“Khoa học vì hoà bình” là một hội thảo ngoại khoa học quốc tế chất lượng cao, tạo điều kiện cho sự hợp tác giữa các nghị viện thông qua khoa học, truyền cảm hứng cho các các nghị sĩ trẻ của các quốc gia về tinh thần giải quyết các vấn đề chính trị, ngoại giao thông qua nền tảng khoa học do Liên minh nghị viện thế giới (IPU), Hội Khoa học gặp gỡ Việt Nam, Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE), Bộ Khoa học và Công Nghệ Việt Nam, UBND tỉnh Bình Định phối hợp tổ chức.
Theo báo cáo của Liên hợp quốc, trên thế giới hiện có tới 2,2 tỉ người đang sống thiếu nước sạch, trong khi những người không được tiếp cận với các điều kiện vệ sinh cơ bản lên tới 4,2 tỉ người. Dự báo đến trước năm 2030, có khoảng 60 quốc gia lâm vào tình trạng thiếu nước trầm trọng. Ngoài ra, đảm bảo an ninh nguồn nước cũng là đảm bảo an ninh lương thực, an ninh kinh tế cho toàn nhân loại.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Hải - Phó Chủ tịch Quốc hội, Uỷ viên Trung ương Đảng cho biết: “An ninh nguồn nước là vấn đề chung toàn cầu, và cũng là thách thức lớn của nhân loại hiện nay.”
Ông Nguyễn Đức Hải, Phó Chủ tịch Quốc hội phát biểu tại hội thảo.
Theo ông Hải, Việt Nam có 3.450 con sông, suối lớn nhỏ, với chiều dài từ 10km trở lên, tổng lượng nước mặt trung bình hàng năm hiện nay khoảng 830 tỷ mét khối. Tuy nhiên, 63% nguồn nước mặt tạo ra bởi các lưu vực song lại nằm ngoài lãnh thổ, trong đó, 2 con sông lớn là sông Cửu Long với 90% và sông Hồng với trên 50% lưu vực nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam. Do vậy có thể nói, nguồn nước của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào lưu vực các con sông bắt nguồn từ nước ngoài.
Hiện tại, Việt Nam đang thực hiện nhiều giải pháp khác như: công tác quy hoạch, điều tiết nước, chuyển nước lưu vực sông; đầu tư nguồn lực, phát triển hạ tầng bảo đảm an ninh nguồn nước; giải pháp về khoa học và công nghệ trong dự báo, xây dựng vận hành các công trình tích nước, trữ nước, chuyển nước… Do đó, để đảm bảo nguồn nước cho hơn 100 triệu dân Việt Nam là thách thức lớn của quốc gia và cần được quan tâm sớm nhất.”
Bên cạnh lãnh đạo các ban ngành trong nước, hội thảo lần này có sự tham gia của nhiều diễn giả quốc tế như ông Martin Chungong - Tổng Thư ký Liên minh Nghị viện thế giới, ông Mokhtar Omar - Cố vấn cấp cao của Tổng Thư ký Liên minh Nghị viện thế giới … nhằm bàn luận và đưa ra những giải pháp hòa bình dựa trên nền tảng khoa học để các bên cùng nhau giải quyết.
Hội thảo có 9 phiên thảo luận với các chuyên đề chuyên sâu gồm: Khoa học và chính trị; Các chương trình quan sát Trái đất để giám sát nguồn nước, thực hành lập pháp điển hình; Ngoại giao đa phương, trong khu vực và song phương về nguồn nước cho các hợp tác xuyên biên giới; Phương pháp tiếp cận dựa trên quyền con người đối với an ninh nguồn nước và hòa bình; Đổi mới công nghệ xử lý nước nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước; Thúc đẩy an ninh nguồn nước thông qua khoa học cộng đồng; Mạng lưới Liên minh Nghị viện về nguồn nước; Ngoại giao khoa học và Khoa học dự đoán.
Các nhà khoa học quốc tế về tham dự hội thảo.
Phát biểu tại lễ khai mạc hội thảo, GS Trần Thanh Vân - Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam - cho biết: “Việt Nam đã tham gia đề xuất đề án lấy năm 2022-2023 là năm quốc tế khoa học cơ bản để phục vụ phát triển bền vững, một kiến nghị mà Liên hợp quốc đã công bố ngày 2 tháng 12 năm 2021. Việt Nam cũng đã là thành viên sáng lập của kiến nghị Thập niên Khoa học 2024-2034 để phục vụ phát triển bền vững mà Liên hợp quốc đã công bố ngày 25 tháng 8 vừa qua. Những thành công lớn lao của Việt Nam trong hội nhập quốc tế về khoa học cũng đưa lại cho chúng ta một một trách nhiệm thực tế và trách nhiệm này không thể thực hiện được nếu không có sự trao đổi và cộng tác của các nghị viên quốc hội với các lãnh đạo trong mỗi quốc gia. Đấy là tầm nhìn và con đường tương lai để có một phát triển bền vững cho trái đất xanh của chúng ta, một con đường mà Liên minh nghị viện quốc tế và Trung Tâm ICISE sẽ cùng nhau đồng hành, tiến tới. Trung tâm ICISE sẽ trở thành một điểm gặp gỡ thường niên trong tinh thần ngoại giao khoa học của các nghị sĩ quốc hội các nước thuộc Liên minh nghị viện thế giới trong chuỗi các hội thảo IPU Khoa học vì hoà bình”.
Giáo sư Trần Thanh Vân, người sáng lập Trung tâm ICISE
Ông Hồ Quốc Dũng - Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, đánh giá hội thảo này là sự kiện đầu tiên đánh dấu cho Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Liên minh Nghị viện thế giới với Trung tâm ICISE chính thức được hiện thực hóa.
Ông Hồ Quốc Dũng - Bí thư Tỉnh uỷ Bình Định phát biểu tại hội thảo.
"Tại sự kiện này, các vấn đề liên quan đến an ninh và mất an ninh nguồn nước dựa trên các hướng giải quyết từ khoa học để xây dựng hòa bình sẽ được đề cập, phân tích, làm rõ. Sự kiện này cũng góp phần củng cố mối quan hệ giữa cộng đồng khoa học và cộng đồng liên minh các nghị viện nhằm ủng hộ khoa học và hòa bình thế giới. Tôi rất mong Trung tâm ICISE thực sự trở thành địa chỉ để các nhà khoa học trong nước và thế giới đến đây chia sẻ, trao đổi các kiến thức khoa học nhằm giúp đưa Bình Định và Việt Nam ngày càng phát triển bền vững”, ông Dũng chia sẻ.
Văn Minh