Hành trình khơi dậy tiềm năng và bản sắc văn hóa của cây chè Hòa Bình

Trên những ngọn đồi xanh mướt và các thung lũng thơ mộng của Hòa Bình, cây chè không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp mà còn là biểu tượng của bản sắc văn hóa và niềm tự hào của người dân địa phương. Từ lâu, cây chè đã góp phần làm nên diện mạo đặc trưng của vùng đất này, vừa mang giá trị kinh tế to lớn, vừa chứa đựng những câu chuyện văn hóa độc đáo.

Nhận thấy tiềm năng phát triển bền vững từ cây chè, UBND tỉnh Hòa Bình đã triển khai Kế hoạch phát triển bền vững và gia tăng giá trị cây chè giai đoạn 2024 - 2030. Đây là một bước tiến lớn nhằm khẳng định vị thế của chè Hòa Bình trên bản đồ chè Việt Nam. Kế hoạch này không chỉ đặt ra các mục tiêu cụ thể mà còn đưa ra các giải pháp toàn diện để phát triển ngành chè bền vững, mang lại giá trị kinh tế và văn hóa lâu dài.

Những cánh đồng chè ở xã Pà Cò, huyện Mai Châu nổi bật với vẻ đẹp xanh bạt ngàn, là minh chứng rõ nét cho sức sống mãnh liệt của cây chè tại vùng đất này. Tuy nhiên, bên cạnh vẻ đẹp ấy là những thách thức không nhỏ trong việc bảo tồn và phát triển giống chè đặc trưng của địa phương, đặc biệt là các giống chè cổ thụ quý hiếm.

Những cánh đồng chè ở xã Pà Cò, huyện Mai Châu nổi bật với vẻ đẹp xanh bạt ngàn, là minh chứng rõ nét cho sức sống mãnh liệt của cây chè nơi đây.
Những cánh đồng chè ở xã Pà Cò, huyện Mai Châu nổi bật với vẻ đẹp xanh bạt ngàn, là minh chứng rõ nét cho sức sống mãnh liệt của cây chè nơi đây.

Phó Chủ tịch UBND xã Pà Cò, ông Vàng A Chà, cho biết, một số hộ dân trên địa bàn từng có ý định bán giống chè cổ thụ cho khách du lịch, hoặc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng cách, dẫn đến tổn hại cho những cây chè lâu đời. Điều này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải bảo vệ nguồn gen quý giá của cây chè địa phương.

Chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân không bán giống chè cổ thụ, đồng thời khuyến khích họ bảo vệ diện tích chè hiện có. Song song đó, việc đào tạo kỹ thuật canh tác và sản xuất theo các tiêu chuẩn hiện đại cũng được chú trọng, nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và nâng cao giá trị kinh tế cho người dân trồng chè.

Với tổng diện tích trồng chè hiện tại đạt 870 ha, Hòa Bình đang dần ổn định và hướng tới mục tiêu nâng tổng diện tích chè toàn tỉnh lên 1.200 ha vào năm 2030. Đây là con số khả thi, dựa trên những lợi thế về thổ nhưỡng, khí hậu và lịch sử phát triển của ngành chè tại địa phương.

Theo ông Bùi Duy Linh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Hòa Bình, việc phát triển vùng nguyên liệu chè tập trung là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành nông nghiệp tỉnh. Mục tiêu không chỉ dừng lại ở việc mở rộng diện tích mà còn là tối ưu hóa chuỗi giá trị từ sản xuất, sơ chế, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm.

Để làm được điều này, tỉnh Hòa Bình đã đặt ra 7 nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm việc phục tráng, lưu giữ nguồn gen các giống chè quý như Shan tuyết và chè xanh. Song hành với đó, tỉnh cũng khuyến khích áp dụng khoa học công nghệ đồng bộ trong các khâu sản xuất, chế biến. Những quy trình này không chỉ đảm bảo chất lượng chè đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm mà còn giúp sản phẩm có sức cạnh tranh cao hơn trên thị trường trong và ngoài nước.

Ngoài ra, các hoạt động xúc tiến thương mại và quảng bá thương hiệu chè Hòa Bình cũng được đặc biệt chú trọng. Đây là một phần trong chiến lược phát triển bền vững của tỉnh, nhằm không ngừng nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm chè và xây dựng vị thế cạnh tranh trên thị trường.

Không chỉ mang giá trị kinh tế, cây chè Hòa Bình còn là biểu tượng văn hóa đặc trưng của vùng cao. Những lá chè xanh không chỉ là nguồn sinh kế cho hàng ngàn hộ dân mà còn chứa đựng những câu chuyện lịch sử, truyền thống và niềm tự hào của người dân địa phương. Những giống chè cổ thụ ở Pà Cò hay các vùng chè Shan tuyết nổi tiếng mang trong mình hơi thở của núi rừng, với hương vị tinh tế, đặc trưng mà ít nơi nào có được. Mỗi tách trà từ Hòa Bình không chỉ là một trải nghiệm thưởng thức, mà còn là cơ hội để người dùng cảm nhận sâu sắc hơn về văn hóa và con người nơi đây.

Để thực hiện thành công các mục tiêu phát triển ngành chè, Hòa Bình cần sự chung tay của cả chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Các cơ quan chuyên môn cần tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại và tổ chức tập huấn kỹ thuật cho người dân. Doanh nghiệp cần đóng vai trò tích cực trong việc hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm và xây dựng thương hiệu chè Hòa Bình. Trong khi đó, người dân cần nâng cao nhận thức về sản xuất an toàn, bảo vệ giống chè quý và giữ gìn diện tích trồng chè hiện có.

Với sự đồng lòng và quyết tâm từ tất cả các bên, cây chè Hòa Bình không chỉ là một nguồn tài nguyên kinh tế mà còn trở thành biểu tượng văn hóa độc đáo, góp phần khẳng định vị thế của địa phương trên bản đồ nông sản Việt Nam.

Những đồi chè xanh bạt ngàn ở Hòa Bình không chỉ là bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, truyền thống và tinh thần lao động không ngừng của người dân. Mỗi lá chè không chỉ là sản phẩm của tự nhiên, mà còn là kết quả của sự sáng tạo, nỗ lực và đam mê. Hương vị chè Hòa Bình, khi lan tỏa qua từng tách trà, chính là cách để vùng đất này kể câu chuyện của mình với cả thế giới.