cây và rau củ được liệt kê trong thực đơn đồ uống, người tiêu dùng có thể tự do sáng tạo để lựa chọn loại nào kết hợp trong nước ép hoặc sinh tố của mình. Người bán thường cho thêm đường và/hoặc sữa đặc vào nước ép, sinh tố vì nhiều người Việt Nam thích vị ngọt. Do đó, bạn sẽ cần phải nói rõ khi đặt hàng nếu không muốn có đường hoặc sữa đặc.
Bảo An