Lãi suất vay mua nhà “xuống đáy” nhưng nhu cầu vay vốn chưa tăng

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trong nửa đầu năm nay, tín dụng kinh doanh bất động sản tăng hơn 10%, trong khi tín dụng vay mua nhà tiêu dùng chỉ tăng hơn 1%.

Diễn biến này phần nào được phản ánh qua sự ảm đạm trong cho vay bất động sản của các nhà băng. Theo đó, tín dụng phân khúc này tăng thấp dù nhiều chương trình ưu đãi lãi suất được ngân hàng tung ra.

Ở nhóm Big4, Agribank áp dụng cho kỳ hạn lãi suất 6%/năm cố định 6 tháng đầu, 6,5%/năm cố định 12 tháng đầu (khoản vay tối thiểu 3 năm), 7%/năm cố định 24 tháng đầu (khoản vay tối thiểu 5 năm) cho những khoản vay trung và dài hạn phục vụ mục đích mua nhà, nhu cầu đời sống và kinh doanh bất động sản.

Ngoài ra, ngân hàng này còn có chương trình ưu đãi lãi suất cho vay ngắn hạn đối với khách hàng cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh với lãi suất chỉ từ 4% /năm với khoản vay kỳ hạn ngắn (từ 3 tháng trở xuống).

Lãi suất cho vay từ 4,5%/năm với khoản vay trên 3 - 6 tháng; từ 5%/năm với khoản vay trên 6 - 12 tháng.

Trong khi đó, lãi suất cho vay mua nhà tại ngân hàng BIDV như sau: Lãi suất vay mua nhà tối thiểu là 5%/năm cố định trong 6 tháng đầu tiên (kỳ hạn 36 tháng) hoặc 5,5%/năm trong 12 tháng đầu tiên (kỳ hạn 60 tháng), áp dụng đối với những khách hàng ở Hà Nội và TP.HCM.

Đối với khách hàng ngoài hai thành phố lớn này, mức lãi suất vay mua nhà tối thiểu là 6%/năm cố định trong 24 tháng hoặc 7%/năm trong 36 tháng đầu.

Tại VietinBank, khách hàng được lựa chọn các gói lãi suất như cố định 6,0%/năm trong 12 tháng đầu; cố định 6,2%/năm trong 18 tháng, cố định 6,7%/năm trong 24 tháng đầu, hoặc cố định 8,2%/năm trong 36 tháng đầu. Biên độ lãi suất sau ưu đãi: 3,5%, hiện tại lãi suất thả nổi của VietinBank rơi vào khoảng 9%/năm.

Tại Vietcombank, các gói lãi suất vay mua nhà đất chỉ từ 5,5%/năm trong 6 tháng đầu tiên với các khoản vay dưới 24 tháng, từ 5,7%/năm trong 12 tháng đầu tiên với các khoản vay trên 24 tháng, 6,5%/năm cố định trong 2 năm đầu tiên; 8,5%/năm cố định trong 3 năm đầu tiên. Sau thời gian ưu đãi = lãi suất huy động 12 tháng trả sau của Vietcombank + 3,5%, hiện tại rơi vào khoảng 9%/năm.

Với nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, lãi suất vay mua nhà đang được áp dụng trong khoảng từ 4,6 - 7,3%, tùy thời hạn.

Còn nhóm ngân hàng nước ngoài, so với tháng trước, lãi suất cho vay mua nhà đã có sự điều chỉnh, dao động trong khoảng 5,3 - 7,75%, tùy từng kỳ hạn.

Hiện nay, dù lãi suất cho vay mua nhà đã giảm, song người vay mua nhà vẫn lo ngại về lãi suất thả nổi sau khi ưu đãi kết thúc. Bên cạnh đó, giá nhà neo quá cao so với thu nhập khiến người dân vẫn thân trọng chưa dám vay tiền mua nhà.

Theo phân tích của nhóm nghiên cứu Công ty Chứng khoán VPBankS cho rằng, tỷ lệ giá nhà ở trên thu nhập của người dân Việt Nam đã tăng và đang gấp khoảng 4 - 5 lần so với tỷ lệ khuyến nghị. Thế nên, dù lãi suất cho vay mua nhà giảm đáng kể trong một năm qua, nhưng giá nhà vẫn neo ở mức cao, khiến nhiều người khó hiện thực "giấc mơ an cư" của mình.

Đánh giá về các gói cho vay nhà ở xã hội, TS Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) chỉ rõ: "Hai gói chính sách liên quan trực tiếp đến bất động sản 120.000 tỷ đồng và 30.000 tỷ đồng, cùng với gói 40.000 tỷ đồng hỗ trợ chung cho nền kinh tế hiện nay chưa phát huy tác dụng. Do đó, nguồn tài chính cho phát triển thị trường bất động sản thời gian qua gặp nhiều khó khăn".

Nguyên nhân xuất phát từ nội tại thị trường bất động sản còn có nhiều rủi ro, thủ tục hành chính, thủ tục để phê duyệt dự án bị kéo dài dẫn đến dự án không phê duyệt được.

“Khi rủi ro tăng cao thì bên cung cấp tín dụng, nguồn vốn cho thị trường này sẽ phải suy nghĩ. Ví dụ, trước khi cho vay, ngân hàng sẽ phải đánh giá tổng quan về tình hình phát triển kinh tế vĩ mô, các giải pháp hỗ trợ sản xuất kinh doanh, chính sách tiền tệ phù hợp để tăng trưởng tín dụng phù hợp, chính sách tài khoá như miễn, giảm, giãn, hoãn thuế”, TS Nguyễn Hoàng Dương nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính, ngân hàng - lưu ý rằng gói ưu đãi cho vay mua nhà hiện không hiệu quả. Lượng giải ngân tính đến hiện tại là quá ít.

Ông Hiếu thẳng thắn cho rằng: “Chuyện đi vay là một trong những vấn đề quan trọng của thị trường bất động sản. Nhưng nếu không có lãi suất, thời gian phù hợp cho người đi vay thì những chính sách ưu đãi đều có tiếng nhưng không có miếng”.

Thực tế, giá nhà thời gian qua liên tục tăng, nhất là phân khúc chung cư. Để vay mua một căn hộ thuộc phân khúc bình dân dưới 2 tỷ đồng, theo VARS, mỗi gia đình phải có thu nhập ít nhất 35-40 triệu đồng một tháng mới đảm bảo việc chi trả nợ vay và chi phí sinh hoạt hàng tháng. Trong khi mức thu nhập hiện nay của các gia đình ở đô thị chỉ từ 10-20 triệu đồng mỗi tháng. Giá và thanh khoản thấp là rào cản khiến dòng tiền chưa thể đổ về với  bất động sản như kỳ vọng.

Tiến Hoàng