Năm 2023, ngành thực phẩm và đồ uống (F&B) Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, trong đó có sự gia tăng của giá nguyên vật liệu, xu hướng tiêu dùng thay đổi và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nước lân cận. Tuy nhiên, ngành F&B Việt Nam vẫn có những điểm sáng đáng ghi nhận, đặc biệt là ở thị trường xuất khẩu.
Tại thị trường nội địa, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) ngành chế biến lương thực, thực phẩm, đồ uống cả năm 2023 ước giảm 6,4%. Nguyên nhân chính là do giá nguyên vật liệu tăng cao, trong khi xu hướng tiêu dùng giảm, người tiêu dùng hạn chế các sản phẩm không có lợi cho sức khỏe.
Tại TP. Hồ Chí Minh, ngành lương thực, thực phẩm là một trong bốn ngành công nghiệp trọng điểm được ưu tiên phát triển. Theo Hội Lương thực, thực phẩm TP Hồ Chí Minh (FFA), kinh tế phục hồi là trợ lực thúc đẩy ngành F&B phát triển và Việt Nam trở thành một trong những thị trường F&B hấp dẫn nhất thế giới. Cụ thể, ngành F&B đã đóng góp khoảng 15% vào tổng GDP quốc gia hàng năm.
Thị trường xuất khẩu của ngành F&B Việt Nam có sự tăng trưởng ấn tượng trong năm 2023, đạt 37-38 tỷ USD, tăng 1,7% so với năm trước. Đây là mức tăng trưởng cao hơn so với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực khác của Việt Nam như dệt may, da giày, đồ gỗ, thủy sản.
Các mặt hàng F&B của Việt Nam đã đáp ứng đúng nhu cầu tiêu dùng của các nước phát triển trên thế giới, như chú trọng những sản phẩm có lợi cho sức khỏe, hay sản phẩm mang tính đặc sắc của dân tộc. Đặc biệt, Việt Nam đang dần chuyển từ xuất khẩu nông sản thô sang chế biến. Với mặt hàng cà phê, Việt Nam đứng đầu thế giới về xuất khẩu thô, nhưng tại EU thì các sản phẩm cà phê chế biến xuất khẩu sang EU 2-3 năm gần đây đã tăng từ 20-22%.
Tuy nhiên, ngành F&B Việt Nam cũng đang đối mặt với những thách thức lớn, đặc biệt là sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nước lân cận như Thái Lan, Trung Quốc. Để vượt qua những thách thức này, các doanh nghiệp F&B Việt Nam cần có chiến lược rõ ràng, tập trung vào phát triển sản phẩm, ứng dụng công nghệ, sản xuất xanh, sạch và giải quyết vấn đề môi trường.
Với những tiềm năng và lợi thế sẵn có, ngành F&B Việt Nam có cơ hội lớn để phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Để đạt được mục tiêu này, các doanh nghiệp F&B cần có sự đầu tư bài bản, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế.
Bảo Anh