Huế: Bước đầu thành công trong di thực sâm Ngọc Linh

Đề tài “Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ di thực cây sâm Ngọc Linh trên địa bàn thành phố Huế” do Viện Thổ nhưỡng Nông hóa triển khai từ tháng 10/2022 đến 9/2025 đã bước đầu ghi nhận những kết quả khả quan, mở ra triển vọng đưa “quốc bảo” sâm Ngọc Linh thích ứng với điều kiện thổ nhưỡng – khí hậu cố đô, tạo tiền đề cho việc nhân rộng và phát triển bền vững loại dược liệu quý hiếm bậc nhất Việt Nam.

Đây là thông tin vừa được Viện Thổ nhưỡng Nông hóa (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) công bố. Theo Viện, trọng tâm của đề tài là xác định và đánh giá chất lượng đất đai, khả năng thích nghi của cây sâm Ngọc Linh trên các dạng lập địa khác nhau tại khu vực Bạch Mã, Phú Lộc và A Lưới (tỉnh Thừa Thiên Huế).

Trong quá trình nghiên cứu, nhóm khoa học đã tiến hành khảo sát thực địa, thu thập mẫu đất, mùn núi, phân tích các đặc tính sinh thái – thổ nhưỡng. Từ kết quả đó, một số vùng đã được bước đầu xác định có tiềm năng phát triển cây sâm Ngọc Linh, mở ra triển vọng hình thành vùng dược liệu quý tại Huế trong tương lai.

Cây Sâm Ngọc Linh được di thực và trồng tại rừng Bạch Mã.
Cây Sâm Ngọc Linh được di thực và trồng tại rừng Bạch Mã.

Cùng với công tác khảo sát, nhóm nghiên cứu đã triển khai mô hình thử nghiệm trồng sâm Ngọc Linh trên diện tích 100 m² tại Bạch Mã và A Lưới, với ba công thức: gieo hạt, trồng cây 1 năm tuổi và cây 2 năm tuổi. Nguồn giống bao gồm hạt, cây 1 năm tuổi (30% từ nuôi cấy mô, 70% nhân từ hạt) và cây 2 năm tuổi. Mô hình được bảo vệ nghiêm ngặt bằng hàng rào thép B40, lưới chắn côn trùng và lưới đen che phủ.

Kết quả theo dõi sau 4 năm cho thấy sâm Ngọc Linh trồng tại Bạch Mã sinh trưởng tốt, tỷ lệ sống cao, khả năng tái sinh chồi ổn định. Đặc biệt, các chỉ số chất lượng như hàm lượng saponin trung bình, G-Rg1 và M-R2 trong củ đều vượt trội hơn so với khu vực A Lưới. Điều này khẳng định Bạch Mã là vùng đất có tiềm năng và mức độ thích hợp cao cho phát triển cây sâm Ngọc Linh.

Cây Sâm Ngọc Linh được di thực và trồng tại rừng Bạch Mã.
Cây Sâm Ngọc Linh được di thực và trồng tại rừng Bạch Mã.

Từ kết quả bước đầu, nhóm nghiên cứu đã xác lập được cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc di thực sâm Ngọc Linh, đồng thời đề xuất những vùng lập địa phù hợp để phát triển loài dược liệu quý này trên địa bàn thành phố Huế. Mô hình thử nghiệm đã chứng minh khả năng sinh trưởng, phát triển ổn định của sâm Ngọc Linh tại vùng đất mới, mở ra triển vọng hình thành vùng trồng ngoài khu vực phân bố truyền thống.

Kết quả nghiên cứu không chỉ tạo nền tảng cho công tác bảo tồn nguồn gen quý hiếm, mà còn cung cấp cơ sở định hướng phát triển sâm Ngọc Linh tại Huế đến năm 2030, tầm nhìn 2040, góp phần hiện thực hóa tiềm năng kinh tế và giá trị dược liệu to lớn cho địa phương.

ĐÌNH TĂNG