Đặt mục tiêu vượt 1,2 tỷ USD trong năm 2025, ngành dừa đang bước vào giai đoạn bứt phá với sự hậu thuẫn của công nghệ, chế biến sâu và chuỗi cung ứng bền vững.
Việt Nam – điểm sáng mới trên bản đồ dừa thế giới
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cả nước hiện có hơn 200.000 hecta diện tích trồng dừa, sản lượng thu hoạch khoảng 2,28 triệu tấn mỗi năm. Nhờ quy mô sản xuất này, Việt Nam đang đứng thứ 4 tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương và thứ 5 trên toàn thế giới về xuất khẩu dừa.
Hiệp hội Dừa Việt Nam cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành dừa đã đạt kim ngạch xuất khẩu 489 triệu USD. Riêng dừa nguyên trái (khô và tươi) mang về 216 triệu USD, tăng tới 40% so với cùng kỳ năm 2024. Trước đó, năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu dừa đạt 1,089 tỷ USD. Với đà tăng trưởng này, mục tiêu 1,2 tỷ USD trong năm 2025 hoàn toàn khả thi.
Không chỉ là cây trồng truyền thống, dừa ngày càng khẳng định vị thế “sản vật tỷ USD” của Việt Nam trong bức tranh nông sản toàn cầu.
Đánh thức giá trị “vàng” của trái dừa
Dừa hiện được xuất khẩu tới 179 quốc gia, trong đó châu Á chiếm hơn 80% sản lượng, dẫn đầu là Philippines, Indonesia, Malaysia. Nước dừa đặc biệt được ưa chuộng nhờ giá trị dinh dưỡng cao, giàu Kali, Magie, Canxi… Được ví như “nước thần”, nước dừa hỗ trợ tiêu hóa, điều hòa huyết áp, cải thiện tim mạch, tăng cường miễn dịch, làm đẹp da và tóc.
Nhờ loạt lợi ích “vàng” này, dừa và các sản phẩm từ dừa đã chinh phục người tiêu dùng tại 225 quốc gia, tạo ra nguồn cầu ổn định và lâu dài. Đây chính là lợi thế để ngành dừa Việt Nam không chỉ tăng sản lượng mà còn nâng giá trị gia tăng, thay vì chỉ dừng lại ở xuất khẩu thô.
Công nghệ – chế biến sâu – chuỗi cung ứng: Ba trụ cột bứt phá
1. Áp dụng công nghệ, minh bạch nguồn gốc: Định hướng đến năm 2030, diện tích dừa cả nước sẽ tăng lên 210.000 hecta, trong đó 30% đạt chuẩn GAP (Thực hành Nông nghiệp Tốt) và 30% có mã số vùng trồng. Hai mục tiêu này giúp nâng cao chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và tăng uy tín của dừa Việt trên thị trường quốc tế.
Để đạt chuẩn, nông dân và doanh nghiệp cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo trong toàn bộ chuỗi sản xuất – từ trồng trọt, thu hoạch đến bảo quản, vận chuyển.
2. Chế biến sâu để tăng giá trị: Thực tế cho thấy, giá trị của trái dừa chỉ thực sự được nâng cao khi đi qua chế biến sâu. Từ một quả dừa, có thể tạo ra hàng chục sản phẩm giá trị như dầu dừa, nước dừa đóng lon, nước cốt dừa, bột dừa, than gáo dừa…
Nhiều doanh nghiệp Việt đã và đang đi đầu trong lĩnh vực này, tiêu biểu như Công ty TNHH Vina T&T Group, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Bến Tre (Betrimex), Công ty TNHH GC Food… Trong đó, Betrimex được xem là hình mẫu thành công khi mang trái dừa Việt ra hơn 70 quốc gia.
“Trái tim công nghệ” trong chuỗi chế biến sâu của Betrimex chính là dây chuyền Tetra Pak (Thụy Điển) và công nghệ tiệt trùng UHT hiện đại. UHT cho phép tiệt trùng nước dừa ở 140-144°C trong 2-4 giây bằng hơi nóng, sau đó làm lạnh nhanh, giúp sản phẩm giữ trọn hương vị tự nhiên, không cần chất bảo quản và có hạn sử dụng tới 12 tháng. Công nghệ này còn tiết kiệm khoảng 35% năng lượng điện.
Nhờ đó, các sản phẩm của Betrimex đáp ứng hàng loạt chứng chỉ quốc tế như FDA, HALAL, EU Organic, USDA-NOP, FSSC 22000… và được hàng triệu người tiêu dùng tin tưởng.
3. Liên kết chuỗi cung ứng bền vững: Không để doanh nghiệp đơn độc, tháng 7/2025, Hiệp hội Dừa Việt Nam phối hợp với Agribank triển khai chương trình “Xây dựng chuỗi cung ứng nguyên liệu dừa”.
Giai đoạn thí điểm diễn ra từ tháng 9 – 12/2025 tại Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ với sự tham gia của khoảng 2.700 hộ dân, 90 doanh nghiệp và hợp tác xã. Đến tháng 1/2026, mô hình sẽ được nhân rộng ra 16 tỉnh thành có diện tích trồng dừa, góp phần ổn định vùng nguyên liệu, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững ngành dừa.
Nếu ba trụ cột công nghệ, chế biến sâu và liên kết chuỗi được triển khai đồng bộ, ngành dừa Việt không chỉ đạt mục tiêu 1,2 tỷ USD trong năm 2025, mà còn có cơ hội vươn lên nhóm 3 quốc gia xuất khẩu dừa lớn nhất thế giới trong thập kỷ tới.
Từ một loại cây gắn bó lâu đời với đời sống người dân vùng duyên hải và đồng bằng, dừa đang thực sự “lột xác” để trở thành biểu tượng mới của nông sản Việt trên bản đồ toàn cầu.
Bùi Quốc Dũng