Cơn bão kép ập đến
Thị trường bia Việt Nam, với sự tham gia của 181 doanh nghiệp sản xuất, đang chứng kiến sự thống trị của 4 "ông lớn": Heineken, Sabeco, Habeco và Carlsberg. Tuy nhiên, ngay cả những tên tuổi hàng đầu này cũng không tránh khỏi những khó khăn chung của toàn ngành.
Heineken, tập đoàn bia đến từ Hà Lan, đã ghi nhận sự sụt giảm sản lượng toàn cầu, trong đó thị trường Việt Nam và Nigeria là hai khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Satra, đơn vị nắm giữ 40% vốn tại Heineken Việt Nam, công bố doanh thu nửa đầu năm 2024 giảm 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Lợi nhuận sau thuế thậm chí còn giảm mạnh hơn, lên tới 56%.
Không chỉ Heineken, nhiều doanh nghiệp bia nội địa cũng đang chật vật duy trì hoạt động. Habeco, chủ sở hữu thương hiệu bia Hà Nội, chứng kiến lợi nhuận ròng giảm 18% trong nửa đầu năm. Các doanh nghiệp khác như Bia Sài Gòn - Miền Tây (WSB), Bia Sài Gòn - Phú Thọ (BSP) cũng ghi nhận mức giảm lợi nhuận đáng kể.
Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy giảm?
Có nhiều yếu tố góp phần tạo nên bức tranh ảm đạm của ngành bia Việt Nam. Đầu tiên phải kể đến tác động của Nghị định 100 về kiểm soát nồng độ cồn khi tham gia giao thông. Nghị định này, ra đời với mục tiêu giảm thiểu tai nạn giao thông, đã góp phần thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân, khiến doanh số bán bia sụt giảm đáng kể.
Bên cạnh đó, nền kinh tế tăng trưởng chậm lại sau đại dịch COVID-19 cũng ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng. Lạm phát gia tăng, thu nhập giảm sút khiến người dân thắt chặt chi tiêu, trong đó có các sản phẩm không thiết yếu như bia.
Một áp lực khác đến từ chính sách thuế. Dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt mới đây đề xuất tăng thuế suất với bia lên 90% hoặc 100% vào năm 2030. Điều này khiến các doanh nghiệp bia lo ngại, bởi gánh nặng thuế sẽ càng làm tăng giá thành sản phẩm, gây khó khăn cho việc cạnh tranh và tiêu thụ.
Tìm lối thoát khỏi khó khăn
Đứng trước những thách thức này, các doanh nghiệp bia cần chủ động tìm kiếm giải pháp để vượt qua khó khăn. Đa dạng hóa sản phẩm, tập trung vào phân khúc bia không cồn hoặc bia có nồng độ cồn thấp là một hướng đi tiềm năng. Heineken đã tiên phong trong việc quảng bá bia không cồn, hướng đến người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe.
Bên cạnh đó, việc mở rộng kênh phân phối, phát triển thị trường xuất khẩu cũng là những giải pháp cần được xem xét. Nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu mạnh, tăng cường quảng bá tiếp thị cũng là những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng và gia tăng sức cạnh tranh.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp để giúp ngành bia vượt qua giai đoạn khó khăn. Việc điều chỉnh lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất kinh doanh là những giải pháp cần thiết.
Ngành bia Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn, nhưng cũng có nhiều cơ hội để phát triển. Bằng cách chủ động thích ứng với thị trường, đổi mới sáng tạo và hợp tác hiệu quả, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn và tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường. Sự phát triển bền vững của ngành bia không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.
Bảo Anh