Khi những đồi chè xanh mướt phủ lên triền núi Mường Khương, một lần nữa người ta lại chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ của vùng đất biên giới này. Với tổng sản lượng hơn 9.000 tấn chè xuân và mức giá thu mua dao động từ 6.000 đến 8.000 đồng/kg – tăng 500 đồng so với năm trước – nông dân Mường Khương đã thu về gần 68 tỷ đồng chỉ trong vụ chè đầu năm 2025. Đó không chỉ là con số ấn tượng, mà là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng kinh tế lớn lao từ loại cây được mệnh danh là “trồng một lần, thu cả đời”.
Mường Khương là địa phương có diện tích chè lớn nhất tỉnh Lào Cai.
Mường Khương, huyện vùng cao của tỉnh Lào Cai, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi sở hữu diện tích chè lớn nhất toàn tỉnh: 5.840 ha, trong đó có 3.650 ha chè đang trong thời kỳ kinh doanh. Việc quy hoạch vùng nguyên liệu rõ ràng, mở rộng diện tích chè mỗi năm – với riêng năm 2024 đã trồng mới thêm 394 ha – cho thấy quyết tâm chiến lược của địa phương trong phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa bền vững.
Nông dân xã Lùng Vai, huyện Mường Khương thu hái chè xuân.
Tuy nhiên, không chỉ nhờ vào quy mô, thành công của chè Mường Khương còn đến từ sự cộng hưởng giữa điều kiện tự nhiên thuận lợi và bàn tay cần cù, khéo léo của người dân. Mùa xuân năm nay, thời tiết ôn hòa, mưa nắng hợp lý giúp cây chè phát triển tốt, hàm lượng dưỡng chất trong búp chè cao, màu sắc đẹp, hương thơm dịu tất cả tạo nên nguyên liệu đầu vào đạt chuẩn cho chế biến và xuất khẩu.
Hiện nay, toàn huyện Mường Khương có 7 công ty, hợp tác xã và hàng chục hộ kinh doanh trực tiếp tham gia vào khâu thu mua, chế biến chè. Khoảng 95% sản lượng chè sau chế biến được xuất khẩu sang những thị trường yêu cầu khắt khe như Trung Đông, Đài Loan, Canada và châu Âu điều này khẳng định chất lượng chè Mường Khương không hề thua kém các vùng chè nổi tiếng trong nước và khu vực.
Việc các doanh nghiệp, hợp tác xã chủ động liên kết với nông dân theo chuỗi giá trị không chỉ giúp ổn định đầu ra mà còn hỗ trợ kỹ thuật sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ. Đây là hướng đi mang tính chiến lược, vừa giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, vừa đảm bảo yếu tố phát triển bền vững một yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế.
Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Khương, ông Tô Việt Thành, chia sẻ: “Chè là loại cây trồng đặc biệt. Chỉ cần đầu tư ban đầu, chăm sóc đúng kỹ thuật, người dân có thể khai thác sản phẩm trong hàng chục năm. Điều quan trọng là chúng tôi đã và đang tổ chức lại sản xuất, gắn trồng trọt với chế biến, thương mại và xuất khẩu một cách đồng bộ.”
Không phải ngẫu nhiên mà cây chè được ví như “bạn đồng hành” của công cuộc giảm nghèo tại Mường Khương. Nhờ cây chè, hàng nghìn hộ dân trong huyện đã có thu nhập ổn định, nhiều hộ thoát nghèo bền vững, từng bước xây dựng cuộc sống khấm khá trên chính mảnh đất quê hương. Bà con các dân tộc thiểu số như H’Mông, Dao, Nùng… từng gắn bó với rừng núi, nay đã quen với quy trình trồng chè hữu cơ, chăm sóc đúng kỹ thuật, tuân thủ quy định của hợp tác xã và doanh nghiệp liên kết. Sự thay đổi trong tư duy sản xuất là nền tảng để cây chè không chỉ là “lối thoát” nghèo, mà còn là con đường làm giàu một cách bền vững.
Ngay sau vụ chè xuân, người dân lại tiếp tục bắt tay chăm sóc lứa chè chính trong năm cho thấy chu trình sản xuất đang vận hành đều đặn và hiệu quả. Điều này cũng tạo tiền đề cho việc thu hút thêm đầu tư, như kế hoạch xây dựng hai nhà máy chế biến chè mới trong năm 2025. Mường Khương đã xác định rõ mục tiêu đến năm 2030 mở rộng diện tích chè lên 7.200 ha, đồng thời tiếp tục đẩy mạnh chế biến sâu và quảng bá sản phẩm chè ra thị trường quốc tế. Trong chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa, chè đang trở thành “át chủ bài” góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của cả vùng.
Câu chuyện gần 68 tỷ đồng từ vụ chè xuân 2025 không chỉ là con số kinh tế, mà còn là biểu tượng của một hướng đi đúng đắn khi nông nghiệp không chỉ là sinh kế, mà còn là đòn bẩy phát triển. Và Mường Khương, với những đồi chè nối dài theo mây núi, đang viết tiếp câu chuyện thành công ấy bằng niềm tin, sự bền bỉ và tầm nhìn chiến lược.