Bột trà xanh là một loại trà xanh được nghiền thành bột. Thay vì trà được pha và bỏ bã (lá trà) thì bột trà xanh được khuấy với nước sôi và uống luôn cả nước lẫn cái. Thế nên đối với nhiều người, uống bột trà xanh mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ hơn so với trà xanh thông thường.
Mặc dù bột trà xanh nổi tiếng từ trà đạo Nhật Bản. Thế nhưng loại trà này không có nguồn gốc từ Nhật Bản mà lại bắt nguồn từ Trung Quốc. Vào khoảng thế kỷ thứ 6 trở đi thì người Trung Quốc đã có văn hoá uống trà phát triển mạnh. Trà vào thời gian này vừa được xem là thuốc, vừa được xem là loại thức uống giúp tỉnh táo. Tuy nhiên thay vì được pha như kiểu hiện đại, lá trà khô được giã thành bột và khuấy với nước sôi để uống.
Một vị sư người Nhật Bản tên là Eisai đã đến Trung Quốc vào thế kỷ 12. Không chỉ học thiền, ông còn mang cách uống trà bột này mang về Nhật Bản. Kết hợp giữa thiền và phương thức pha trà bột, chính ông là người đặt nền móng cho trà đạo Nhật Bản.
Không chỉ sáng tạo ra trà đạo Nhật Bản, Thiền sư Eisai còn được tin chính là người trồng những cây trà đầu tiên ở đất nước này. Và trà xanh cũng là loại trà được yêu thích nhất ở nơi đây.
Phân biệt bột trà xanh và matcha
Matcha về cơ bản chính là bột trà xanh. Nhưng do cách làm khác biệt nên không phải loại bột trà xanh nào cũng có thể gọi là matcha.
Khác biệt đầu tiên đó chính là màu sắc. Thường thì matcha sẽ màu sáng và xanh hơn so với bột trà xanh. Trước khi thu hoạch khoảng vài tuần thì những cây trà làm nên matcha sẽ được phủ vải để che bớt ánh mặt trời.
Qua trình này khiến cho lá trà cố sản sinh ra nhiều chất diệp lục hơn để quang hợp. Chất diệp lục khiến cho lá trà có nhiều màu xanh lá cây hơn nên sẽ khiến matcha có màu xanh đẹp mắt hơn.
Khác biệt thứ hai đó việc bột trà xanh khi pha thường có một chút cặn. Còn matcha thì không. Lý do là quy trình làm matcha có một công đoạn để loại bỏ gân và cọng của lá trà. Khiến cho bột trà sau khi nghiền sẽ gần như là không có chút cặn nào.
Ngoài ra thì matcha được làm ra bằng cách nghiền lá trà bằng cối đá. Nghiền lá trà bằng cối đá thường rất mất thời gian nhưng được được lợi là bột trà thành phẩm rất mịn. Còn bột trà xanh thường được nghiền bằng máy nghiền bằng kim loại nên bột sẽ không mịn bằng.
Tuy nhiên, nhiều nơi làm bột trà xanh ở Việt Nam cũng đã chuyển sang cối đá. Nên trà cũng khá là mịn. Ở Việt Nam thì có bột trà xanh Thái Nguyên cũng có chất lượng khá cao. Chất lượng cũng không thua kém gì bột trà xanh Đài Loan.
Công dụng của bột trà xanh
Tác dụng của bột trà xanh sẽ không khác gì so với lá trà xanh thông thường. Như đã nêu ở trên thì phần lớn những tác dụng nổi tiếng của trà xanh đến từ những chất chống oxy hoá, và chất chống oxy hoá nổi tiếng nhất có tên là EGCG.
Bột trà xanh giúp giảm cân: Các nhà khoa học nhận định là trà xanh có thể giúp tăng cường khả năng đốt năng lượng của cơ thể. Đồng thời thúc đẩy quá trình oxy hoá mỡ.
Trước đó Nhật Bản cũng đã có những nghiên cứu cho kết quả tương tự. Thế nên không có gì ngạc nhiên khi Nhật Bản là một trong số những nước có tỷ lệ béo phì thấp nhất. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý là trà xanh không có khả giảm cân thần kỳ. Tất cả những nghiên cứu cho thấy hiệu quả giảm cân của trà xanh đều kéo dài trong nhiều tuần. Bạn cần phải kết hợp với việc ăn kiêng cùng với tập thể dục để có kết quả tốt nhất.
Bột trà xanh giúp đẹp da: Bột trà xanh có rất nhiều ứng dụng. Ngoài việc được pha chế thành các loại thức uống thơm ngon thì bột trà xanh còn được nhiều chị em dùng để đắp mặt nạ.
