Theo Công điện 124, do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc thừa ủy quyền ký, hoạt động thanh toán bằng tiền mặt thời gian gần đây có dấu hiệu gia tăng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế, lãng phí nguồn lực và có nguy cơ bị lợi dụng để trốn thuế, rửa tiền cùng các hoạt động vi phạm pháp luật khác.
Để chấn chỉnh tình trạng này, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp. Mục tiêu cuối cùng là tiết kiệm nguồn lực, đồng thời phòng chống hiệu quả thất thu thuế và các loại tội phạm tài chính.
Ảnh minh họa - IT
Công điện nêu rõ trách nhiệm cụ thể cho từng bộ, ngành: Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động thanh toán ngân sách nhà nước, việc thu, nộp thuế và tuân thủ các quy định về hóa đơn, chứng từ trong mua bán, giao dịch hàng hóa, dịch vụ. Đặc biệt, Bộ Tài chính phải kịp thời xử lý nghiêm các tổ chức, đơn vị, cá nhân cố tình thanh toán bằng tiền mặt để trốn thuế và vi phạm pháp luật.
Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, phòng chống rửa tiền trong hoạt động ngân hàng. Cơ quan này cần kịp thời cảnh báo, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi rửa tiền, thanh toán không đúng quy định. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước được yêu cầu tổng kết Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2021-2025, báo cáo Thủ tướng trước ngày 1/12/2025, đề xuất phương án tiếp tục thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Cơ quan này cũng phải tiếp tục phát triển hạ tầng thanh toán, công nghệ và chỉ đạo các tổ chức tín dụng cung cấp sản phẩm, dịch vụ tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho khách hàng thanh toán an toàn, nhanh chóng.
Trong thời gian qua, đã xuất hiện tình trạng một số cửa hàng, shop bán hàng online từ chối thanh toán chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt. Đây được các cơ quan chức năng đánh giá là hành vi nhằm né thuế, đặc biệt sau khi Nghị định 70 có hiệu lực, yêu cầu các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm thuộc một số ngành nghề (ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí...) phải sử dụng hóa đơn điện tử qua máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.
Theo Luật Quản lý thuế 2019, hành vi trốn thuế có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, các cơ quan chức năng khuyến cáo mạnh mẽ các hộ kinh doanh cần nghiêm túc chấp hành quy định pháp luật để tránh "vô tình vi phạm pháp luật, vướng vào vòng lao lý".
Chỉ đạo quyết liệt từ Thủ tướng cho thấy sự kiên quyết của Chính phủ trong việc đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, minh bạch hóa các giao dịch kinh tế và đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế, góp phần xây dựng một nền kinh tế số phát triển và bền vững.
Bùi Quốc Dũng