Epigallocatechin gallate (EGCG) trong trà xanh: Hoạt chất chống oxy hóa và điều trị viêm

Trà xanh là một trong những thức uống lâu đời và quen thuộc từ hàng ngàn năm qua, hợp chất EGCG đã giúp trà xanh trở thành vua của các loại trà. Trong đó EGCG nổi tiếng với tác dụng chống viêm, chống oxy hóa.

Theo tạp chí khoa học Biochemical Pharmacology, EGCG là viết tắt của epigallocatechin gallate tồn tại nhiều trong lá trà, nhờ hợp chất EGCG mà trà xanh được coi là chất chống oxy hóa hữu hiệu nhất hiện nay, cao gấp 100 lần so với vitamin C, gấp 25 lần so với vitamin E, tạo ra những công dụng to lớn cho sức khỏe mà không một loại trà nào có được.

Ảnh minh họa (nguồn Internet)
Ảnh minh họa (nguồn Internet)

Cơ chế chống viêm và chống oxy hóa của EGCG

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Dinh dưỡng tại Đại học Cambridge năm 2023 cho thấy EGCG có khả năng ức chế các yếu tố tiền viêm quan trọng như TNF-α và IL-6, vốn là các cytokine đóng vai trò trung tâm trong phản ứng viêm của cơ thể​. Những yếu tố này thường xuất hiện với mức cao trong các bệnh viêm mãn tính như viêm khớp dạng thấp, bệnh tim mạch và béo phì.

Một nghiên cứu từ khác từ Đại học Iowa đã thử nghiệm trên chuột với sự can thiệp của lipopolysaccharide (LPS) - một chất gây viêm phổ biến. Kết quả cho thấy, việc bổ sung EGCG giúp giảm đáng kể mức độ viêm ở nhóm được điều trị so với nhóm không nhận EGCG. Điều này cho thấy EGCG không chỉ có khả năng giảm viêm mà còn bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do viêm mãn tính.

Không chỉ có tác dụng chống viêm, EGCG còn được biết đến là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng trung hòa các gốc tự do gây hại trong cơ thể. Các gốc tự do này làm tổn thương tế bào và gây ra stress oxy hóa, dẫn đến nhiều bệnh lý mãn tính như ung thư, bệnh thoái hóa thần kinh và tiểu đường. Nghiên cứu chỉ ra rằng EGCG có thể làm giảm stress oxy hóa bằng cách kích hoạt các enzym chống oxy hóa nội sinh, chẳng hạn như catalase và superoxide dismutase (SOD)​.

EGCG và bệnh viêm khớp

EGCG giúp cải thiện viêm khớp dạng thấp và các bệnh về xương khớp. Ảnh minh họa (nguồn Internet)
EGCG giúp cải thiện viêm khớp dạng thấp và các bệnh về xương khớp. Ảnh minh họa (nguồn Internet)

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tiềm năng của EGCG trong điều trị viêm khớp dạng thấp và các bệnh về xương khớp. Nó không chỉ giúp ức chế các enzym phân hủy collagen trong sụn khớp mà còn cải thiện mật độ xương, giúp giảm nguy cơ loãng xương ở người cao tuổi. Một nghiên cứu lâm sàng tiến hành trên 50 bệnh nhân viêm khớp được công bố vào năm 2023 đã cho thấy rằng, sau khi dùng 400 mg EGCG mỗi ngày trong 12 tuần, các bệnh nhân báo cáo giảm đáng kể tình trạng đau và cứng khớp vào buổi sáng so với nhóm giả dược​.

EGCG và các bệnh mãn tính liên quan đến viêm nhiễm

Ngoài viêm khớp, EGCG còn được nghiên cứu trong mối liên hệ với bệnh tim mạch và béo phì. Stress oxy hóa và viêm nhiễm là hai yếu tố quan trọng dẫn đến sự phát triển của xơ vữa động mạch. EGCG giúp ngăn ngừa tổn thương thành mạch máu và cải thiện chức năng nội mô, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch​.

Các nhà khoa học Nhật Bản cho biết, uống trà xanh đều đặn mỗi ngày giúp tỷ lệ tử vong vì bệnh tim mạch giảm đi rõ rệt. Nếu uống hơn 10 ly trà xanh mỗi ngày sẽ giảm được 20% nguy cơ tử vong vì bệnh tim mạch. Uống hơn 4 ly mỗi ngày sẽ giảm được 2/3 nguy cơ đột quỵ.

Nghiên cứu của Deaconess Medical Center ở Boston (Mỹ) cho thấy tỉ lệ người mắc bệnh tim mạch sống thọ hơn tăng lên 44% cho những người uống trên 4 ly trà mỗi ngày, còn nếu uống ít hơn, thì tỉ lệ chỉ đạt tối đa là 28%.

Ngoài ra, trong lĩnh vực điều trị béo phì, EGCG đã được chứng minh là có khả năng điều chỉnh sự trao đổi chất lipid và giảm mức độ viêm ở các mô mỡ​. Điều này đặc biệt hữu ích vì viêm mãn tính ở các mô mỡ là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh chuyển hóa, bao gồm tiểu đường tuýp 2.

Mặc dù EGCG có nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng quá liều có thể dẫn đến một số tác dụng phụ, bao gồm tổn thương gan. Một số báo cáo y khoa cho thấy việc sử dụng các sản phẩm bổ sung EGCG ở liều cao có thể gây độc cho gan, đặc biệt khi dùng trong thời gian dài mà không có sự giám sát y tế​. Do đó, cần tuân thủ liều lượng khuyến cáo và ưu tiên bổ sung EGCG qua thực phẩm tự nhiên như trà xanh.

Phương Linh

Từ khóa: