11 tháng năm nay, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam ước đạt 64 tỷ USD, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm trước và chính thức vượt qua mức kỷ lục đã thiết lập của năm trước. Đáng chú ý, thặng dư thương mại toàn ngành đạt 19,55 tỷ USD, tăng 19%, cho thấy sức bật rõ rệt của khu vực nông nghiệp trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động.
Trong bức tranh tăng trưởng chung, nhóm hàng nông sản ghi nhận diễn biến tích cực với mức tăng mạnh ở nhiều mặt hàng chủ lực như cà phê, rau quả, hạt điều và hạt tiêu. Cà phê tiếp tục dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng khi cả khối lượng và giá trị xuất khẩu đều tăng mạnh, giá xuất khẩu bình quân tăng gần 40% so với cùng kỳ. Xu hướng này phản ánh nhu cầu tiêu thụ cà phê toàn cầu đang phục hồi và mở rộng, đồng thời giá nông sản quốc tế duy trì ở vùng cao.
Nổi bật hơn cả trong nhóm rau quả là mặt hàng sầu riêng, khi xuất khẩu liên tiếp lập những kỷ lục mới. Riêng trong tháng 10, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đạt khoảng 562 triệu USD, tăng gần 200% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 10 tháng, Trung Quốc chiếm tới 94,35% tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam, tương đương hơn 3,14 tỷ USD, khẳng định vị trí thị trường chủ lực gần như tuyệt đối.
Dù vậy, xuất khẩu sầu riêng trong tháng 10 ghi nhận mức giảm hơn 41% về lượng so với tháng trước do yếu tố cuối vụ và việc Trung Quốc siết chặt các tiêu chuẩn kiểm soát nhập khẩu. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu cộng dồn sang thị trường này vẫn tăng gần 14% so với cùng kỳ. Riêng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng tháng 10 đạt hơn 572 triệu USD, cao gấp 2,7 lần so với cùng kỳ năm trước, mức tăng trưởng theo tháng cao nhất trong năm 2025.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, sầu riêng Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng trưởng tốt dù phải đối mặt với nhiều rào cản kỹ thuật từ Trung Quốc, nhờ chất lượng sản phẩm ngày càng cải thiện và lợi thế cạnh tranh về giá. Hiện giá xuất khẩu bình quân của sầu riêng Việt đạt khoảng 3.696 USD/tấn, thấp hơn khoảng 15% so với sầu riêng Thái Lan. Cùng với lợi thế thời gian vận chuyển ngắn, Việt Nam hiện là quốc gia xuất khẩu sầu riêng lớn thứ hai vào Trung Quốc, chỉ sau Thái Lan.
Trước yêu cầu kỹ thuật ngày càng khắt khe từ phía Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp trong nước đã chủ động nâng cấp vùng trồng, đầu tư hệ thống kho lạnh, dây chuyền sơ chế – đóng gói và xây dựng thương hiệu riêng. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã thiết lập quy trình kiểm soát riêng cho mặt hàng sầu riêng, được đánh giá là bước đi quan trọng, tạo tiền lệ tích cực để mở rộng xuất khẩu các mặt hàng nông sản khác sang thị trường này trong thời gian tới.
Không chỉ tập trung vào thị trường Trung Quốc, xuất khẩu sầu riêng sang một số thị trường khác cũng ghi nhận tín hiệu tích cực. Hong Kong tăng gần 89%, đạt hơn 45 triệu USD và tiếp tục đóng vai trò là cửa ngõ trung chuyển quan trọng. Papua New Guinea và Malaysia tăng trưởng đột biến dù quy mô còn nhỏ. Các thị trường có tiêu chuẩn cao như Nhật Bản và Canada cũng duy trì mức tăng trưởng hai chữ số, mở ra dư địa đa dạng hóa thị trường trong trung và dài hạn.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ảnh hưởng đến các vùng trồng tại Thái Lan, nguồn cung sầu riêng từ quốc gia này bị gián đoạn, sầu riêng Việt Nam đang nắm giữ lợi thế cạnh tranh lớn hơn trên thị trường khu vực. Giá sầu riêng trong nước năm nay đã tăng khoảng 30 – 50%, chủ yếu nhờ hoạt động thông quan xuất khẩu trở lại ổn định và nguồn cung suy giảm do vụ nghịch. Khi vùng trồng Tây Nguyên đã gần như hết mùa, thị trường hiện nay chủ yếu dựa vào nguồn cung từ miền Tây, góp phần đẩy giá tăng mạnh.
Với đà tăng trưởng hiện tại, sầu riêng đang từng bước khẳng định vị thế là một trong những mặt hàng nông sản chiến lược của Việt Nam, không chỉ đóng vai trò quan trọng về kim ngạch xuất khẩu mà còn góp phần nâng cao giá trị thương hiệu nông sản Việt trên thị trường quốc tế.