Đánh thức tiềm năng của "Gã khổng lồ" Bắc Phi
Algeria không phải là một cái tên xa lạ trong quan hệ ngoại giao, nhưng trên bản đồ đầu tư của doanh nghiệp Việt, quốc gia này vẫn còn là một miền đất hứa chưa được khai phá xứng tầm. Là nền kinh tế lớn thứ ba tại lục địa đen, chỉ xếp sau hai cường quốc là Nam Phi và Ai Cập, Algeria sở hữu những con số biết nói đầy sức thuyết phục.
Theo số liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) năm 2024, quốc gia này đang duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng 3,8% bất chấp những biến động của kinh tế toàn cầu. Sức mạnh của Algeria nằm sâu trong lòng đất với vị thế là cường quốc năng lượng, đứng thứ 16 thế giới về sản lượng dầu thô, thứ 9 về xuất khẩu dầu và giữ vị trí thứ 4 toàn cầu về xuất khẩu khí đốt. Tuy nhiên, mối quan hệ kinh tế song phương hiện tại, dù đã có những điểm sáng như liên doanh dầu khí Bir Seba, vẫn được đánh giá là chưa tương xứng với tiềm năng khổng lồ đó. Dự án Bir Seba, "đứa con chung" của PVEP (thuộc Petrovietnam), Công ty Dầu khí Quốc gia Algeria và đối tác Thái Lan, dù đã khai thác vượt mốc 55 triệu thùng dầu và trở thành biểu tượng của sự hợp tác thành công, nhưng đó mới chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. Dư địa hợp tác còn rất lớn và đang chờ đợi những bàn tay khối óc của doanh nghiệp Việt Nam đến để cùng khai thác và phát triển.
Từ thế mạnh nông nghiệp đến giấc mơ công nghệ cao
Điểm nhấn đặc sắc nhất trong bài phát biểu của Thủ tướng chính là sự so sánh đầy hình tượng về phạm vi đầu tư: "từ trồng chè đến sản xuất chip". Câu nói này đã gói gọn toàn bộ chiến lược đa dạng hóa danh mục đầu tư của Việt Nam. Ở cực thứ nhất là nông nghiệp, lĩnh vực mà Việt Nam sở hữu bề dày kinh nghiệm và kỹ thuật canh tác hàng đầu thế giới. Algeria, với điều kiện tự nhiên đặc thù, hoàn toàn có thể trở thành một "cánh đồng" mới cho các doanh nghiệp Việt. Thủ tướng chỉ rõ rằng, chúng ta có thể mang giống lúa, giống chè, kỹ thuật nuôi trồng thủy sản và công nghệ chế biến sang đặt nền móng tại đây. Việc đầu tư canh tác chè hay lúa gạo ngay tại Algeria không chỉ giúp tận dụng nguồn tài nguyên đất đai rộng lớn mà còn giải quyết bài toán logistic và thuế quan khi xuất khẩu sang các thị trường lân cận.
Ở cực thứ hai của dải quang phổ đầu tư là lĩnh vực công nghệ cao, một bước đi táo bạo nhưng hoàn toàn khả thi. Thủ tướng đã trực tiếp gợi ý cho Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) về khả năng liên kết với các đối tác địa phương để sản xuất thiết bị 5G, 6G ngay tại Algeria. Không dừng lại ở viễn thông, tầm nhìn còn vươn tới việc sản xuất chip bán dẫn và các thiết bị hàng không vũ trụ. Đây là minh chứng cho thấy Việt Nam không còn chỉ tự định vị mình là quốc gia xuất khẩu nông sản thô, mà đang vươn lên trở thành đối tác cung cấp giải pháp công nghệ cao. Bên cạnh đó, lĩnh vực năng lượng tiếp tục là trụ cột không thể thay thế. Ngoài việc mở rộng khai thác và lọc hóa dầu truyền thống, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp như Petrovietnam dấn thân vào mảng năng lượng tái tạo. Với lợi thế về nắng và gió của vùng Bắc Phi, điện mặt trời và điện gió là những mỏ vàng vô tận cần được khai thác để phục vụ nhu cầu chuyển đổi xanh toàn cầu.
Algeria - Cánh cửa chiến lược vào châu Âu và Trung Đông
Chiến lược đầu tư vào Algeria không chỉ nhắm đến thị trường nội địa của quốc gia này, mà còn là một nước cờ địa chính trị khôn ngoan để vươn ra thế giới. Algeria sở hữu vị trí địa lý đắc địa, là cửa ngõ kết nối giữa châu Phi, châu Âu và khu vực Trung Đông. Khi các doanh nghiệp Việt Nam thiết lập cơ sở sản xuất tại đây, dù là nhà máy chế biến chè hay xưởng sản xuất thiết bị công nghệ, hàng hóa làm ra sẽ có thể thâm nhập vào các thị trường khó tính như Liên minh châu Âu (EU) với chi phí vận chuyển thấp hơn và hưởng các ưu đãi thuế quan mà Việt Nam khó có được khi xuất khẩu trực tiếp từ trong nước. Đây là con đường tắt để hàng hóa Việt Nam, dưới danh nghĩa sản xuất tại Algeria, có thể hiện diện rộng rãi hơn trên bản đồ thương mại quốc tế. Việc đưa công nghệ, vốn và con người sang Algeria không chỉ là xuất khẩu đầu tư, mà là mở rộng biên giới kinh tế quốc gia, tạo ra chuỗi giá trị toàn cầu mà doanh nghiệp Việt Nam đóng vai trò làm chủ.
Xuyên suốt bài phát biểu và lời kêu gọi của Thủ tướng là triết lý ngoại giao kinh tế chân thành và bền vững: "Lợi ích của Algeria là lợi ích của Việt Nam, thành quả của Algeria là thành quả của Việt Nam". Đây không phải là cuộc chơi thắng-thua, mà là sự hợp tác cùng thắng (win-win). Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi, nhưng yếu tố quyết định nằm ở sự "dấn thân" của cộng đồng doanh nghiệp. Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp, cả khu vực nhà nước và tư nhân, phải "mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn và sáng tạo hơn". Đã đến lúc các tập đoàn lớn của Việt Nam không chỉ nhìn thấy rủi ro mà phải nhìn thấy cơ hội trong thách thức, mạnh dạn giao việc, đặt hàng và mở rộng quy mô. Từ những nương chè xanh ngát đến những dây chuyền sản xuất chip hiện đại, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để ghi dấu ấn đậm nét tại thị trường Bắc Phi, biến mối quan hệ hữu nghị truyền thống thành những con số tăng trưởng kinh tế thực tế, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của cả hai dân tộc. Cuộc viễn chinh kinh tế này, với sự dẫn dắt của Chính phủ và sự năng động của doanh nghiệp, hứa hẹn sẽ mở ra một chương mới rực rỡ trong quan hệ Việt Nam - Algeria.
Bảo An