Lai Châu – Chè xanh thay màu cuộc sống nơi rẻo cao

Giữa trập trùng mây núi Tây Bắc, nơi thiên nhiên còn hoang sơ và đất trời như hòa quyện vào nhau, tỉnh Lai Châu đang âm thầm đổi thay với sắc xanh bạt ngàn của những nương chè trải dài trên triền đồi. Không phô trương, chè xanh vẫn bền bỉ khẳng định vai trò quan trọng vừa là cây trồng kinh tế, vừa là biểu tượng cho sức sống và khát vọng no ấm của người dân vùng cao. Trước kia, nhiều nơi ở Lai Châu vẫn còn chìm trong đói nghèo; đất dốc, cằn cỗi khiến cây ngô, sắn không mang lại thu nhập ổn định. Nhưng khi cây chè bén rễ, cuộc sống dần khởi sắc. Chè không chỉ phủ xanh đồi trọc mà còn gieo hy vọng cho tương lai.

Hiện nay, Lai Châu có gần 9.000 ha chè, trong đó khoảng 7.000 ha đang cho thu hoạch. Sản lượng chè búp tươi đạt xấp xỉ 45.000 tấn mỗi năm – một con số đầy ấn tượng phản ánh sự thay đổi toàn diện trong tư duy sản xuất nông nghiệp. Từ cây trồng phụ, chè đã trở thành trụ cột kinh tế của nhiều địa phương. Những nương chè trải dài không chỉ là cảnh sắc đặc trưng, mà là biểu tượng của sự sống, là nơi gắn bó chặt chẽ giữa con người với thiên nhiên và truyền thống bản địa.

Tam Đường – Nơi chè hồi sinh

Trong hành trình hồi sinh cùng cây chè, Tam Đường là một dấu ấn đặc biệt. Từng được xếp vào danh sách các huyện nghèo với địa hình phức tạp và khí hậu khắc nghiệt, Tam Đường đã biết chuyển nguy thành cơ khi tập trung phát triển các giống chè phù hợp như Shan tuyết, Kim tuyên, PH8. Tổng diện tích chè toàn huyện hiện đạt gần 2.000 ha, trong đó hơn 1.200 ha đang cho thu hoạch. Sản lượng ước tính vượt ngưỡng 10.000 tấn mỗi năm – một con số không chỉ minh chứng cho sự thành công của mô hình kinh tế nông nghiệp bền vững mà còn là thành quả của bao tâm huyết, cần mẫn trên từng sườn đồi.

Tại các xã như Bản Bo, Nà Tăm, Bình Lư hay thị trấn Tam Đường, chè không còn là cây trồng đơn thuần mà đã trở thành nguồn sống chủ lực. Mỗi sớm, giữa sương mù bảng lảng và tiếng chim rừng gọi nhau, hàng trăm lao động lại bước lên nương chè. Những bàn tay cần cù thoăn thoắt hái búp chè, tạo nên một bản giao hưởng lao động giữa con người và thiên nhiên.

Tân Uyên – Kinh tế chè mở đường đổi mới

Không chỉ dừng lại ở Tam Đường, làn sóng "xanh hóa" từ cây chè đã lan rộng sang nhiều địa phương khác, trong đó nổi bật là huyện Tân Uyên. Từ năm 2011, chính quyền huyện đã chủ động chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng chè. Kết quả là diện tích chè tăng vọt lên 3.700 ha, sản lượng hàng năm đạt gần 30.000 tấn. Không dừng ở thu nhập gần 200 tỷ đồng/năm, cây chè còn giúp tạo công ăn việc làm cho 7.000 lao động địa phương – một cú hích lớn đối với cơ cấu dân cư và chất lượng sống.

Xã Phúc Khoa là ví dụ điển hình cho sự thay đổi toàn diện ấy. Với hơn 600 ha chè, sản lượng trên 7.000 tấn mỗi năm, Phúc Khoa không chỉ cung cấp nguyên liệu cho thị trường nội địa mà còn sản xuất các sản phẩm cao cấp như trà Ô long Kim Tuyên để xuất khẩu sang Đài Loan, châu Âu, Trung Quốc. Những búp chè từ rẻo cao đã và đang đi xa, mang theo cả thương hiệu và tinh thần của Lai Châu ra thế giới.

Du lịch xanh từ những nương chè

Không chỉ dừng lại ở kinh tế nông nghiệp, những đồi chè ở Lai Châu đang trở thành “của hiếm” trên bản đồ du lịch xanh của Việt Nam. Những điểm đến như đồi chè Tân Uyên – trải dài hơn 2.000 ha, hay đồi chè cổ thụ Sà Dề Phìn ở độ cao 1.700m so với mực nước biển – đang trở thành điểm check-in lý tưởng và là nơi du khách khám phá nét văn hóa bản địa độc đáo của người Mông, người Dao.

Chètừ , một loại cây trồng giờ đây đang định hình một phong cách sống mới gắn liền với du lịch cộng đồng, với sinh thái và bảo tồn văn hóa. Lai Châu không chỉ giữ được bản sắc, mà còn biết biến tiềm năng thành lợi thế, biết gắn kết tài nguyên thiên nhiên với chiến lược phát triển bền vững.

Sản xuất xanh, hướng đi tất yếu

Cùng với sự phát triển diện tích và sản lượng, Lai Châu đã sớm nhận ra rằng: chất lượng mới là giá trị cốt lõi để chè vươn xa. Tỉnh đã tích cực triển khai các mô hình sản xuất chè sạch, chè hữu cơ, liên kết với doanh nghiệp và tổ chức các chuỗi giá trị. Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển chè Tam Đường là một trong những đơn vị đi đầu với mô hình sản xuất khép kín từ trồng, chăm sóc, thu hái đến chế biến, đóng gói – tất cả đều đạt chuẩn xuất khẩu.

Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng đào tạo kỹ thuật cho người dân, ứng dụng công nghệ trong canh tác và bảo tồn các giống chè cổ thụ quý hiếm. Mỗi búp chè không chỉ là sản phẩm, mà còn là tinh hoa của đất trời, kết tinh từ kinh nghiệm truyền đời và nỗ lực hiện đại hóa sản xuất.

Màu xanh của hy vọng

Ngày nay, khi đứng giữa những triền núi cao của Lai Châu, người ta không còn thấy những đồi đất trống trọc buồn bã mà là cả một biển chè xanh mướt mắt trải dài, sống động và đầy hy vọng. Màu xanh ấy không chỉ là của lá chè, mà là màu xanh của đổi thay, của sự sống, của một tương lai bền vững được vun đắp bằng lòng tin, sự đồng lòng và quyết tâm không ngừng nghỉ.

Cây chè đã thực sự trở thành biểu tượng của Lai Châu biểu tượng cho một vùng đất vươn lên từ gian khó, cho một hành trình kiến tạo tương lai bằng nội lực và tri thức. Với chè xanh làm nền, Lai Châu đang viết nên một chương mới cho rẻo cao chương của thịnh vượng, của bản sắc và của những giấc mơ xanh đang dần thành hiện thực.