Ảnh minh họa
Bộ phận phân tích của Công ty Cổ phần Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) mới đây vừa có báo cáo cập nhật về việc NHNN ngưng hoạt động mua ngoại tệ giao ngay.
Theo KBSV, từ ngày 31/12/2020, NHNN ngừng niêm yết tỷ giá giao ngay tại Sở Giao dịch và ngừng hoạt động mua ngoại tệ giao ngay. Bên cạnh đó, từ ngày 4/1/2021, NHNN sẽ thực hiện mua ngoại tệ kỳ hạn 6 tháng (thay vì kỳ hạn 3 tháng như trước) có hủy ngang với tỷ giá mua kỳ hạn là 23,125 VND/USD. Mỗi tổ chức tín dụng chỉ được hủy ngang một lần và toàn bộ giá trị giao dịch đối với mỗi bán ngoại tệ cho NHNN theo phương án này.
Trước đó, NHNN cũng đã hạ tỷ giá giao ngay tại Sở Giao dịch từ mức 23,175 VND/USD xuống còn 23,125. Đây là động thái đầu tiên của NHNN sau khi bị Mỹ cáo buộc thao túng tiền tệ vào giữa tháng 12.
Tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng giảm nhẹ trong ngày 31/12, xuống còn 23,100. Tỷ giá USD/VND niêm yết của các NHTM không thay đổi trong phiên ngày 31/12 nhưng cũng đã điều chỉnh giảm 30đ trong sáng 4/1, xuống mức 22,980/23,190. Tỷ giá trên thị trường tự do có biến động trái chiều, khi tăng 50đ/USD trong ngày 31/12 cả chiều mua vào và bán ra và giảm 50đ/USD chiều mua vào và không thay đổi ở chiều bán ra, xuống còn 23,320/23,400 trong sáng ngày 4/1. Nhìn chung, cung – cầu ngoại tệ trong nước vẫn khá cân bằng, cán cân thương mại 2020 ước tính xuất siêu 19.1 tỷ USD, cao nhất trong 5 năm liên tiếp xuất siêu kể từ năm 2016.
Một số hàm ý được rút ra từ hành động của NHNN
Ngừng niêm yết tỷ giá bid rate tại Sở Giao dịch sẽ gỡ bỏ “chốt chặn” đà giảm của tỷ giá USD/VND trên thị trường ngoại hối.
Ngưng hoạt động mua ngoại tệ giao ngay cho thấy NHNN không còn sẵn sàng mua USD nhằm tăng dự trữ ngoại hối như trước kia. Các NHTM cần phải phải chủ động liên hệ trực tiếp với NHNN trong trường hợp trạng thái ngoại tệ dương lớn và nếu có được tiến hành thì hoạt động mua giao ngay USD rất có thể chỉ diễn ra theo từng trường hợp cụ thể.
Việc mở rộng kỳ hạn mua USD lên 6 tháng kèm điều kiện không được huỷ ngang 1 lần cho thấy việc bán USD có kỳ hạn cho NHNN đã trở nên khó khăn hơn nhiều trong khi bán USD giao ngay bị hạn chế. Ngoài ra, mốc 6 tháng sẽ hạn chế vi phạm tiêu chí thứ 3 của Bộ Thương mại Mỹ, khi việc can thiệp một chiều vào thị trường ngoại hối xảy ra ít nhất 6/12 tháng.
Từ đó, NHNN có thể sử dụng sự khó khăn trong bán ngoại tệ của NHTM để làm bằng chứng đàm phán với Bộ thương mại Mỹ cho thấy NHNN đã và sẽ không còn tích cực can thiệp vào thị trường ngoại tệ một chiều thông qua việc mua ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối. Tuy nhiên, điều này sẽ hạn chế công cụ bơm VND vào hệ thống và trong trường hợp thanh khoản thiếu hụt tạm thời, nhiều khả năng NHNN sẽ phải nới thời gian đáo hạn trên thị trường OMO (hiện tại là 7 ngày).
Tạ Thành