Khi giá trị đất đai tăng lên, những người đã sở hữu tài sản từ trước giống như trúng số độc đắc. Họ không cần phải nỗ lực hơn nữa mà vẫn tìm thấy tài sản của mình. Một lô đất ở khu vực từng được xem là xa xôi, giờ đây nghiễm nhiên trở thành “đất vàng” chỉ nhờ một dự án hạ tầng được công bố. Từ những hộ gia đình sở hữu đất thổ cư đến các nhà đầu tư lớn, việc tăng giá này mang lại khoản lợi nhuận lớn, đôi khi là ngoài sức tưởng tượng.
Trong khi đó, các doanh nghiệp bất động sản cũng là những người chơi lớn nhất trong cuộc đua này. Với đất đã được tích lũy từ trước, họ tận dụng cơ hội để tăng giá bán sản phẩm. Một dự án chung cư hay khu đô thị mới, khi được phát triển trên đất có giá trị tăng mạnh, sẽ thu lại lợi nhuận để đầu tư. Thị trường càng "nóng", dòng tiền chuyển vào càng lớn và vòng quay thu lợi càng nhanh.
Giá nhà đất leo thang, ai sẽ được hưởng lợi?
Tuy nhiên, đối với phần lớn người dân, giá nhà đất tăng nhanh lại là một gánh nặng. Những gia đình trẻ, người lao động có thu nhập trung bình, thậm chí cả tầng lớp trung lưu, đang dần dần được đưa xa khỏi giấc mơ sở hữu nhà. Họ phải đối mặt với thực tế là giá bất động sản leo thang nhanh hơn rất nhiều so với tốc độ tăng thu nhập. Nhiều người buộc phải chấp nhận sống xa trung tâm hoặc chọn phương án thuê nhà dài hạn, vì việc mua nhà ngày càng trở nên tiện lợi.
Cơn sốt giá không chỉ làm khó người mua mà còn tạo ra những hệ lụy lớn hơn cho thị trường. Khi giá trị đất đai vượt xa giá trị thực tế, nguy cơ hình thành bong bóng bất động sản là điều khó tránh khỏi. Và khi bong bóng vỡ, hậu quả không chỉ dừng lại ở những nhà riêng tư nhỏ lẻ mà có thể gây ra cú sốc lớn cho toàn bộ nền kinh tế.
Chuyên gia bất động sản cho rằng, việc giá bán bất động sản tăng một phần do biến động tăng đối với chi phí liên quan đến đất đai gần đây cũng như tác động khi áp dụng phương pháp tính và bảng giá đất mới.
Đặc biệt tại một số địa phương, khu vực có hiện tượng đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm.
Nguyên nhân nào khiến giá nhà đất leo thang
Giá nhà đất biến động mạnh còn do hiện tượng “tạo giá ảo”, “thổi giá” của giới đầu cơ và các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản; lợi dụng sự thiếu hiểu biết, đầu tư theo tâm lý đám đông của người dân để trục lợi.
Bên cạnh đó, việc chậm trễ trong định giá đất khiến nhiều dự án chậm trễ trong khâu đầu tư xây dựng. Trong khi đó, nhiều dự án đã hoàn thiện nhưng chưa được định giá đất, chưa được mở bán ra thị trường.
Đáng chú ý, định giá đất tăng cao tác động tới cấu thành giá bán bất động sản, trở thành một vòng luẩn quẩn giữa giá nhà và giá đất đối với các doanh nghiệp và thị trường.
Một trong những yếu tố rõ ràng nhất là tốc độ đô thị hóa. Khi các thành phố lớn như Hà Nội hay TP.HCM không ngừng mở rộng, dòng người tìm kiếm cơ hội làm việc và môi trường sống tốt hơn ngày càng tăng. Nhu cầu về nhà ở, từ những căn hộ chung cư đến các ngôi nhà phố, vì thế cũng tăng theo cấp số nhân. Tuy nhiên, nguồn cung không đáp ứng đã khiến giá nhà đất được đưa lên mức cao hơn bao giờ hết.
Cùng với đó, sự phát triển hạ tầng cũng đóng vai trò như một cú hích mạnh mẽ. Những tuyến đường mới, cây cầu lớn, hay các dự án như sân bay Long Thành không chỉ cải thiện giao thông mà còn thay đổi toàn diện giá trị bất động sản của khu vực xung quanh. Một mảnh đất vốn chỉ dùng để trồng rau trở thành “đất vàng” khi có thông tin về quy hoạch. Điều này không chỉ thu hút người mua thực sự mà còn kích thích một làn sóng đầu cơ.
Giá đất leo thang không chỉ phản ánh sự phát triển đô thị hóa mà còn bộc lộ những thay đổi quy mô lớn. Khi chi phí xây dựng và giá nguyên vật liệu tăng, gánh nặng này tiếp tục đè lên vai người mua nhà. Những căn hộ giá rẻ tăng dần biến mất, thay thế bằng các sản phẩm vượt quá khả năng thanh toán của đa số người lao động.
Đồng thời, sự thiếu minh bạch trong các chiến lược thông tin cũng góp phần không nhỏ vào tình trạng giá sốt. Nhiều khu vực đang bùng nổ giá trị vì những thông tin chưa rõ ràng, khiến thị trường rơi vào vòng xoáy của cơn sốt đất ảo. Khi bong bóng vỡ, hậu quả không chỉ là tổn hại kinh tế mà còn là mất mát niềm tin vào sự ổn định của thị trường.
Tiến Hoàng