Bột trà xanh có khả năng giúp loại bỏ chất bỡ nhờn dư cũng như bụi bẩn đang bám vào lỗ chân lông. Không chỉ vậy mà trong trà xanh còn có những thành phần giúp tốt cho da, đặc biệt là cho da mụn. Bạn có thể giảm mụn cũng như nhiều triệu chứng về da khác bằng cách uống cũng như đắp mặt nạ bột trà xanh.
Nhiều nghiên cứu cho thấy thành phần polyphenol có trong trà xanh không chỉ giúp giảm mụn hiệu quả mà còn giúp làm làm giảm nhờn ở da. Qua đó giúp ngừa mụn mới hình thành. Không chỉ hiệu quả qua đường bôi ngoài da, uống trà xanh thường xuyên cũng có thể giúp giảm mụn.
Bột trà xanh giúp ngừa ung thư: Một trong những khả năng được biết đến nhiều nhất của trà xanh đó chính là ngừa ung thư. Và quả thật đã có một số bằng chứng cho thấy uống trà xanh thường xuyên giúp làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, bao gồm: Ung thư tuyến tiền liệt, ung thu vú, ung thư thực quản..
Đây là kết quả của một số nghiên cứu trong nhiều năm của Nhật Bản và Trung Quốc. Bạn cần lưu ý là việc uống trà xanh chỉ góp phần giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư kể trên mà thôi. Điều này không có nghĩa là uống trà sẽ ngừa hoàn toàn được ung thư mà cần phải kết hợp giữa chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh.
Bột trà xanh giúp ngừa bệnh tim mạch: Bệnh xơ vữa động mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các loại bệnh liên quan đến mạch máu. Bệnh này được hình thành do các chất béo tích tụ vào thành mạch máu tạo thành vữa động mạch hay mảng bám, làm hẹp lòng mạch và cản trở máu lưu thông.
Và khả năng ngừa xơ vữa động mạch là một trong những tác dụng được nghiên cứu nhiều nhất của trà xanh. Theo nghiên cứu, trà xanh có những cơ chế đặc biệt giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch.
Trong Đông Y thì trà xanh được xếp là một trong những loại thuốc có khả năng điều hoà huyết áp. Đến năm 2004 thì các nhà khoa học Đài Loan cũng đã chứng minh đúng là trà xanh thật sự có khả năng này.
Bột trà xanh giúp ngừa bệnh tiểu đường: Theo thống kê của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), có đến 8.5% người trưởng thành bị mắc bệnh tiểu đường. Tức là cứ 11 người là sẽ có 1 người bị bệnh này. Và số người bị tiểu đường cũng tăng lên rất nhanh ở Việt Nam.
Theo một số nghiên cứu trên động vật thì trà xanh có khả năng thúc đẩy độ nhạy của insulin trong cơ thể. Qua đó giảm các triệu chứng của bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, cần phải có những thử nghiệm trên người thì mới biết rõ uống bột trà xanh có thật sự tốt cho bệnh tiểu đường hay không.
Bột trà xanh giúp tăng cường chức năng não: Tương tự như cà phê, thì trong trà xanh cũng có chứa thành phần caffeine. Caffeine là thành phần giúp chúng ta tỉnh táo và tập trung hơn. Qua đó giúp chúng ta làm việc cũng như học tập hiệu quả hơn.
Lượng caffeine có trong trà xanh mặc dù thấp hơn khá nhiều so với cà phê. Thế nhưng trong trà xanh lại có thêm thành phần L-theanine. Đây là một trong những amino acid có tác dụng kích thích hình thành nên một số chất trong não. Chẳng hạn serotonin và dopamine. Những hormone tạo cảm giác thư giãn và hứng khởi.
Nhờ vào L-theanine mà khi uống bột trà xanh thì bạn sẽ có cảm giác tập trung, thư giãn, tăng cường khả năng nhận thức và thậm chí là ngủ ngon. Thế nên có nhiều trường hợp là người uống trà xanh vào ban đêm không những không mất ngủ. Mà còn thấy buồn ngủ.
Tuy nhiên, đối với những người không quen uống trà thì L-theanine có thể gây cảm giác say trà. Thế nên nếu bạn không quen uống trà thì nên uống một lượng trà vừa phải mà thôi.
Không chỉ có những tác động tạm thời kể trên. Uống trà xanh còn có những tác dụng lâu dài lên não. Một số nghiên cứu trên động vật gần đây cho thấy trà xanh có tiềm năng lớn trong việc điều trị những bệnh về suy giảm chức năng não do tuổi tác.