Huyện Phú Lương, nơi được mệnh danh là “thủ phủ” của những làng nghề chè (LNC) truyền thống, đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt là ngành trồng chè. Trên địa bàn huyện hiện có 45 làng nghề chè, trong đó có 10 LNC truyền thống tập trung tại 4 xã: Vô Tranh, Tức Tranh, Phú Đô và Yên Lạc, với tổng diện tích trồng chè khoảng 2.000ha. Đây là vùng đất không chỉ giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống mà còn không ngừng cải tiến để nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập cho người dân.
Những năm gần đây, nhiều sản phẩm của các làng nghề chè ở huyện Phú Lương đã được vinh danh và trưng bày, giới thiệu tại nhiều sự kiện lớn trong và ngoài huyện. Ảnh: T.L
Trong những năm gần đây, người dân tại các LNC đã tích cực áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào quy trình sản xuất chè. Các phương pháp trồng, chăm sóc chè theo tiêu chuẩn VietGAP và quy trình hữu cơ được ưu tiên hàng đầu. Việc đầu tư vào máy móc, thiết bị hiện đại không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tạo ra các sản phẩm chè có chất lượng cao hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Phú Lương, việc nâng cao giá trị sản phẩm chè là mục tiêu trọng tâm trong chiến lược phát triển nông nghiệp của huyện. Để đạt được điều này, huyện đã phối hợp với các xã trong việc tuyên truyền, khuyến khích người dân chuyển đổi sang trồng các giống chè mới có năng suất, chất lượng cao. Đồng thời, việc tổ chức tập huấn cho người dân về sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP, quy trình hữu cơ cũng được chú trọng. Huyện còn hỗ trợ kinh phí cho các LNC để đầu tư vào máy móc, thiết bị sản xuất, và duy trì nhãn hiệu “Chè Phú Lương” - một thương hiệu đã được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận từ đầu năm 2021.
Sự đầu tư nghiêm túc vào công nghệ và kỹ thuật đã mang lại những kết quả ấn tượng. Tại các LNC, tỷ lệ giống chè mới hiện đã chiếm 70% diện tích, tăng đáng kể so với 50% của năm 2019. Đặc biệt, LNC Trung Thành 2, xã Vô Tranh, đã trở thành mô hình tiêu biểu với 30ha chè được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Người dân tại đây không chỉ sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh mà còn áp dụng quy trình sản xuất khép kín, từ trồng trọt đến chế biến, tạo ra các sản phẩm chè có giá trị kinh tế cao. Thu nhập bình quân của người dân tại làng nghề này đã đạt 70 triệu đồng/người/năm, tăng 20 triệu đồng so với năm 2017.
Một ví dụ khác là LNC Khe Cốc, xã Tức Tranh, nơi 120/143 hộ làm chè đã chuyển sang sản xuất chè theo quy trình hữu cơ. Điều này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe người sản xuất mà còn đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Với diện tích 72ha chè, làng nghề này đang tích cực xây dựng mã số vùng trồng để chuẩn bị cho các bước tiếp theo trong việc mở rộng thị trường.
Hiện tại, huyện Phú Lương đã có trên 1.000ha chè được chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP và 34ha được chứng nhận hữu cơ. Năng suất chè toàn huyện đạt 120 tạ/ha, giá trị thu được dao động từ 310-330 triệu đồng/ha. Tổng doanh thu của các làng nghề ước đạt khoảng 600 tỷ đồng, tăng khoảng 90 tỷ đồng so với năm 2019. Thu nhập bình quân của người dân tại các làng nghề đạt 6 triệu đồng/người/tháng, tăng 1 triệu đồng so với 5 năm trước.
Trong thời gian tới, để các sản phẩm trà của Phú Lương tiếp tục chiếm lĩnh thị trường, huyện sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân trong việc áp dụng các kỹ thuật chăm sóc chè theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ, tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi để mở rộng sản xuất. Đồng thời, các lễ hội vinh danh làng nghề chè sẽ tiếp tục được tổ chức nhằm quảng bá và đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm.
Như vậy, với chiến lược phát triển bài bản và sự nỗ lực không ngừng nghỉ, Phú Lương đang dần khẳng định vị thế của mình trên bản đồ ngành chè Việt Nam, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và gia tăng thu nhập cho người dân.