Trong bối cảnh sữa yến mạch đang có dấu hiệu chững lại sau một thời gian thống trị, các loại đồ uống có thành phần từ gạo đang nổi lên như một xu hướng mới đầy tiềm năng của thế giới đồ uống có nguồn gốc từ thực vật, báo hiệu một "chương mới" đầy sáng tạo cho loại ngũ cốc cổ xưa này.
Cách mạng gạo trong ngành F&B: Từ hạt ngũ cốc bình dị đến nguyên liệu cao cấp
Sự sáng tạo trong việc ứng dụng gạo vào ngành đồ uống không chỉ dừng lại ở các sản phẩm sữa gạo đơn thuần. Thị trường đang chứng kiến một sự bùng nổ của các món thức uống từ gạo vừa đa dạng, vừa vô cùng ngon miệng. Hãy thử tưởng tượng về những ly đá xay nhuyễn mịn màng, được kết hợp với những hạt cơm dẻo thơm và các loại trái cây tươi, hay những cốc trà gạo mang hương vị vải thanh mát, hoặc những ly sinh tố gạo ướp hương hoa mộc thanh tao. Tất cả đều đang mang đến những trải nghiệm ẩm thực hoàn toàn mới, tròn vị và đầy hấp dẫn. Các thương hiệu đồ uống sáng tạo hàng đầu tại Trung Quốc như HeyTea, LeLeCha và ChaShan đang dẫn đầu xu hướng này, biến gạo trở thành một nguyên liệu đặc trưng và nâng tầm những hạt ngũ cốc bình dị thành những công thức pha chế cao cấp.
Cuộc "cách mạng gạo" này cũng đang lan tỏa mạnh mẽ trong ngành trà sữa. Từ cuối năm 2023, các thương hiệu trà sữa tươi lớn bao gồm CoCo và Yh. Tang đã đồng loạt tung ra thị trường các dòng sản phẩm trà sữa gạo. Ngay cả thương hiệu con của "ông lớn" sữa yến mạch Oatly cũng đã cho ra mắt một loại đồ uống protein được làm từ gạo. Không chỉ sử dụng sữa gạo làm nguyên liệu chính, các thương hiệu như Naixue còn đi xa hơn bằng cách sáng tạo ra món pudding sữa gạo để làm topping, hoặc thêm trực tiếp vào các sản phẩm trà sữa tươi của mình. Cuộc "cách mạng" này còn chưa dừng lại ở đó. Các chuỗi cửa hàng sữa chua cũng đang nhanh chóng tham gia vào cuộc chơi với việc giới thiệu những tô xôi dẻo thơm ăn cùng với sữa chua bổ dưỡng, một biến thể đầy ngẫu hứng và sáng tạo của món xôi xoài nổi tiếng của Thái Lan. Ngay cả những "ông lớn" trong ngành kem cũng đã tung ra những chiếc bánh mochi được làm từ gạo Wuchang đầy hấp dẫn. Đây có vẻ không phải là một trào lưu nhất thời, mà là một minh chứng rõ nét cho thấy các nguyên liệu truyền thống hoàn toàn có thể truyền cảm hứng một cách đầy thú vị trong một bối cảnh ẩm thực và đồ uống không ngừng phát triển.
Sữa gạo: Ngôi sao mới trên bản đồ đồ uống thực vật toàn cầu
Theo ước tính của Mordor Intelligence, thị trường sữa gạo toàn cầu đã đạt quy mô 260 triệu đô la Mỹ vào năm 2023 và được dự kiến sẽ đạt 340 triệu đô la Mỹ vào năm 2028. Trong khi đó, một báo cáo khác của Future Market Insights lại đưa ra một con số còn ấn tượng hơn, ước tính quy mô thị trường sữa gạo vào năm 2025 sẽ đạt 704,43 triệu đô la Mỹ và sẽ tiếp tục tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm khoảng 5,8% cho đến năm 2035. Dù các con số có sự khác biệt, nhưng chúng đều cho thấy một xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững. Sữa gạo có một hương thơm dịu nhẹ và một vị ngọt tự nhiên, rất dễ uống. Nó cũng có một độ sánh hơi loãng, rất thích hợp để sử dụng trong các món sinh tố, các món tráng miệng và các loại ngũ cốc ăn sáng.
Gạo là một loại lương thực chính trong đời sống hàng ngày của nhiều quốc gia châu Á. Do đó, sữa gạo, với hương vị tự nhiên, gần gũi và lành mạnh, có một sức hấp dẫn đặc biệt đối với những người tiêu dùng trẻ tuổi, những người quan tâm đến sức khỏe và có khẩu vị quen thuộc với hương vị của gạo. Các thương hiệu đồ uống hiện nay cũng đang tập trung quảng bá sữa gạo như một sản phẩm có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, khẳng định rằng nó có thể giúp xoa dịu cơ thể và tinh thần. Những tuyên bố phổ biến có thể kể đến như "sữa gạo nuôi dưỡng dạ dày vào buổi sáng" của Cotti Coffee, hay "gạo tốt sẽ tạo ra sữa tốt, nuôi dưỡng dạ dày của người phương Đông" của YH-Tang, và "một ngụm sữa gạo có thể làm ấm lòng".
