Nhắc đến Hà Giang là nhắc đến những cung đường đèo quanh co, cảnh đẹp của núi rừng và loại chè Hà Giang đã trở thành thương hiệu không thể không kể đến. Tỉnh Hà Giang có độ cao trung bình trên 2.000m, quanh năm có mây mù bao phủ, sự chênh lệnh nhiệt độ giữa ngày và đêm khá lớn. Chính sự thú vị của khí hậu nơi đây đã góp phần tạo nên một loại trà có hương vị thanh mát và hậu vị ngọt ngào. Trong vài năm trở lại đây, trà Shan tuyết nổi lên như một hiện tượng và được những người sành trà tìm kiếm bởi chất lượng và sự tinh tế trong hương vị.
Trà Shan Tuyết là giống chè cổ thụ mọc trên những dãy núi cao, lá chè, búp chè được phủ một lớp nhung trắng như tuyết, đây là đặc điểm mà những giống chè trồng ở các vùng trung du và đồng bằng không thể có được. Trà Shan tuyết sinh trưởng, phát triển hoàn toàn tự nhiên, dọc theo dãy núi Tây Côn Lĩnh và phân bố tập trung ở 5 huyện: Hoàng Su Phì, Xín Mần, Bắc Quang, Quang Bình, Vị Xuyên và thành phố Hà Giang.
Do nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa nhưng mang đặc điểm của khí hậu á nhiệt đới, mùa đông lạnh kéo dài và sinh trưởng ở độ cao từ 600 đến trên 1.500 m so với mực nước biển, quanh năm sương mù bao phủ đã tạo nên sản phẩm chè Shan tuyết độc đáo với chất lượng tốt, hương vị đặc trưng và mang tính đặc thù (thơm, ngon, sạch).
Điểm đặc trưng dễ nhận thấy nhất của trà Shan Tuyết chính là màu trắng như tuyết của sợi trà. Nếu bạn nhìn kỹ sẽ thấy màu trắng ấy được tạo ra bởi những sợi lông tơ nhỏ li ti bám dầy quanh búp trà. Bản thân búp trà tươi khi còn ở trên cây đã được bao phủ bởi lớp lông trắng bạc này. Đó là cơ chế tự bảo vệ của búp trà để chống chọi với sự khắc nghiệt của thiên nhiên.
Cây trà cổ thụ hàng trăm năm tuổi phải tự mình cắm sâu rễ vào lòng đất để hút chất dinh dưỡng nuôi cây, và phải chống chọi với cái lạnh, với mây mù bao phủ quanh năm. Búp trà đã đẹp thế nhưng để giữ nguyên được những sợi lông tơ trắng tinh này sau quá trình chế biến lại là cả một thách thức mà không phải người làm trà nào cũng làm được.
Chè shan tuyết Hà Giang được xem là một trong những vùng chè cổ thụ lâu đời bậc nhất Việt Nam với bạt ngàn những cây chè quý hiếm.
Nằm trong khuôn khổ các hoạt động gắn với sự kiện Hội nghị Văn hóa và Lễ hội hoa Tam giác mạch lần thứ IX năm 2023, hội thi sản phẩm trà Shan tuyết được tổ chức vào sáng 26/10 tại thành phố Hà Giang. Sản phẩm trà Shan trong hội thi được lựa chọn từ 5 loại trà (trà xanh, bạch trà, hồng trà, trà vàng và trà Phổ nhĩ) với 92 mẫu sản phẩm từ 20 đơn vị HTX, doanh nghiệp sản xuất và chế biến chè trên địa bàn tỉnh Hà Giang.
Ông Đỗ Tấn Sơn - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Giang thông tin, năm nay, toàn tỉnh có 20 đội gồm 92 mẫu chè tham gia hội thi sản phẩm trà này. Theo chúng tôi đánh giá, chất lượng mẫu mã của các đội tham gia lần này tương đối tốt, khá đồng đều, đảm bảo đúng quy định chung mà ban giám khảo đề ra. Bên cạnh đó, sự chuẩn bị tỉ mỉ cận thận của các đội thể hiện ở phẩm chè dự thi là một điểm cộng lớn. Mặc dù chưa có sản phẩm nổi trội nhất nhưng chất lượng đồng đều, tôi đánh giá cao về tinh thần tham gia, công tác chuẩn bị cũng như chất lượng và mẫu mã sản phẩm. Trên cơ sở cuộc thi này, hi vọng các doanh nghiệp, HTX chế biến chè sẽ tích cực, nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm để quảng bá rộng rãi hơn nữa sản phẩm trà Shan tuyết đặc sản Hà Giang.
Chia sẻ về tiêu chí đánh giá những phẩm trà chất lượng, bà Nguyễn Thị Ánh Hồng - Phó Trưởng ban tổ chức Hội thi chia sẻ, có 5 tiêu chí đánh giá sản phẩm trà Shan ngon: Ngoại hình cánh trà phải đồng đều, không bị lẫn loại; thứ hai là màu sắc cánh chè phải đẹp, hương khô phải rõ ràng; sau đó đến màu nước rồi hương vị trà và cuối cùng bã trà thế nào. Cả 5 yếu tố đều quan trọng, tất nhiên yếu tố quan trọng nhất được đánh giá là vị trà. Tuy nhiên với xu hướng ẩm thực hiện tại người tiêu dùng thường đánh giá chất lượng bao gồm cả hương thơm, mùi vị, hậu vị và mẫu mã. Vậy nên đa phần các tiêu chí Ban giám khảo đưa ra đều là những tiêu chí quan trọng.
Hội thi trà Shan tuyết được tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá, gìn giữ những nét đẹp của văn hóa thưởng trà cũng như tìm kiếm, tôn vinh các nghệ nhân pha chế có kiến thức, kỹ năng đủ điều kiện tham gia các cuộc thi pha chế trà trong nước và quốc tế. Đồng thời, đưa các sản phẩm trà Shan tuyết Hà Giang đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, Hội thi là nơi giao lưu bổ ích, thu hút được đông đảo người sản xuất, người tiêu dùng, doanh nghiệp, HTX; đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến, tiêu thụ sản phẩm chè Shan tuyết Hà Giang.
Một số hình ảnh khác tại sự kiện