Trước đây, việc mua sắm tại Việt Nam thường gắn liền với hình ảnh những khu chợ truyền thống sôi động, những trung tâm thương mại hiện đại và cửa hàng tạp hóa quen thuộc. Tuy nhiên, làn sóng số hóa đã mang đến một phương thức mua sắm hoàn toàn mới, phá vỡ các rào cản về không gian và thời gian. Người tiêu dùng Việt giờ đây có thể mua sắm mọi lúc, mọi nơi chỉ với một chiếc điện thoại thông minh trong tay.
Sự bùng nổ của các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki và Sendo đã tạo điều kiện cho người dùng tiếp cận hàng triệu sản phẩm từ khắp nơi trên thế giới. Không chỉ vậy, các ứng dụng giao đồ ăn, dịch vụ như Grab, Be, ShopeeFood cũng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người dân thành thị.
Người Việt mua sắm online: Thông minh hơn, khó tính hơn.
Theo các nghiên cứu gần đây, người tiêu dùng Việt Nam đang ngày càng trở nên thông thái hơn trong hành trình mua sắm trực tuyến của mình. Họ không còn đơn thuần bị thu hút bởi giá rẻ mà đã phát triển thói quen so sánh giá cả, đọc đánh giá và tìm hiểu kỹ lưỡng về sản phẩm trước khi quyết định mua. Từ những người mua sắm thụ động, người tiêu dùng Việt đã trở thành những nhà đánh giá tích cực, không ngần ngại chia sẻ trải nghiệm và đưa ra phản hồi về sản phẩm họ đã mua.
Đáng chú ý, người Việt ngày nay có xu hướng tìm kiếm giá trị vượt trội hơn là chỉ đơn thuần tiết kiệm chi phí. Họ sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn cho những sản phẩm chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng và dịch vụ khách hàng tốt. Điều này đặt ra thách thức lớn đối với các thương hiệu và nhà bán lẻ trong việc nâng cao trải nghiệm mua sắm và xây dựng lòng tin với người tiêu dùng.
Các doanh nghiệp thương mại điện tử đã phải liên tục đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Từ việc rút ngắn thời gian giao hàng, cải thiện chính sách đổi trả đến áp dụng công nghệ mới như thực tế ảo để người dùng có thể "thử" sản phẩm trước khi mua. Những nỗ lực này nhằm giải quyết một trong những rào cản lớn nhất của mua sắm trực tuyến - việc không thể trực tiếp nhìn thấy, chạm vào sản phẩm trước khi mua.
Đặc biệt, sự gia tăng của phương thức thanh toán điện tử tại Việt Nam cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển của mua sắm trực tuyến. Từ ví điện tử như MoMo, ZaloPay, đến hình thức thanh toán không tiếp xúc đã tạo điều kiện cho giao dịch diễn ra nhanh chóng, tiện lợi và an toàn hơn. Sự tin tưởng vào thanh toán điện tử ngày càng cao đã mở rộng đáng kể quy mô thị trường thương mại điện tử trong nước.
Mặc dù vậy, người tiêu dùng Việt Nam vẫn còn một số lo ngại khi mua sắm trực tuyến. Họ quan tâm nhiều hơn đến vấn đề bảo mật thông tin cá nhân, chất lượng sản phẩm thực tế so với quảng cáo, và độ tin cậy của người bán. Vì thế, các nhà bán lẻ cần phải minh bạch hơn trong chính sách kinh doanh và xây dựng chiến lược truyền thông hiệu quả để xây dựng niềm tin với khách hàng.
Một xu hướng đáng chú ý khác là sự phát triển của mô hình mua sắm xã hội (social commerce) tại Việt Nam. Người tiêu dùng ngày càng bị ảnh hưởng bởi các nhà sáng tạo nội dung, người có ảnh hưởng (influencer) trên các nền tảng mạng xã hội. Họ thường tìm kiếm đánh giá, tư vấn từ những người này trước khi quyết định mua sắm. Điều này đã làm mờ ranh giới giữa mạng xã hội và thương mại điện tử, tạo ra một hình thức mua sắm mới - nơi giải trí và thương mại hòa quyện vào nhau.
Không chỉ ở thành thị, làn sóng mua sắm trực tuyến đã dần lan tỏa đến các vùng nông thôn, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn cho các doanh nghiệp. Xu hướng này được thúc đẩy bởi sự phổ biến của điện thoại thông minh và internet di động giá rẻ, giúp người dân ở mọi vùng miền có thể tham gia vào không gian mua sắm số.
Tương lai của thương mại điện tử tại Việt Nam còn nhiều tiềm năng phát triển với sự xuất hiện của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và Internet vạn vật. Những công nghệ này sẽ giúp cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, dự đoán nhu cầu của người tiêu dùng và tạo ra những trải nghiệm mua sắm sáng tạo, độc đáo hơn.
Người tiêu dùng Việt Nam đang trở thành những người mua sắm trực tuyến thông minh và khó tính hơn. Họ không chỉ tìm kiếm sự tiện lợi và giá cả phải chăng mà còn đòi hỏi trải nghiệm mua sắm xuất sắc, sản phẩm chất lượng và dịch vụ khách hàng tốt. Để thành công trong thị trường năng động này, các doanh nghiệp cần liên tục đổi mới, lắng nghe phản hồi từ khách hàng và xây dựng mối quan hệ dài hạn dựa trên sự tin tưởng và minh bạch.
Tiến Hoàng