Ngành nông nghiệp Việt Nam trong năm 2024 đã tạo nên những dấu ấn đột phá, không chỉ về mặt số liệu mà còn về tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt kỷ lục 62,5 tỷ USD, trong đó xuất siêu đạt 18 tỷ USD, chiếm hơn 70% tổng xuất siêu của cả nước. Những con số ấn tượng này là minh chứng rõ rệt cho sự phát triển mạnh mẽ của ngành, với nhiều mặt hàng nông sản đạt giá trị xuất khẩu cao, giúp Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.
Rau quả nằm trong nhóm 4 mặt hàng nông sản chủ lực, đạt giá trị xuất khẩu vượt mốc 3 tỷ USD trong năm 2024.
Một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy sự tăng trưởng này chính là sự thay đổi trong cơ cấu sản phẩm xuất khẩu. Trong năm 2024, 7 nhóm mặt hàng nông sản đạt giá trị xuất khẩu trên 3 tỷ USD, với 4 mặt hàng ghi nhận mức kỷ lục, bao gồm gạo, rau quả, cà phê và hạt điều. Cụ thể, gạo đạt kim ngạch 5,75 tỷ USD, rau quả 7,12 tỷ USD, cà phê 5,48 tỷ USD, và hạt điều 4,3 tỷ USD. Sự tăng trưởng mạnh mẽ này là kết quả của những yếu tố thuận lợi từ thị trường thế giới, đặc biệt là việc giá cả nông sản tăng cao, đồng thời là kết quả của chiến lược chuyển dịch sản phẩm từ chất lượng thấp sang các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.
Trong lĩnh vực xuất khẩu gạo, Việt Nam không chỉ giữ vững vị thế mà còn tạo dựng được hướng đi khác biệt. Hướng đi này tập trung vào việc nâng cao chất lượng gạo, đặc biệt là các giống gạo thơm, cao cấp như Đài Thơm 8, OM 18, ST… nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế. Sự tăng trưởng vượt bậc về sản lượng gạo trong năm qua không chỉ đến từ việc tăng diện tích trồng lúa chất lượng cao, mà còn nhờ vào chiến lược nâng cao giá trị gia tăng của ngành lúa gạo. Mặc dù vẫn phải nhập khẩu gạo giá rẻ từ các quốc gia khác, Việt Nam đã mạnh mẽ phát triển các dòng sản phẩm chất lượng cao để xuất khẩu.
Ngoài gạo, ngành rau quả cũng đạt thành tích đáng tự hào khi xuất khẩu vượt mức chỉ tiêu đề ra. Tính đến tháng 11/2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả đã đạt 6,6 tỷ USD, vượt qua mục tiêu đề ra là 6-6,5 tỷ USD. Đặc biệt, sầu riêng đã đóng góp gần một nửa kim ngạch cho ngành rau quả, cho thấy tiềm năng lớn của các loại trái cây chủ lực. Xuất khẩu hạt điều cũng ghi nhận một bước tiến mạnh mẽ khi đạt kim ngạch 4,38 tỷ USD, tăng 20% về lượng và 13% về giá trị so với năm 2023.
Dù đạt nhiều thành công, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn còn rất nhiều dư địa để bứt phá. Một trong những vấn đề được nhiều chuyên gia nhấn mạnh là việc phát triển các sản phẩm chế biến sâu và xây dựng thương hiệu mạnh cho nông sản Việt. Trong cuộc đối thoại với nông dân vào cuối năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khẳng định rằng mục tiêu tiếp theo là xây dựng thương hiệu nông sản Việt vươn ra thế giới. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng vùng trồng, vùng nuôi chất lượng cao, đồng thời khẳng định rằng ngành nông nghiệp Việt Nam có thể tận dụng tốt những hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường xuất khẩu.
Nhìn lại năm 2024, có thể thấy rằng ngành nông nghiệp Việt Nam đã bước vào một giai đoạn phát triển mới, với những kết quả đầy khích lệ và đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng và vươn ra thế giới, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và đầu tư vào công nghệ chế biến sẽ là những yếu tố then chốt giúp ngành nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững và đưa nông sản Việt Nam vươn xa hơn nữa trên thị trường quốc tế.