Xu hướng bùng nổ từ sức khỏe, môi trường và người tiêu dùng thế hệ mới
Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng trên toàn cầu đang đưa các loại sữa có nguồn gốc từ thực vật và các sản phẩm thay thế trở thành một trào lưu vô cùng mạnh mẽ. Từ Mỹ, châu Âu đến châu Á, ngày càng có nhiều người tiêu dùng lựa chọn các loại sữa như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch hay sữa gạo thay vì sữa bò truyền thống. Lý do cho sự thay đổi này không chỉ đến từ sự quan tâm ngày càng tăng đối với sức khỏe – chẳng hạn như mong muốn giảm lượng cholesterol, tránh lactose, hay kiểm soát cân nặng – mà nó còn gắn liền với các yếu tố về môi trường và đạo đức trong chăn nuôi. Đối với người tiêu dùng trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, việc sử dụng sữa thực vật được xem là một lựa chọn "thời thượng", vừa tốt cho sức khỏe, vừa thể hiện được trách nhiệm xã hội của bản thân.
Ngoài ra, số lượng người theo chủ nghĩa thuần chay trên thế giới cũng đang gia tăng. Những người tiêu dùng thuần chay hoàn toàn phụ thuộc vào các sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật để có thể bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết, do đó, nhu cầu về các sản phẩm đồ uống thực vật và sữa thực vật cũng đang ngày càng tăng lên. Tình trạng không dung nạp lactose cũng trở thành một động lực chính thúc đẩy người tiêu dùng tìm đến các sản phẩm thay thế này.
Những thách thức phía sau xu hướng: Từ hàm lượng calo đến giá trị cảm nhận
Mặc dù có nhiều tiềm năng, sữa gạo vẫn phải đối mặt với một số thách thức và mối lo ngại từ phía người tiêu dùng. Một trong những vấn đề lớn nhất là hàm lượng carbohydrate tương đối cao của nó. Sữa gạo chứa lượng carbohydrate cao gần gấp đôi so với sữa bò, bao gồm khoảng 10 gram đường trong mỗi khẩu phần, và có chỉ số đường huyết cao gấp đôi. Điều này khiến cho sữa gạo chắc chắn không phải là một lựa chọn phù hợp đối với những người đang mắc bệnh tiểu đường, có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, hoặc những người khác đang cố gắng hạn chế lượng carbohydrate nạp vào cơ thể.
Một thách thức khác nằm ở việc truyền tải giá trị cảm nhận của sản phẩm. Bởi vì gạo là một sản phẩm quá phổ biến và bình dân ở các nước phương Đông từ lâu đời, việc thuyết phục người tiêu dùng chi trả một mức giá cao hơn cho các sản phẩm được làm từ gạo là một điều không hề dễ dàng. Để giải quyết bài toán này, các thương hiệu hiện đang nỗ lực cải tiến bao bì một cách sang trọng, hiện đại hơn và lựa chọn sử dụng các loại nguyên liệu gạo chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng để có thể nâng cao giá trị cảm nhận của các sản phẩm sữa gạo.
Phân khúc thị trường sữa gạo hiện được chia thành hai loại chính là hữu cơ và thông thường. Trong đó, phân khúc hữu cơ đang chiếm ưu thế và được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, với tổng sản lượng dự kiến đạt gần 88.000 tấn vào năm 2033, theo Market Research Future. Các sản phẩm thực phẩm và đồ uống hữu cơ, không biến đổi gen đang nhanh chóng được ưa chuộng trên toàn thế giới, và xu hướng này đã tác động một cách tích cực đến nhu cầu về sữa gạo hữu cơ.
"Cuộc cách mạng gạo" là một ví dụ điển hình cho thấy các nguyên liệu truyền thống, quen thuộc hoàn toàn có thể được sáng tạo và làm mới để có thể đáp ứng được những nhu cầu của một thế hệ người tiêu dùng hiện đại, những người quan tâm đến sức khỏe và luôn tìm kiếm những trải nghiệm mới. Mặc dù còn phải đối mặt với những thách thức nhất định, tiềm năng của gạo trong ngành công nghiệp đồ uống và tráng miệng vẫn còn rất lớn, hứa hẹn sẽ mở ra một chương mới đầy thú vị cho loại ngũ cốc cổ xưa và gần gũi này.
Bảo An