Vùng chè Tân Cương, trái tim của thủ phủ chè Thái Nguyên từ lâu đã nổi danh với danh hiệu “đệ nhất danh trà” bởi hương vị đậm đà, hậu ngọt sâu và màu nước xanh trong quyến rũ. Nhưng hơn cả một thức uống, chè Tân Cương là biểu tượng văn hóa, là niềm tự hào truyền đời của người dân Thái Nguyên. Trong bối cảnh phát triển kinh tế gắn liền với du lịch trải nghiệm và bản sắc địa phương, việc đưa vùng chè Tân Cương “cất cánh” trở thành điểm đến văn hóa sinh thái ẩm thực là bước đi cần thiết và chiến lược.
Việc phát triển vùng chè Tân Cương thành điểm đến văn hóa, sinh thái, ẩm thực là hướng đi chiến lược trong xu thế gắn kinh tế với du lịch và bản sắc địa phương.
Cây chè không chỉ là nguồn sinh kế cho hàng vạn hộ dân mà còn hiện diện trong đời sống tinh thần người Việt. Ở Tân Cương, người làm chè nâng niu từng tán lá, gìn giữ những quy trình thủ công từ hái chè bằng tay đến sao sấy bằng chảo gang để giữ trọn “hồn trà”. Mỗi ấm chè ngon là kết tinh của thiên nhiên, đất đai, khí hậu và bàn tay nghệ nhân. Sự đặc biệt của chè Tân Cương không chỉ ở hương vị mà còn ở chiều sâu văn hóa: là câu chuyện về nghề, về làng, về đạo trà Việt Nam. Đó chính là yếu tố cốt lõi để chè Tân Cương không dừng lại ở vai trò nông sản mà trở thành đại sứ văn hóa, thu hút khách du lịch muốn tìm về với giá trị truyền thống, muốn hiểu và “sống cùng trà” điều mà thế giới ngày càng trân quý.
Tuy nhiên, trong nhiều năm, vùng chè Tân Cương vẫn thiếu một “cú hích” thực sự để chuyển mình mạnh mẽ. Dù sản phẩm chè được đánh giá cao, hạ tầng du lịch và dịch vụ hỗ trợ vẫn manh mún, thiếu đồng bộ, chưa đủ hấp dẫn để giữ chân du khách lâu dài. Nhận diện rõ vấn đề này, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Nghị quyết 11-NQ/TU năm 2025, định hướng chiến lược phát triển ngành chè đến năm 2030, đặt mục tiêu không chỉ tăng trưởng giá trị mà còn bảo tồn, phát huy văn hóa trà. Một trong những điểm sáng nổi bật là việc quy hoạch mở rộng vùng nguyên liệu tập trung tại xã Tân Cương, gắn với các dự án xây dựng khu dân cư, dịch vụ và du lịch sinh thái. Dự kiến, vùng nguyên liệu sẽ được mở rộng thêm gần 53ha, tạo điều kiện thuận lợi để hình thành chuỗi trải nghiệm khép kín: từ tham quan đồi chè, tìm hiểu quy trình chế biến, tham dự lễ hội trà đến thưởng thức nghệ thuật pha trà trong không gian văn hóa bản địa. Đây chính là mô hình “nông nghiệp – văn hóa – du lịch” kiểu mới mà nhiều quốc gia trà như Nhật Bản, Trung Quốc đã phát triển thành công.
Cùng với vùng nguyên liệu, một hệ sinh thái hạ tầng hiện đại đang được khẩn trương quy hoạch. Tuyến đường nối Tân Cương với các trục giao thông chính sẽ giúp du khách tiếp cận dễ dàng, đồng thời tạo điều kiện kết nối các điểm du lịch lớn như hồ Núi Cốc, sân golf, trung tâm thể thao… Với diện tích gần 28ha, khu tổ hợp dân cư – du lịch – dịch vụ tại trung tâm xã Tân Cương sẽ trở thành “trạm dừng chân” lý tưởng, nơi du khách không chỉ đến để uống chè mà để sống trọn trong không gian trà. Nhìn rộng ra, câu chuyện phát triển Tân Cương không chỉ là bài toán kinh tế vùng. Đó là cách một thương hiệu nông sản truyền thống bước vào thời kỳ hiện đại bằng bản sắc riêng, bằng sự giao thoa giữa truyền thống và công nghệ, giữa gìn giữ và sáng tạo. Khi chè không chỉ để uống mà còn để kể chuyện, để gắn kết cộng đồng, để giáo dục về lịch sử, văn hóa và lối sống, thì Tân Cương hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến cấp quốc gia, thậm chí quốc tế.
Chặng đường phía trước không ít thử thách, đòi hỏi sự đồng bộ trong quy hoạch, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và sự chung tay của doanh nghiệp, người dân. Nhưng với nền tảng là vùng chè trứ danh cùng tầm nhìn chiến lược rõ ràng, hoàn toàn có thể tin tưởng vào một ngày không xa, Tân Cương sẽ không chỉ vang danh với “đệ nhất danh trà”, mà còn nổi bật trên bản đồ du lịch văn hóa Việt Nam như một viên ngọc xanh quý giá đang dần được mài giũa để tỏa sáng.